Praktijkgericht onderzoek
H1 - inleiding
Definitie:
Wetenschappelijk onderzoek is een doelgericht proces, waarbij de
onderzoeker op een systematische manier, betrouwbare en geldige
gegevens (of data) verzamelt en analyseert, om onderzoeksvragen te
beantwoorden, die vertrekken vanuit een probleemstelling, en uitspraak
doen over de werkelijkheid.
Ontleding definitie:
- Doelgericht proces: Er moet een doel zijn om het onderzoek te doen:
kennis vergaren, een probleem in de praktijk oplossen
- Systematisch: Het ene volgt het andere op
- Betrouwbaarheid en geldigheid: Het onderzoek moet kloppen (Bv Als
je onderzoek doet naar het gewicht van jongeren moet het gewicht
altijd hetzelde zijn onder fout)
- Verzamelen en analyseren: Je moet de juiste methodes gebruiken in
functie van de onderzoeksvraag (Bv enquetes, welke vragen?,
interview)
- Onderzoeksvraag: Een vraag formuleren over het probleem (Bv Wat
zijn de redenen voor langdurige wachttijden in de geestelijke
gezondheidszorg?)
- Vertrekkende vanuit een probleemstelling: Een kort stukje tekst met
een beschrijving met wat het probleem is, een vraag formuleren
over het probleem
- Uitspraak over de werkelijkheid: Uitspraak doen over het antwoord
op de onderzoeksvraag betrouwbaarheid en geldigheid
Wetenschappelijk onderzoek
Fundamenteel of theoriegericht onderzoek is gericht op
wetenschappelijke theorievorming, ofwel het vergroten van de algemene
kennis over hoe de wereld en het menselijke gedrag in elkaar zitten
(Roose & Meuleman, 2018).
Kan uitmonden in een nieuwe theorie
Kennisgericht
Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek = oplossingsgericht
Praktijkgericht onderzoek heeft als doel om via kennis bij te dragen
aan het oplossen van praktische (maatschappelijke) problemen (Roose &
Meuleman, 2018).
Vertrekt vanuit de praktijk (een praktijkprobleem)
Oplossingsgericht
Belang van praktijkgericht onderzoek
• Evidence-based practice:
De best mogelijke zorg bieden, gebaseerd op wetenschappelijk bewijs
• Kwaliteitsverbetering:
De kwaliteit van de eigen praktijken verbeteren
• Innovatie:
1
,Nieuwe praktijken ontwikkelen en bestaande praktijken verfijnen
• Netwerken:
Uitwisselen van kennis en ervaringen met collega’s
Praktijkgericht onderzoek in welzijn en zorg
• Kwaliteitszorg: beeld krijgen van actuele of gewenste
situatie/kwaliteit
o bv. evaluatieonderzoek gewenste kwaliteit zorg in ziekenhuis
• Tevredenheidsonderzoek:
o bv. werknemersbevraging naar tevredenheid van werk in een
organisatie
• Productontwikkeling:
o bv. ontwikkeling virtuele zorgassistent
• Monitoring: periodieke meting van bepaalde criteria
o bv. armoede in Vlaanderen
Soorten onderzoek
Literatuuronderzoek
‘systematisch verzamelen en bestuderen van bestaande informatie en
publicaties over een bepaald onderwerp om een overzicht te krijgen
van wat er al bekend over is’
• Bestaande (wetenschappelijke of vak-) literatuur of bronnen over
een onderzoeksonderwerp verzamelen en in kaart brengen
o Bron = document of werk dat informatie bevat over een
bepaald onderwerp
• Bestaande (wetenschappelijke) literatuur omtrent het
onderzoeksonderwerp grondig bestuderen
• Resultaat = literatuurstudie
o Eén tekstueel geheel dat eerder onderzoek samenbrengt en
positioneert ten opzichte van elkaar
o Géén samenvatting van elk artikel apart, maar een synthese
van meerdere artikels in functie van jouw onderzoeksvraag
Actueel, relevant en betrouwbare bronnen
Empirisch onderzoek
‘een doelgericht proces, waarbij de onderzoeker op een systematische
manier, betrouwbare en valide gegevens (of data) verzamelt en
analyseert, om onderzoeksvragen te beantwoorden, die vertrekken vanuit
een probleemstelling, en uitspraak doen over de werkelijkheid’
• Onderzoeker verzamelt & analyseert data over de empirische
werkelijkheid
o Nieuwe data/gegevens – zelf verzamelen
o Bestaande data – niet zelf verzamelen, wel analyseren
• Dataverzamelingsmethoden (zie Hoofdstuk 6)
o Interviews
o Focusgroepsgesprek
o Survey
2
,Literatuuronderzoek is bijna altijd de basis van een empirisch onderzoek
onwetend het veld in gaan
Empirisch onderzoek: kwantitatief onderzoek
• Gegevens verzamelen die in cijfers zijn uit te drukken
• Grote groepen
• Beschrijven– Hoeveel? Hoe? Wat? - en Verklaren (verband –
samenhang)
• Meten via een gestructureerd of gestandaardiseerd meetinstrument
(bv. survey of observatieschema)
• Analyse via berekeningen of statistieken
Steekproef – populatie
• Generaliseren (De steekproef zien als conclusie voor de hele
populatie)
Oorsprong in positivisme: uitgangspunt dat er één objectief
waarneembare en onafhankelijk te meten werkelijkheid is
Empirisch onderzoek: kwalitatief onderzoek
• Rijke informatie over complexe subjectieve ervaringen en belevingen
• Individuen en hun ervaringen proberen ‘verstehen’ (begrijpen) -
Waarom?
Ø niet één objective werkelijkheid
• Kleine(re) groepen
• Tekstuele gegevens
• Meten via een minder gestructureerd meetinstrument – meer open
wijze
Ø ! Invloed van de onderzoeker zelf ! is het meetinstrument
Mixed-methods
• Combinatie van kwalitatief & kwantitatief onderzoek in één studie
• Breed & diepgaand begrip van het onderzoeksonderwerp (om
onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden)
• Bijvoorbeeld: Contactbreuk na scheiding tussen ouder en kind
o Hoe vaak komt het voor? Survey – kwantitatief
o Redenen voor contactbreuk
Interviews – kwalitatief
Eisen voor wetenschappelijk onderzoek
Het onderzoek moet betrouwbaar en valide zijn
A) Niet betrouwbaar en niet valide
3
, B) Betrouwbaar meer niet valide
C) Betrouwbaar en valide
• Kwantitatief onderzoek: reproduceerbaarheidseis
• Kwalitatief onderzoek: verifieerbaarheidseis
H2 - de onderzoekscyclus
De dubbele pijlen wijzen op het flexibel karakter van de onderzoekscyclus
• De praktijk (waarin onderzoek plaatsvindt) is niet controleerbaar
• De onderzoeker kan doorheen het proces teruggrijpen naar een
eerder fase
• Bv. nieuwe ontwikkelingen of evoluties eerdere fasen
aanscherpen
• Bv. onvoorzien verloop van het onderzoek eerdere fasen
aanpassen
• Voortschrijdend inzicht
• Bijvoorbeeld
• Interviews over mentale gezondheid
• Nieuw thema duikt op
• Literatuur terug raadplegen
• Eventueel: nieuw thema toevoegen aan interviewschema
Fase 1: Probleemstelling & onderzoeksvragen
Identificeren van probleem/onderwerp
• Kennisgebrek over een onderzoeksonderwerp
• Probleem in de praktijk
• Nood aan input/ontwikkeling
Verkennen en afbakenen van het probleem
• Geeft aan wat precies het probleem is en waarom
Concrete onderzoeksvragen opstellen
• Duiden doel van het onderzoek
• Richtingevend voor verloop onderzoek
• Resultaat onderzoek = antwoord op onderzoeksvragen
Relevantie aangeven
Fase 2: Literatuurstudie
Onderzoeker verkent literatuur over thema/probleem
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kalinetips. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.