, Inleiding
In de kern gaat het recht over de vragen over goed en kwaad. We zien dit terug
in het verbod op handelingen zoals moord, diefstal en het plegen van
onrechtmatige daden—allemaal voorbeelden van daden die als “kwaad” worden
beschouwd. Maar wat zien we dan als goed? Vrijheid en gelijkheid zijn hier
kernwaarden en worden vaak gezien als “de kern van de moderne religie” en “de
basis van recht en moraal.” Deze twee waarden liggen ten grondslag aan ons
hele staatsbestel: de democratie. In een democratisch systeem, gebaseerd op de
principes van vrijheid en gelijkheid, wordt ieder mens erkend in zijn of haar
waarde en recht op een vrij en gelijkwaardig bestaan.
Rechtsnormen zijn sterk verbonden met morele normen en ethiek. Hoewel niet
alle morele normen rechtsnormen zijn, kan elke rechtsnorm wel als moreel
worden gezien. Wat rechtsnormen uniek maakt, is dat de overheid deze normen
handhaaft, indien nodig door dwang. Buiten de rechtsnormen bestaan er echter
ook moreel neutrale normen, zoals esthetische normen (schoonheidsidealen) en
meetnormen, die geen juridische sancties hebben.
Overtreding van rechtsnormen leidt tot juridische sancties, zoals boetes of
gevangenisstraffen, om de orde te handhaven. Bij morele normen die geen
rechtsnormen zijn, volgen geen juridische straffen, maar eerder sociale sancties,
zoals uitsluiting of afkeuring vanuit de gemeenschap.
Voorbeelden: Verhouding tussen Morele en Juridische Normen
Hoe staan morele en juridische normen tot elkaar? Enkele voorbeelden
verduidelijken dit spanningsveld:
Sekswerk: Hoewel prostitutie juridisch is gelegaliseerd en sekswerkers
daarmee dezelfde juridische status hebben als andere beroepen, zoals
advocaten, blijft er een moreel stigma rusten op sekswerk. Dit betekent
dat er sprake is van een verschuiving: de juridische acceptatie neemt
toe, terwijl de morele acceptatie achterblijft.
Drugsgebruik: Drugs zijn inmiddels deels gelegaliseerd. In de
samenleving zien we dat dit onder jongeren grotendeels geaccepteerd
is, terwijl oudere generaties hier vaak nog moeite mee hebben. Zo blijft
er een kloof tussen de juridische en morele norm, afhankelijk van
generaties.
Vleesconsumptie en vliegreizen: Beide activiteiten zijn nog volledig
legaal, maar krijgen steeds meer kritiek (backlash). Voor veel mensen
groeit de morele weerstand tegen het eten van vlees en het vliegen
vanwege de impact op dierenwelzijn en het milieu, terwijl het
vooralsnog volledig gelegaliseerd is. Deze toename in morele afkeuring
kan ertoe leiden dat er in de toekomst juridische beperkingen op deze
Elke maatschappij kent rechts- en morele normen, maar deze zijn voortdurend in
beweging. Kunnen we dan nog spreken van een universeel begrip van goed en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elizabethxxx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.77. You're not tied to anything after your purchase.