biologie samenvatting vwo 6 biologie voor jou thema transport
samenvatting
vwo
6
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
VWO 6
Biologie
Biologie
All documents for this subject (5)
Seller
Follow
pietervandendries
Reviews received
Content preview
Biologie samenvatting H2
Transport
Paragraaf 2.1: aangeboren hartafwijking
Vóór de geboorte bevindt zich tussen de linker- en rechterboezem (atrium) een opening,
het ovale venster (foramen ovale). Het bloed stroomt dan vrijelijk van linker- naar
rechter atrium. Door de linker kamer (ventrikel) wordt dit vervolgens door de aorta
geduwd. Daarnaast is er bij een ongeborene een verbinding tussen longslagader en aorta
(ductus arteriosis; ductus Botalli). Zo komt ook bloed uit de rechterkamer in de aorta
terecht.
Na de geboorte ademt de baby. Hierdoor vullen de longen zich met lucht en neemt de
weerstand van de longhaarvaten af. Hierdoor stroomt het bloed gemakkelijker van de
rechterkamer naar de longen. Tegelijkertijd stijgt de bloeddruk in de linkerboezem door
aanvoer van bloed vanuit de longen. Hierdoor sluit de klep van het foramen ovale en
vormt deze de harttussenwand. Spieren in de ductus arteriosis trekken zich samen,
waardoor deze nauwer wordt. De ductus arteriosis verdwijnt zo. Ook resten van de
navelstrengslagader en -aders verschrompelen en verdwijnen.
De hierboven beschreven veranderingen gaan niet altijd goed.
Kleine (enkelcellige) organismen gebruiken diffusie om hun cellen van stoffen te voorzien.
Grotere dieren hebben een bloedsomloop nodig. De kracht wordt geleverd door het hart,
dat het bloed door de bloedvaten pompt. Ook kan het bloed warmte die vrijkomt bij
dissimilatie verdelen. Bloed zorgt voor een homogeen (gelijkwaardig) en constant intern
milieu.
Geleedpotigen hebben een open circulatiesysteem (geen bloedvaten) en een buisvormig
hart. Regenwormen hebben een buisvormig hart met meerdere hulpharten. Inktvissen
hebben naast een gewoon hart, ook twee kieuwharten. Regenwormen en inktvissen
hebben een gesloten circulatiesysteem (bloed en lichaamsvocht zijn gescheiden). In een
open systeem kan transport effectiever op grote afstanden plaatsvinden.
Bij vissen stroomt het bloed van het hart eerst naar de kieuwen en daarna naar de rest van
het lichaam. Vissen hebben een enkelvoudige bloedstroom (per omloop stroomt het
bloed maar één keer door het hart). Het bloed stroomt vanuit de organen naar de boezem.
Van de boezem wordt het naar de kamer gepompt, waarna het naar de kieuwen wordt
gepompt.
Bij zoogdieren en vogels pompt de rechter harthelft bloed naar de longen (kleine
bloedsomloop). De linkerharthelft pompt het bloed naar de rest van het lichaam (grote
bloedsomloop). Per omloop komt het bloed twee keer door het hart (dubbele
bloedsomloop). Dubbele bloedsomloop zorgt voor een grotere bloeddruk.
, Een veelvoorkomend aangeboren afwijking is VSD (ventrikelseptumdefect), waarbij er
een opening bestaat tussen de twee kamers. VSD resulteert in een mengsel van
zuurstofarm en -rijk bloed in de longslagader.
Amfibieën hebben een hart met 2 boezems en 1 kamer. Reptielen hebben een VDS hart
(wel twee kamers, maar ze zijn niet volledig van elkaar gescheiden).
Paragraaf 2.2: het hart
Op het hart lopen kransslagaders (vertakkingen aorta) en kransaders. In slagaderen
stroomt het bloed van het hart af. Door aderen stroomt the bloed richting het hart.
Kransaders voeren CO2 en andere afvalstoffen af. Kransslagaders voorzien het hart van
zuurstof. De linker- en rechterharthelft worden gescheiden door de harttussenwand.
Iedere harthelft bestaat uit één boezem en één kamer.
Bloed komt aan in het hart via de bovenste en onderste holle ader, die uitmonden in de
rechterboezem. De boezem pompt het bloed dan naar de rechterkamer, die het op zijn
beurt weer pompt via de longslagader, naar de longen. Het bloed uit de longen stroomt
dan naar de linkerboezem via de longaders. De linkerboezem pompt het zuurstofrijke
bloed naar de linkerkamer, die het vervolgens naar het hele lichaam pompt, via de aorta.
Boezems en kamers zijn gescheiden door hartkleppen. Aan het begin van de longslagader
en aorta zitten halvemaanvormige kleppen.
Het hart is omgeven door een vlies, het hartzakje (pericardium). Tussen het hart en
pericardium zit een klein laagje vloeistof.
Het hart klopt in 3 fasen:
- De samentrekking (systole) van de boezems. In de kamers vindt ontspanning
(diastole) plaats.
- De systole van de kamers. Door de opgebouwde druk in de kamers sluiten de
hartkleppen zich en kan bloed niet terugstromen naar de boezems. De kleppen zijn
met pezen verbonden aan de hartwand. Dit voorkomt dat de kleppen de boezems
inslaan bij systole van de kamers. Als de druk in de kamers groter is dan in de
slagaderen, openen de halvemaanvormige kleppen en stroomt bloed de
longslagader en aorta in.
- De hartpauze (diastole van boezems en kamers). De halvemaanvormige kleppen
zijn gesloten.
Tijdens de systole van de kamers, sluiten de hartkleppen tussen boezem en kamer. Dit is te
horen als een doffe toon. Als de halvemaanvormige kleppen sluiten is dit te horen als een
heldere toon. Per hartslag hoor je dus 2 tonen met een stethoscoop.
In de wand van de rechterboezem ligt de sinusknoop. Vanuit de sinusknoop ontstaan
impulsen die naar de spieren van de boezems gaan. Tussen de rechterboezem en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pietervandendries. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.