Lesstof Ethiek waarin het panopticon besproken worden. Uitleg wat het panopticon is en hoe het nog steeds speelt in het nu ondersteund met voorbeelden. Daarnaast worden termen zoals Foucault, Quantified Self, Autonoom handelen en kenmerken van panopticon behandeld. Lesstof gegeven op Windesheim HBO...
Ethiek Les 5 Panopticon:
KENMERKEN VAN HET PANOPTICO:
Privé gefinancierd
Zelfvoorzienend
Geen gebruik van publieke fondsen
Gemeenschap beschermd van excessen
Oftewel: geen staatsinstelling
DE POSITIE VAN DE ‘INMATE’ IN HET PANOPTICON:
Geen privacy, geen enkele safe spot in de gevangenis.
Constant de mogelijkheid in de gaten gehouden te worden.
Doel: door zelf-motivatie en zelfregulering OF de angst voor repercussie (als tool om bij de
eerste twee te komen).
Maximalisering van nut.
Wel een menselijke behandeling in de cel!
Volgens Bentham hoeft dit niet enkel voor gevangenissen te gelden, denk hierbij ook aan fabrieken,
ziekenhuizen en scholen.
Utilisme is een ethische stroming die de morele waarde van een handeling afmeet aan de bijdrage
die deze handeling levert aan het algemeen nut, waarbij onder algemeen nut het welzijn en geluk
van alle mensen wordt verstaan. Gedachtengoed van Panopticon was efficiëntie.
Foucault over macht: De macht functioneert onpersoonlijk en automatisch. De gevangenen worden
geïndividualiseerd, de macht daarentegen gedesindividualiseerd. De macht werkt, in principe zelfs
als niemand ze uitoefent. Dit mechanisme zien we bijvoorbeeld terug bij Facebook, een
studenttraject, maar ook bij geld en inkomen -> UWV, Belastingdienst -> Anonieme instituten.
Wat vinden we van het veranderen van het gedrag van een ander? In hoeverre mogen we ingrijpen
in het autonome, vrije en rationele handelen van een ander? In hoeverre mogen anderen jouw
ethiek bepalen?
In dit kader, is het voorspellen van wat iemand gaat doen ook het veroorzaken veranderen van
zijn/haar gedrag? Is dat wenselijk? Voorbeeld:
Als de docent merkt dat je een onvoldoende hebt gehaald, wil je daar dan op aangesproken
worden?
Als de agent ziet dat je een verkeersovertreding hebt begaan, wil je daar dan op
aangesproken worden?
Als de zorgverzekeraar ziet dat je iedere dag bij de McDonalds ontbijt, luncht en avondeten
nuttigt, wil je daar dan op aangesproken worden? Waar ligt die grens?
Foucault:
Het bestrijden van het ‘abnormale’ in de moderne samenleving. Daaruit ontstaat het belangrijkste
effect van de panoptica: de gedetineerde wordt bewust gemaakt van zijn permanente zichtbaarheid,
waardoor de macht automatisch kan functioneren. Het toezicht, al is het discontinu, dient continu
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luukvaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
