Summary

Samenvatting Arbeidsrecht

28 views 0 purchase

Course
Arbeidsrecht (1100RECARB)

Institution
Universiteit Antwerpen (UA)

Deze samenvatting bevat alle powerpoints met bijbehorende notities van alle lessen en een inhoudstafel. Behaalde punten: 16/20. Stuur mij een DM op messenger, daar verkoop ik de samenvatting aan een goedkopere prijs!

[Show more]

Last document update: 3 days ago

Preview 8 out of 139 pages

View example

Uploaded on December 12, 2024
File latest updated on December 14, 2024
Number of pages 139
Written in 2022/2023
Type Summary

arbeidsovereenkomst
arbeidsrecht
collectief arbeidsrecht
arbeidsvoorwaarden
opzeg
opzegtermijn
opzegvergoeding
arbeidsreglement

Institution
Universiteit Antwerpen (UA)
Education
Rechten
Course
Arbeidsrecht (1100RECARB)

$10.69

Add to cart

Add to wishlist

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

ARBEIDSRECHT
ACADEMIEJAAR 2022-2023
UNIVERSITEIT ANTWERPEN
PROFESSOR W. VERHEYEN

Inhoudsopgave
Algemeen...................................................................................................................................................... 5

Module 1: Inleiding en juridisch kader............................................................................................................ 6

1) Arbeidsovereenkomst als bijzondere overeenkomst........................................................................................6

2) Arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht als poten van het sociaal recht.........................................................6

3) Arbeidsrecht en sociale zekerheid ontwikkelen zich samen.............................................................................6

4) Arbeidsrecht: Een eigen rechtstak....................................................................................................................8

5) Juridisch kader werkgever en werknemer?.......................................................................................................9

6) Sociale grondrechten: Sociaal recht in de rechtsorde.....................................................................................11

7) Arbeidsrecht: waarover gaat het?..................................................................................................................11

Module 2: Demarcatie & soorten arbeidsovereenkomsten...........................................................................12

1) Begrip arbeidsovereenkomst..........................................................................................................................12

2) 4 elementen....................................................................................................................................................13
2.1 Belang........................................................................................................................................................13
2.2 Eerste kenmerk: overeenkomst................................................................................................................14
2.3 Tweede kenmerk: arbeid..........................................................................................................................14
2.4 Derde kenmerk: loon.................................................................................................................................15
A. Loon vs. Vrijwilligerswerk........................................................................................................................15
B. Risico herkwalificatie?.............................................................................................................................16
2.5 Vierde kenmerk: gezag..............................................................................................................................16
A. Schijnzelfstandigheid..............................................................................................................................18
1. Evaluatie in rechtspraak (voor WG)....................................................................................................18
2. Neutrale criteria..................................................................................................................................18
3. Algemene criteria................................................................................................................................18
4. Bijzondere criteria...............................................................................................................................19
5. Sociale ruling.......................................................................................................................................20
6. Platformmedewerkers.........................................................................................................................20
7. Gevolgen kwalificatie als zelfstandige?...............................................................................................25
8. Gevolgen schijnzelfstandigheid...........................................................................................................26
9. AanSprakelijkheid................................................................................................................................26
10. Risicobewustzijn................................................................................................................................27
11. Verzekering........................................................................................................................................27

3) Bewijs arbeidsovereenkomt............................................................................................................................28

4) Soorten arbeidsovereenkomten......................................................................................................................29

1
Kato Michiels

, 4.1 Onderverdeling op basis van de aard van de prestaties...........................................................................29
A. Onderscheid arbeiders -bedienden........................................................................................................31
B. § 3. AO uitzendarbeid (zie verder module start AO)...............................................................................32
4.2 Onderverdeling op basis van de duur van de overeenkomst...................................................................33
A. Overeenkomst van bepaalde duur.........................................................................................................33
B. Overeenkomst van Onbepaalde duur.....................................................................................................33
C. Vervangingsovereenkomst......................................................................................................................35
4.3 Omvang arbeidsovereenkomst.................................................................................................................35
A. Voltijdse arbeidsovereenkomst..............................................................................................................35
B. Deeltijdse arbeidsovereenkomst............................................................................................................35
1. Bescherming deeltijds en tijdelijk werkenden in het EU-recht...........................................................35

Module 3: aanvang arbeidsovereenkomst.................................................................................................... 37

1) Aanwerving.....................................................................................................................................................37
1.1 Algemeen...................................................................................................................................................37
1.2 Precontractuele aansprakelijkheid............................................................................................................37
A. Verplichting partijen bij sollicitatie.........................................................................................................37
B. Verplichting werknemer: eerlijkheid m.b.t. diploma’s...........................................................................38
1.3 Non-discriminatie en gelijke kansen.........................................................................................................39
1.4 Taalgebruik in sociale betrekkingen (GEEN LEERSTOF)............................................................................43
1.5 Privacy.......................................................................................................................................................44

2) Uitzendwerk....................................................................................................................................................45
2.1 Algemeen...................................................................................................................................................45
2.2 Achtergrond...............................................................................................................................................45
2.3 Spanningen................................................................................................................................................46
2.4 Begrippen en principieel verbod...............................................................................................................46
2.5 Duur...........................................................................................................................................................48
2.6 Arbeidsovereenkomst tussen uitzendkracht-gebruiker?..........................................................................49
2.7 Non-discriminatie in arbeidsvoorwaarden...............................................................................................49
2.8 Non-discriminatie als basis Richtlijn..........................................................................................................50

Module 4: Arbeidsvoorwaarden................................................................................................................... 52

1) Afspraken maken & Rechten en plichten respecteren....................................................................................52
1.1 Door de partijen overeengekomen in de individuele arbeidsovereenkomst...........................................52
A. Clausules.................................................................................................................................................52
1.2 Door de arbeidsovereenkomstenwet beschreven....................................................................................55
A. Aansprakelijkheid van de werknemer voor schade................................................................................55
B. Concurrentie in de arbeidsverhouding...................................................................................................58
1.3 Op ondernemingsniveau vastgelegd voor alle werknemers.....................................................................61
A. Het arbeidsreglement.............................................................................................................................61
1. Inhoud.................................................................................................................................................62
2. Opmaak...............................................................................................................................................63
1.4 Vastgelegd in de juiste taal.......................................................................................................................63
A. Taalwetgeving binnen de arbeidsrelatie.................................................................................................63
B. Nietigheid................................................................................................................................................64
1.5 Conclusie...................................................................................................................................................64

2) Wat bij niet-uitvoering ?.................................................................................................................................64
2.1 Schorsing arbeidsovereenkomst...............................................................................................................64

2
Kato Michiels

, 2.2 Gronden in de arbeidsovereenkomstenwet.............................................................................................65
A. Algemeen................................................................................................................................................65
B. Arbeidsongeschiktheid............................................................................................................................68
C. Ouderschap.............................................................................................................................................70
2.3 Gronden Buiten de arbeidsovereenkomstenwet......................................................................................71

3) Loon voor werk...............................................................................................................................................72
3.1 Meerdere invalshoeken............................................................................................................................72
3.2 Recht op loon............................................................................................................................................72
3.3 Bescherming van het loon.........................................................................................................................73
3.4 Recht op gelijk loon voor gelijk werk?......................................................................................................73

4) Arbeidstijd : Wanneer (niet) werken ? Grenzen ?...........................................................................................74
4.1 Wetgeving arbeidsduur.............................................................................................................................74
4.2 begrip & toepassingsgebied......................................................................................................................74
4.3 Grenzen van de arbeidsduur.....................................................................................................................75
4.4 Arbeidsdeal................................................................................................................................................75
4.5 Grenzen van de arbeidsduur.....................................................................................................................77
4.6 Nachtwerk.................................................................................................................................................78
4.7 Flexibel werken?........................................................................................................................................79
4.8 Meer werken dan toegelaten ?.................................................................................................................80
4.9 Inhaalrust...................................................................................................................................................81
4.10 Overloon..................................................................................................................................................81

5) Casussen..........................................................................................................................................................81

6) Met aandacht voor het welzijn/veiligheid van de werknemer (gastcollege).................................................84
6.1 Inleiding.....................................................................................................................................................84
6.2 Juridisch kader...........................................................................................................................................85
A. Bronnen...................................................................................................................................................85
B. Inhoud begrip..........................................................................................................................................87
1. ‘Welzijn’ op het werk...........................................................................................................................87
2. Personeel toepassingsebied................................................................................................................88
6.3 Systematiek van de welzijnswetgeving.....................................................................................................88
6.3 Werknemersbetrokkenheid......................................................................................................................88
6.4 Hoofdverantwoordelijkheid van de werkgever voor het welzijnsbeleid.................................................89

Module 5: collectief arbeidsrecht................................................................................................................. 90

1) Lesvoorbereiding.............................................................................................................................................90
2) Gastcollege: collectief arbeidsrecht en nieuwe arbeidsverhoudingen (zaak borealis)...................................91

3) collectieve arbeidsverhoudingen....................................................................................................................93
3.1 Collectief overleg.......................................................................................................................................93
A. Begrip......................................................................................................................................................94
B. Wie?........................................................................................................................................................94
C. In welke organen?...................................................................................................................................95
1. Algemene organen..............................................................................................................................97
2. Sectorale organen...............................................................................................................................99
3. Organen op het niveau van de onderneming...................................................................................100
D. Met welk doel?.....................................................................................................................................106
E. Basiswet?...............................................................................................................................................106
3.2 Interprofessioneel akkoord.....................................................................................................................106

3
Kato Michiels

, A. Algemeen..............................................................................................................................................106
B. Loonnorm..............................................................................................................................................107
3.3 Collectieve arbeidsovereenkomsten.......................................................................................................107
A. Wat is een CAO?....................................................................................................................................107
B. Wie sluit de cao?...................................................................................................................................108
C. De cao als uitzondering op het principe van 1134 BW.........................................................................108
1. obligatoire bepalingen......................................................................................................................108
2. normatieve bepalingen.....................................................................................................................109
I) bindend karakter normatieve bepalingen.....................................................................................109
II) aard normatieve bepalingen.........................................................................................................111
D. Geldigheidsvoorwaarden cao...............................................................................................................111
E. Geldingsduur CAO.................................................................................................................................112
3.4 Syndicale afvaardiging.............................................................................................................................112
A. Begrip....................................................................................................................................................112
B. Juridische basis......................................................................................................................................112
C. Oprichting..............................................................................................................................................113
D. Bevoegdheid syndicale afvaardiging.....................................................................................................113
E. Statuut en ontslagbescherming vakbondsafgevaardigde.....................................................................114

4) Staking..........................................................................................................................................................114

5) Herstructurering...........................................................................................................................................117

6) Herhalingsvragen collectief arbeidsrecht.....................................................................................................117

Module 6: Einde arbeidsovereenkomst...................................................................................................... 117

Algemeen..........................................................................................................................................................117

CASUS 1.............................................................................................................................................................118
Stap 1: Identificeer de pertinente feiten in de casus....................................................................................118
Stap 2: Stel het juridisch probleem scherp...................................................................................................118
Stap 3: Beantwoord de gestelde rechtsvragen.............................................................................................119

Bijkomende hypothese......................................................................................................................................121
Stap 1: Identificeer de pertinente feiten in de casus....................................................................................121
Stap 2: Stel het juridisch probleem scherp...................................................................................................121
Stap 3: Beantwoord de gestelde rechtsvragen.............................................................................................122

Casus II: Eray.....................................................................................................................................................124
Stap 1: Identificeer de pertinente feiten in de casus....................................................................................125
Stap 2: Stel het juridisch probleem scherp...................................................................................................125
Stap 3: Beantwoord de gestelde rechtsvragen.............................................................................................125

Casus III: Sofia...................................................................................................................................................129
Stap 1: Identificeer de pertinente feiten in de casus....................................................................................130
Stap 2: Stel het juridisch probleem scherp...................................................................................................130
Stap 3: Beantwoord de gestelde rechtsvragen.............................................................................................130

Bijomende hypothese........................................................................................................................................133
Stap 1: Identificeer de pertinente feiten in de casus....................................................................................133
Stap 2: Stel het juridisch probleem scherp...................................................................................................133
Stap 3: Beantwoord de gestelde rechtsvragen.............................................................................................134

Casus IV: Clear BVBA revisited..........................................................................................................................135
Stap 1: Identificeer de pertinente feiten in de casus....................................................................................135

4
Kato Michiels

, Stap 2: Stel het juridisch probleem scherp...................................................................................................135
Stap 3: Beantwoord de gestelde rechtsvragen.............................................................................................135

Bijkomende hypothese......................................................................................................................................137

Casus V: CAO 109..............................................................................................................................................137
Algemeen......................................................................................................................................................137
Casus 1...........................................................................................................................................................138
Casus 2...........................................................................................................................................................138
Casus 3...........................................................................................................................................................138
Casus 4...........................................................................................................................................................139
ALGEMEEN

 Elke les is 1/13 eindcijfer
 Franse en Engelse begrippen passief kennen voor in meerkeuzevragen
o Bv. concurrentiebeding herkennen  geldig? + waarom
o Bv. ontslag om dringende redenen in elk arrest ga je kijken, in welk kopje zie je ontslag
om dwingende redenen staan

5
Kato Michiels

,MODULE 1: INLEIDING EN JURIDISCH KADER
1) ARBEIDSOVEREENKOMST ALS BIJZONDERE OVEREENKOMST

 Bijzondere overeenkomstenrecht = arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht, die deel uitmaken
van sociaal recht
 Geschiedenis van arbeidsrecht is geschiedenis van conflicten  na sociale conflicten komen
nieuwe wetten

2) ARBEIDSRECHT EN SOCIALEZEKERHEIDSRECHT ALS POTEN VAN HET SOCIAAL RECHT

 Romeins recht: arbeidsovereenkomst als huurovereenkomst (naast aanneming en huur van
goederen)  arbeidsrecht gezien als huur van arbeid.
 Arbeidsrecht in BW 1830: 2 artikelen  contractvrijheid, geen bescherming:
o 1780 BW: overeenkomst is voor bepaalde tijd/ bepaald werk
o 1781 BW: bewijsvoordeel werkgever bij loongeschillen (werkgever wordt geloofd als er
discussie is)
o Voor het overige administratiefrechtelijke bepalingen (bv regels werkboekje ~>
werkboekje als drukkingsmiddel tegen werknemer)
 Nadien ontwikkeling naar beschermend (dwingend) arbeidsrecht & groei collectief arbeidsrecht:
o Dwingend AR als gevolg van Juridische en feitelijke ongelijkheid werkgever en
werknemer.
o Sommige bepalingen omwille van algemeen belang (veiligheid/ welzijn).
o Groei collectief arbeidsrecht vaak ingevolge sociale onrust.
 Maar nog steeds blijft algemeen contractenrecht aanvullend van toepassing waar geen
bijzondere regels zijn bv. brand bij werkgever als niets specifiek geregeld dan worden regels
overmacht (je kan niet gaan werken) toegepast

3) ARBEIDSRECHT EN SOCIALE ZEKERHEID ONTWIKKELEN ZICH SAMEN

 Sociale zekerheidsrecht?
o Alle regelingen die werknemers en zelfstandigen de mogelijkheid bieden om in
voldoende middelen te kunnen voorzien voor het levensonderhoud, ook wanneer ze dat
zelf (eventueel tijdelijk en/of gedeeltelijk) niet kunnen  arbeidsovereenkomst is
toegangsticket tot sociale zekerheid en als je werkt verlies je ook bepaalde
sociaalzekerheidsrechtelijke principes (alternatief) bv. ziekte/pensioen  je krijgt geen
loon meer maar pensioen, ontslag  je krijgt geen loon meer maar
werkloosheidsuitkering
 Ziekte- en invaliditeit, werkloosheid, gezinsbijslag, pensioen,…
 2e semester (prof. Louckx)
 Verwevenheid met arbeidsrecht?
o Ziekte: verschuiving inkomen van werkgever (gewaarborgd loon) naar sociale zekerheid
(RIZIV) (https://werk.belgie.be/nl/themas/arbeidsovereenkomsten/schorsing-van-de-
arbeidsovereenkomst/oorzaken-van-schorsing-hoofde-6)

6
Kato Michiels

, o Tewerkstelling en ontslag: Tewerkstelling als voorwaarde voor werkloosheidsuitkering
(muv uitkering na studies), hervatten werk als einde werkloosheidsuitkering.
o Pensioen: einde arbeidsovereenkomst als loopbaanduur en/of leeftijd => geen loon
meer, maar pensioen.
o Arbeidsrecht en sociale zekerheidsrecht ontwikkelen samen (zie verder historische
inleiding)
 Geschiedenis wetgeving
o Aanvang Belgische weteving: onbeschermde zwakke werknemers:
 Oorzaken:
 Romeinse tijd en middeleeuwen: sterke “werkersorganisaties”: corpora/
gilden met eigen toegangsregels bv. om leerlooier te worden moest je 15
jaar bij een leerlooier werken
 Afgeschaft bij Decret d’Allarde (doel bevrijden arbeid) nadien ook
coalitieverbod (Napoleon):  zuiver contract en ”spreek zelf maar
voorwaarden af”
o WN alle coalities verboden <> WG enkel als doel= verlaging
lonen.
 Status 1830:
 Geen beschermende wetgeving (economisch liberalisme) (vgl. film
Daens).
 Zuivere contractvrijheid MAAR grote stedelijke arbeidspool zorgt voor
overaanbod werknemers  vervangbaarheid.
 Werknemers konden zich pas verenigen pas in 1867.
 Beperkt stemrecht (dus ook beperkte vertegenwoordiging)
o Vanaf 1886 eerste wetten
 Oorzaken:
 sociale onlusten,
 oprichting BWP (socialisten) en Katholieke werknemersbonden
(Daensisten Christene volkspartij)  socialisten komen op er wordt als
een bedreiging gezien voor liberalen en katholieken  daarom
toegevingen gedaan namelijk loonbescherming, kinder-en
vrouwenarbeid en in 1905 de zondagsrust.
 Rerum Novarum (1891)
 Focus= arbeidsreglementering
 1887 loonbescherming.
 1889: kinder- en vrouwenarbeid.
 Pas vanaf 1905 zondagsrust. (38 uren week)
o Na WO I: verdere uitbouw arbeidsrecht en aanvang sociale zekerheidsrecht (reden:
deelname arbeiders aan WOI  beroep gedaan op werknemers dus toegevingen)
 1919 werkloosheidsverzekering
 1921: 48-urenweek = 5 dagen werkweek
 1930: pensioenen
 1936: betaald verlof (pas vanaf 1963 derde vakantieweek)
o Na WO II: verdere uitbouw sociale wetgeving (sociaal overleg tijdens WOII vanuit Londen
als basis).

7
Kato Michiels

,  O.a. institutionalisering van het paritair overleg  overleg van
werknemersvertegenwoordigers = vakbonden en
werkgeversvertegenwoordigers per sector bv. wanneer wordt loon geïndexeerd
wordt daar beslist (vakbonden maken mee regels die op jou van toepassing zijn)
o Vanaf crisis jaren ‘80 ook soms stappen terug.
o 2013: “gelijkschakeling “arbeiders en bedienden.
 Arbeider = met hand (deden werk), bediende = met hoofd (zaten op bureau) 
voorbijgestreefd en vervaagd  is onderscheid verantwoord? Voor ontslag
waren er grote verschillen (opzegtermijnen enz.)
o Sociaal recht is de laatste 120 jaar vanuit het niets uitgegroeid tot een zeer groot domein
dat zich nog steeds ontwikkelt.

4) ARBEIDSRECHT: EEN EIGEN RECHTSTAK

 Arbeidsrecht= verbintenissenrecht + correctie op het verbintenissenrecht
 Dwingend contractenrecht  met relatieve nietigheid vaak (nietigheid bepaalde clausule en
alleen door werknemer in te roepen)
 Regulering = herstellen machtsverhoudingen.
 “Arbeidsverhoudingen zijn machtsverhoudingen” (R. Blanpain)
o Hoe ?
 Individueel arbeidsrecht= dwingende wetsbepalingen contractuele partijen zijn
niet gelijk bescherming tegen voortijdige afstand
 Collectief arbeidsrecht= overleg juridisch vorm geven collectie tegengewicht
tegenover werkgeveraansluiten bij realiteit onderneming
 De AO is een bijzondere overeenkomst: verbintenissenrecht blijft relevant, vooral voor IAR voor
zover geen afwijkende regels !
o Discussie: Arbeidsverhouding: contractueel of statuut ?
o Optie Europees continentaal systeem: contract blijft basis
o Veel dwingend recht: the quest for security
 Eigen rechtshandhaving: eigen rechtscolleges met mensen uit verschillende belangengroepen +
sociale inspectiediensten die mee zorgen voor handhaving
 Collectief arbeidsrecht: tussen publiek en privaat recht eigen bronnen= ten dele autonoom recht
maar ook contractuele grondslag
 Nationaal recht: Arbeidsrecht blijft zeer nationaal, grote verschilpunten tussen EU-lidstaten, EU-
arbeidsrecht= beperkt, maar groeiend belang ! (overgang van onderneming, migrerende
werknemers). Groei internationale handel: noodzaak aan harmonisatie, autonome interpretatie
van begrippen
o Steeds meer EU recht  bv. geen EU recht over arbeidsomstandigheden proffen, wel
geen discriminatie deeltijds werknemers
 Project met vrijheden, maar veel minder sociaal project (nu wel meer naar toe te
werken) bv. vrij verkeer werknemers oké maar uitbuiting van werknemers uit
andere landen wil je niet

8
Kato Michiels

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katomichiels12. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $10.69. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

56326 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling

Popular Universities in the United States

Popular books

Find notes and summaries for these qualifications

Seller