Sensorisch stelsel
Sensor
= een cel die gespecialiseerd is in het opvangen van prikkels en het omvormen ervan
ten behoeve van het zenuwstelsel
= receptorcel = zintuigcel receptor = zit in het celmembraan
Sensor:
Transformeert een bepaalde vorm van energie (chemische, mechanische,
elektromagnetische, thermische) altijd in een impuls (=elektrische energie)
De laagste prikkelsterkte die een impuls opwekt = prikkeldrempel
De sensor is gevoelig voor een specifieke prikkel = adequate prikkel
Prikkeling van de sensor geeft specifieke waarnemingen dat bepaald is door
de plaats in de cortex waar de prikkel naartoe gaat
Elke sensor heeft een specifiek bereik
Sensoren vertonen adaptatie:
o Bij gelijkblijvende prikkeling worden er meer (positieve adaptatie)
o Of minder (negatieve adaptatie) impulsen opgewekt
Discriminatievermogen = het vermogen om prikkels gescheiden waar te
nemen
Indeling van sensoren uitgaande de ligging
Exterosensoren:
o Animale sensoriek = oog oor neus tong mond
o Vertezintuigen = oog oor neus
Propriosensoren:
o Spier pees gewricht evenwichtsorgaan
Interosensoren:
o Vegetatieve sensoriek = wand holle organen vb aortaboog
Indeling van sensoren op basis van aard van de prikkel
Chemosensoren
Mechanosensoren
Thermosensoren
Elektromagnetische sensoren = fotosensoren
Pijnsensoren
,Chemosensoren
Nemen chemische prikkels waar (reuk- en smaakstoffen, koolstofdioxide,
osmotische waarde en zuren)
Vb
o Smaaksensoren (tong)
o Reuksensoren (neus)
o Osmosensoren (hypothalamus)
o Chemosensoren (wand van de aortaboog)
Mechanosensoren
Nemen mechanische prikkels waar (druk, trilling, vloeistofbeweging en
trekspanning)
Vb
o Tast- en druksensoren (huid)
o Spierspoelen (skeletspieren)
o Pees- en gewrichtssensoren
o Sensoren die vloeistoftrilling en -beweging waarnemen (oor)
o Bloeddruksensoren (in aorta en halsslagader)
o Rekkingsgevoelige sensoren (longweefsel en urineblaas)
Thermosensoren
Koude- en warmtesensoren (huid en hypothalamus)
Nocisensoren (pijnsensoren)
nemen dreigende beschadiging van weefsel waar (vrije zenuwuiteinden)
overal in het lichaam aanwezig
eigenschappen sensoren
gespecialiseerd in opvang prikkels
gekoppeld aan afferente zenuwen
sensor transformeert bepaalde vorm van energie in de vorm waar
zenuwweefsel mee overweg kan (actiepotentiaal)
prikkeldrempel
, Reuk
Reuksensor = dunne, langgerekte cellen met ciliën (=haartjes)
Aan andere zijde: fila olfactoria (=zenuwbundels)
Lopen door openingen van het os ethmoidalis
Vormen nervus olfactorius
Naar
o Medulla oblongata
o Limbisch systeem
o Hypothalamus
o Cortex
Limbisch systeem
= ring rond medulla oblongata oa de amygdala
Integratie autonome reactie emotionele expressie
Relatie sensorische info vroegere ervaring
(agressie, eetgedrag, seksualiteit)
Noodschakelaar
=Impulsief reageren bij emotionele bedreigende situatie
Kan worden uitgeschakeld door prefrontale kwabben van de neocortex
= managen emotionele respons
6 hoofdsoorten geuren
o Rottingsgeur
o Schroei of brandgeur
o Etherachtige geur
o Pepermuntachtige geur
o Bloemengeur
o Fruitgeur
Chemische stoffen lossen op in slijmlaag =
reukepitheel en prikkel reuksensor tot
sensorpotentiaal
Naar hersenen waar interpretatie
Interpretatie door de hersenen van de geur
prikkels
Aangeboren
Aangeleerd
Reflex vb maagsapsecreties
Sociale functie
Seksuele functie
Grote invloed op smaak
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenkadeloose. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.85. You're not tied to anything after your purchase.