Politieke psychologie
Wat is PP?
● Een actor specifieke benadering om politieke fenomenen te beschrijven
● Verklaren van een politiek gedrag mbv psychologische concepten en theorieën
● Uitgangspunten
- Politiek gedrag = menselijk gedrag
- Politiek gedrag = niet rationeel
Kenmerken: positivistisch en empirisch, interdisciplinair, inzichten van psych, sociale en
politieke factoren, invloed van structuren
Belangrijke concepten en theorieën
- Persoonlijkheid in de politiek: hoe individueel persoonlijkheidseigenschappen politiek
gedrag beinvloeden
- Politieke elite en leiderschap: bestudeert de kenmerken en gedragingen van politieke
leiders en elites
- Massamedia: onderzoekt de rol van media in het vormen van publieke perceptie
- Groepsdynamiek: Analyseert hoe groepsgedrag politieke processen en beslissingen
beinvloedt
- Ideologie en publieke opinie: verkennning van de relatie tussen ideologische
overtuigingen en publieke sentimenten
- Cognitie en cognitieve biases: bekijkt hoe cognitieve processesn en biases politieke
besluitvorming beinvloeden
- Besluitvorming: richt zich op de psychologische mechanismen achter politieke keuzes
- Vooroordelen: bespreekt de impact van biases en stereotypen op politieke attitudes
- Conflict: onderzoekt de psychologische grondslagen van politiek conflict
- Geweld en genocide: onderzoeken psychologische factoren die bijdragen aan
- Racisme en discriminatie: bestudeert de psychologische wortels en gevolgen van
racisme en discriminatie in de politiek
Ontstaan van PP
Fase 1;
- 40-50
- Persoonlijkheid
- Politieke elite en leiderschap
- Namen: Lasswell; adorno
Kiesgedrag
Politieke socialisatie: het proces waarbij mensen politieke normen en waarden en opvattingen
leren en ontwikkelen via sociale contacten
Focus op levensloop (4 modellen)
1) Persistence model: De basis van politieke overtuigingen en attitudes vaak op jonge
leeftijd worden gevormd, en dat deze overtuigingen relatief stabiel blijven
2) Impressionable years: Politieke overtuigingen en attitudes het meest gevormd worden
tijdens de adolescentie en vroege volwassenheid, omdat mensen in deze levensfase
bijzonder ontvankelijk zijn voor invloeden
3) Life long openness: Mensen gedurende hun hele leven open blijven staan voor nieuwe
informatie en ervaringen waardoor hun politieke overtuigingen continu veranderen.
4) Life cycle model: Politieke overtuigingen veranderen met de leeftijd, omdat mensen
in levensfasen andere prioriteiten en perspectieven ontwikkelen.
Ideologie: samenhangende structuur van attitudes en overtuigingen
→ Ideoloog: politiek onderlegd persoon die politieke informatie gaat verwerken en dan
keuzes maakt in lijn met de eigen opvattingen
Michigan school: attitudes van kiezers tav kandidaten, thema’s en partijen zijn geclusterd met
elkaar en een zekere ideologie.
American Voter model: Stemgedrag ahv 3 factoren:
1) Sociale achtergrond
2) Attitudes over issues
3) Beeld van kandidaten
Maximalisten kritiek op Michigan School: assumptie kiezers hetzelfde, assumptie lineariteit
ideologie, attitudes hebben webstructuur emoties, vraagstelling survey
Politieke kennis
Uitgangspunten (participatiedemocratie)
● Kennis over politiek is nodig om ‘goed’ burger te zijn
● Democratie werkt beter als burgers geïnformeerd zijn
→ Maar: hoeveel kennis, welke kennis & rol media
, Impression based model: indrukken zijn dynamisch en kunnen veranderen wanneer nieuwe
info binnenkomt
→ Benadrukt dat kiezers vaak beslissingen nemen op basis van hoe ze zich voelen ipv
rationele analyse
Heuristics (mentale shortcut)
a) Gresham’s law of political information
“slecht geld verdrijft goed geld”
Lage kwaliteit, misleidende of simplistische politieke informatie heeft de neiging om
hoogwaardige, feitelijke en genuanceerde informatie uit het publieke debat te
verdringen
b) Drunkard’s search
metafoor uit gedragspsychologie en besluitvorming die verwijst naar de neiging van
mensen om naar oplossingen te zoeken op plaatsen waar het gemakkelijk is om te
zoeken, ipv daar waar de oplossing waarschijnlijker is. (dronken man is sleutels kwijt,
kijkt alleen onder het licht en niet waar hij het verloren is)
Gemak > effectiviteit
5 heuristics
● Affect referral: Mensen baseren hun keuze op hun algemene gevoel (affect) tov een
kandidaat, partij of beleidsvoorstel, vaak snelle emotionele reactie
● Endorsement: mensen vertrouwen op de steun van een gezaghebbende of bekende
personen, organisatie of media om beslissingen te nemen
● Familiarity: Mensen geven voorkeur aan kandidaten en partijen die ze herkennen,
puur door herhaalde blootstelling, ongeacht de inhoud van de boodschap
● Habit: Kiezers maken politieke keuzes op basis van eerder stemgedrag. Gewoonte
● Viability: mensen kiezen kandidaten of partijen die ze als kansrijk beschouwen, vaak
beïnvloed door peilingen en media
● Compensatory: Mensen overwegen zowel positieve als negatieve eigenschappen van
kandidaten en maken een afweging waarbij sterke punten de zwakke kunnen
compenseren
Modellen om kiesgedrag te voorspellen in NL
● Rationele kiezer
● Issue voting
● Retrospectief stemgedrag
● Strategisch stemgedrag
● Personalisering
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gisellehilderink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.49. You're not tied to anything after your purchase.