Class notes
College aantekeningen van USG5060 PPV
- Course
- Institution
Dit zijn colleges van PPV . Succes met leren!
[Show more]
Seller
Follow
florienwittenhorst
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 2 Publiek management: beleid als evenwichtskunstRecap vorige week in PPV
Wat zijn publieke vraagstukken?
- ‘Wicked problems’: grote vraagstukken van deze tijd
- Uitdagingen die ambigu (probleem), complex (begrip), onzeker (oplossing) zijn
- Niet één maat voor alle situaties: context belangrijk
- Wicked problems worden gesitueerd ervaren en aangepakt: belangrijke rol voor de ‘street-level bureaucraat/professional’
Wat zijn perspectieven?
- Openbaar bestuur doorliep verschillende fasen: traditioneel bestuur, NPM, en publiek governance
- Daarnaast verschillende benaderingen op problemen die eigen accenten leggen: de weekthema’s van PPV
Deze week: Publiek management
VB: onbeheersbaarheid zorgstelsel: demografische verschuiving, marktstelsel zorgverzekering, werkdruk, te veel administratie, etc.
Perspectieven op publieke vraagstukken
Perspectief: publiek management
Benadering: Het balanceren van (een balanceer act) van prioriteiten, actoren en publieke waarden
Waarom?
Constante situatie van schaarste: middelen zijn beperkt, actoren willen allemaal verschillende dingen
Een ‘publiek management’ kijk op de zaak
- Waar vindt er verspilling plaats?
o Papierwerk
- Hoe kunnen we het efficiënter doen?
o Lean management
- Wat is voor de burger/de maatschappij het belangrijkst?
o Kwaliteit van zorg
- Wat is nodig en hoe creëer je daarvoor draagvlak?
o
Waar zitten de problemen in het zorgstelsel en wie kan ze helpen oplossen?
Roep om efficiëntie in een context van schaarste
Opkomst van het New Public Management (NPM)
- Kritiek vanaf jaren 1980: het openbaar bestuur is duur én dysfunctioneel
o Bureaucratie was niet toegankelijk
- Toenemende kosten verzorgingsstaat
- Bureaucratie gaat van regisseur naar boeman
o Te traag, geen echte oplossingen, luistert niet naar mij, “ik ben maar een nummertje”…
Nieuw mantra: leren van het bedrijfsleven
Lessen van bedrijven toepassen op het openbaar bestuur.
Boek: reinventing government: how the entrepreneurial spirit is transforming the public sector.
Kern van NPM:
Introductie managementprincipes uit de private sector worden getransponeerd naar het openbare bestuur
Resultaat-georiënteerd, klantgedreven: de organisatie moet presteren – meer value-orientated, meer waarde voor minder geld
Concurrentie (markt) ipv top-down sturing (hiërarchie)
o Marktinvoering zorgstelsel (zorgverzekering)
o NS
o Post geprivatiseerd (DHL, PostNL)
o Gevangenissen geprivatiseerd (in VS)
Decentralisatie en ontvlechting
o Verschillende taken naar een zo laag mogelijk niveau en managers in zo’n organisatie moeten zelf de ruimte krijgen om een zo goed
mogelijke oplossing te zoeken. Ook niet een sterk verticale lijn naar beneden. Managers worden niet meer aangesproken op elk conflict,
maar krijgen de ruimte. Dus…
Beslismacht van de ambtelijke top naar het organisatiemanagement
o Minder focus op proces meer focus op output!
Van alle markten thuis?
Politiek neutraal?
NPM als duizend-dingen-doekje voor het openbaar bestuur?
NPM gebaseerd op een aantal programmatische kernpunten:
o Capabele managers, duidelijke verantwoording
, o Heldere doelen, explicitie prestatiestandaarden
o Sturen op resultaten, ‘value for money’ welke burger wil niet zo goedkoop en efficiënt mogelijk?
o Ontvlechting maken en uitvoeren beleid
o Inspiratie private sector, vrijheid om te experimenteren
o Bestedingsdiscipline en vindingrijkheid met middelen
Wie kan hier tegen zijn?
Koppelbaar op elk politiek program
Maar: hoe is verhouding tot administratieve waarden? (Hood, 1991)
o Verschillen typen waarden die een openbaar bestuur kan leveren: NPM bood al die waarden
tegelijkertijd, maar in de praktijk stond het spaarpotje toch wel op nummer 1. Oplopende
budgetten het moet goedkoper en efficiënter. Andere waarden:
Eerlijk (kosten besparen, vrouw in rolstoel ’t lekker zelf laten duwen, is niet echt eerlijk)
Lockdown: JIT, lean, wat gebeurt er als er een grote crisis uitbreekt en alles tot de komma was uitgerekend in efficiëntie, blijft
het openbaar bestuur dan nog wel overeind?
Hood stelt dus dat je niet al deze waarden tegelijk kan bieden balanceer act die verstopt werd in het doctrine van het NPM
Vijf redenen verschuiving (De Bruijn & Noordegraaf, 2010)
Toegenomen druk op professionele dienstverlening
De roep om samenwerking en het non-interventiemechanisme
o Professional heeft bepaald domein waar diegene heel goed in is, hele goede diensten levert, maar dit is heel erg binnen grenzen. Als je deze grens
overscheid, door samenwerking, werkt dit vaak niet.
Goede individuele – slechte collectieve professionaliteit
o Patiënt met chronische klachten. Van professional naar professional. Werkt niet helemaal soepel. Manager die tegendruk biedt en het traject tussen
professionals biedt zou top zijn.
Beweeglijke burgers, verantwoording en reputatie
o Mondige burger, Google symptomen, kritiek op professional
Maatschappelijke en media aandacht en incidenten
o “Mediacratie”
o Medici bij elk akkefietje erop springen met heel veel camera’s
Tegelijkertijd ook kritiek regeldruk en contra-productief management
Management als aantasting beroepseer – ‘beroepszeer’ (Van den Brink et al., 2005)
o Eergevoel als professional, managers leggen allemaal nutteloze dingen op.
Professional in beste geval ‘eerlijke’ buffer tussen burger (vrager) en staat (financier).
o Patiënt/Student/…
o 1 budget moeilijke keuzes
o Professional staat daartussen, op de beste plek huisartsen staken (professionals levert dit te veel stress op en gaan weg uit de zorgsector nog
minder mensen in de zorg)
Prestatiemeting
Het niet-meetbare legt het af tegen het meetbare
‘Prestatieparadox’ (Van Thiel & Leeuw, 2002) organisaties worden afgerekend op allerlei indicatoren, maar zegt eigenlijk niks over prestaties.
Checklists werken ze dan af, al die indicatoren, maar zegt eigenlijk niet echt veel over hoe ze echt werken.
Reflexiviteit: perverse effecten. Stel: het aantal behandelingen wordt leidend ziekenhuizen zorgen dan wel dat dat gecheft wordt alle ‘makkelijke’
eerst en dan later de complexe behandelingen…
Wat is een passende reactie op bepaalde informatiesignalen?
Trade-off verantwoording en leervermogen (Van Dooren en Hoffmann, 2018)
o Informatie wordt gemeten om de organisatie op af te rekenen organisatie gaat dan in defense.
o Informatie wordt gemeten om te leren organisatie veel opener en waar is ruimte om te verbeteren?
Publiek management: strategische uitdagingen
Technocratische instelling NPM: stelt rationele benadering voor en richt zich meteen op de ‘output’ kant.
Ook naïef: weerstand professional en burger wordt ofwel niet verwacht, of afgedaan als ‘politiek/egoïstisch’.
o Maatwerk, persoonlijke contact met de overheid
Gelijk claimen is nog niet hetzelfde als gelijk krijgen, of je doel bereiken.
= boosheid, gevoel van ongelijkheid, door contact tussen overheid en publieke dienst.
Compensatie studie, cultuursector, …
Overheid kan zeggen, dit is een goed systeem, dit is mooi gebalanceerd, maar niet voor iedereen, niet elke actor is overtuigd. Dus NPM-systeem slaagt niet echt
goed om een overtuigende visie te bieden tegen die schaarste. Dus…
Wie bepaalt wat efficiëntie is en hoe dat gerealiseerd wordt?
Grenzen aan het publieke marktdenken: Moore (2000)
- Publieke sector verschilt wezenlijk van private sector in twee opzichten: waarde niet in geld uit te drukken en
inkomsten niet alleen/geheel niet uit verkoop in de markt.
- Het ‘publieke’ van uitgevoerd beleid schuilt in toegevoegde waarde. Voor sommige publieke diensten wordt heel
veel waarde toegevoegd, maar qua winst spelen ze quitte.
- ‘Strategische driehoek’ als anker voor publieke organisaties ---
- Legitimiteit zowel instrumenteel als intrinsiek belang.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller florienwittenhorst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52355 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now