Samenvatting Ontwikkelingspsychopathologie - Alle stof voor het vak psychopathologie aan de UvA
4 views 0 purchase
Course
Psychopathologie (70120256AY)
Institution
Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Book
Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen
Deze samenvatting bevat alle stof voor het vak psychopathologie van de studie pedagogische wetenschappen of de minor orthopedagogiek aan de UvA.
Elk hoofdstuk bevat alle belangrijke punten, begrippen zijn vetgedrukt en paragrafen zijn gearceerd voor het overzicht. Ook wordt elk hoofdstuk afgesl...
Hoofdstuk 2: Classificatie, diagnostiek en epidemiologie
Hoofdstuk 5: Slaapstoornissen en slaapproblemen
Hoofdstuk 9: Zindelijk worden en zindelijkheidsstoornissen
Hoofdstuk 7: Gehechtheid en hechtingsstoornissen
Hoofdstuk 8: Autismespectrumstoornissen
Hoofdstuk 11: Zelfregulatie en de aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis
(ADHD)
Hoofdstuk 12: Agressie en gedragsstoornissen
Hoofdstuk 13: Angst en angststoornissen
Hoofdstuk 14: Stemming en stemmingsstoornissen
Hoofdstuk 17: Psychotische stoornissen bij jongeren
Hoofdstuk 16: Middelengebruik en middelenmisbruik
Hoofdstuk 6: Voedings- en eetstoornissen bij het jonge kind
Hoofdstuk 15: Eten en eetstoornissen
, 2
Hoofdstuk 1: Introductie
Casussen:
Bij elke casus kan men zich vier vragen stellen: Wat is er aan de hand? Hoe is dit zo
gekomen? Wat kan eraan gedaan worden? Hoe zal het met hem of haar verder gaan?
Op basis van informatie over stoornissen kan de vraag Wat is er aan de hand? beantwoord
worden Informatie over risico- en beschermingsfactoren kan antwoord geven op de vraag
Hoe is dit zo gekomen?
1.1 Wat is ontwikkelingspsychopathologie?
Psychopathologie is de wetenschap waarin psychische stoornissen worden bestudeerd.
Ontwikkeling is een centraal begrip bij het onderzoeken van ontstaan en beloop van
psychische stoornissen.
Vroeger en nu
In de ontwikkelingspsychopathologie wordt het begrip ontwikkelingsbenadering toegepast.
Dit betekent dat we uitgaan van de veronderstelling dat gedrag(smogelijkheden) in de loop
van iemands leven veranderen en complexer worden. Psychopathologie gaat er niet vanuit
dat vroegere ervaringen voor de volle honderd procent iemands functioneren bepalen; in
plaats daarvan is de relatie tussen vroegere ervaringen en huidige ervaringen het best
vanuit een wisselwerking te begrijpen. De essentie is dat ervaringen uit het verleden
beïnvloeden hoe iemand diens huidige ervaringen interpreteert en waardeert, en dat de
ervaringen uit het heden beïnvloeden hoe iemand terugkijkt op het verleden. Dit is een
belangrijk punt in de hulpverlening: door andere ervaringen te bieden wordt geprobeerd het
kind te helpen diens geschiedenis, bij wijze van spreken, wat zonniger neer te zetten.
De theorie van ontwikkelingsopgaven is een van de uitgangspunten om de
ontwikkeling van kinderen en jongeren te begrijpen. De theorie is dat een kind in elke
leeftijdsfase bepaalde opgaven moet zien te volbrengen, bijvoorbeeld gehechtheid of leren
omgaan met leeftijdsgenoten. Als zulke ervaringen die bij een bepaalde
ontwikkelingsopgave horen niet goed worden verworven, wordt de kans op latere problemen
groter. Een psychische stoornis wordt in dit perspectief niet opgevat als ‘iets’ wat een kind of
volwassene heeft, maar als een ontwikkeling die is vastgelopen of is scheefgegroeid.
Een dynamisch gezichtspunt
Afwijkend gedrag of een psychische stoornis wordt niet als statisch gezien, maar als
dynamisch. Dit betekent dat er wordt uitgegaan dat de verschijningsvorm van afwijkend
gedrag verandert gedurende de levensloop van een persoon. ‘Normaal’ is een tijd- en
plaatsgebonden begrip. Als we dit samen zien met het ontwikkelingsperspectief, betekent
dat het volgende: eenzelfde vorm van gedrag in de ene leeftijdsfase wordt als normaal of
wenselijk gezien, en in de andere leeftijdsfase als abnormaal of onwenselijk.
Een uniek individu met unieke ervaringen
De ontwikkeling van een kind, en daarmee diens gedrag, wordt beïnvloed door zowel
factoren uit de omgeving van het kind als factoren van of voortkomend uit het kind zelf (zoals
leeftijd, intelligentie en zelfbeeld). Omgevingsfactoren kunnen we onderscheiden in
invloeden van het gezin, de school, media, cultuur en maatschappelijke normen en waarden.
2
, 3
Eenzijdige relaties waarin de nadruk wordt gelegd op één oorzakelijke factor, zijn vrijwel
altijd onjuist en schadelijk voor het kind.
Normale ontwikkeling
Om te kunnen beoordelen of gedrag afwijkend of onaangepast is, is het voorwaardelijk om
te weten wat tijdens de verschillende ontwikkelingsstadia van een kind normaal gedrag is.
De normale ontwikkeling is lastig te definiëren. Vaak wordt er uitgegaan van een
gemiddelde leeftijdsadequate ontwikkeling. Dat betekent dat gedrag dat hoort bij
5-jarigen, als abnormaal kan worden beoordeeld bij 10-jarigen.
Kenmerken van stoornissen: begrippen
● Differentiaaldiagnose → Op welke andere stoornissen kunnen de besproken
stoornissen lijken?
● Comorbiditeit → Met welke andere problematiek en stoornissen kunnen ze
samengaan?
● Prevalentie → Hoe vaak komt een stoornis voor?
Maatschappelijke en culturele invloeden op een stoornis
De cultuur en maatschappelijke omstandigheden kunnen de kans dat kinderen bepaald
gedrag gaan vertonen vergroten of verkleinen. Daarnaast kan een bepaalde stoornis
verschillend tot uiting komen in uiteenlopende culturen. Een tweede manier waarop ‘cultuur’
invloed heeft op psychopathologie bij kinderen is de wijze waarop normen en waarden uit
een cultuur de opvattingen van volwassenen over het gedrag van kinderen beïnvloeden.
Cultuur is immers mede bepalend voor wat je als ‘normaal’ en ‘afwijkend’ beoordeelt. De
attributie van het gedrag, oftewel de oorzakelijke interpretatie is hierbij belangrijk.
Risico- en beschermingsfactoren
Het gedrag van een persoon, zoals een psychische stoornis, kan het best begrepen worden
vanuit de wisselwerking tussen de twee factoren. Een risicofactor is een factor die een
negatieve invloed heeft op de (normale) ontwikkeling van een kind. Een
beschermingsfactor is een factor die in een situatie van risico de negatieve invloed van de
risicofactor op de ontwikkeling geheel of gedeeltelijk teniet doet. Risico- en
beschermingsfactoren zijn in elke fase van het leven van invloed. Deze factoren zijn niet
statisch, maar kennen ook ontwikkeling.
Een stoornis wordt vrijwel nooit door één risicofactor veroorzaakt. Het aloude debat
over nature en nurture stelt een zinloze vraag en creëert een tegenstelling die niet bestaat.
Vrijwel al ons gedrag wordt namelijk beïnvloed door zowel erfelijke als omgevingsfactoren.
Met andere woorden: er is geen gedrag zonder erfelijke invloed en zonder omgeving.
Hoofdstuk 1 in 10 statements
1. Ontwikkelingspsychopathologie is geen nieuwe wetenschap, maar een benadering
waarin inzichten uit verschillende wetenschappelijke disciplines en
wetenschappelijke theorieën worden geïnterpreteerd.
2. Psychopathologie is iets anders dan psychiatrie. Bij psychopathologie wordt kennis
verzameld over algemene kenmerken van psychische stoornissen; bij psychiatrie
wordt met name gekeken naar (de effecten van) hulpverlening aan mensen met
psychische stoornissen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JunaSTDY. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.26. You're not tied to anything after your purchase.
