BEGRIPPEN
Praetoriaanse probatie: omdat ik (procureur) dat beslist
Ex aequo et bono: uit het gelijke en het goede
Vanuit het gelijke en het goede de schadevergoeding betalen
COLLEGE 2 – DE NORM
TAAL VARIEERT
1) Diachroon
- Woordenschat
- Uitspraak
- Grammatica
2) Synchroon
- Dialecten (vb. Liers)
- Regiolecten (vb. Antwerps)
- Sociolecten (vb. Vaktaal)
Dialecten vormen de basis waaruit de standaardtaal ontstaan is
DE STANDAARDTAAL
De Universele communicatie = standaardtaal
Standaardtaal:
Is gecodificeerd (= vastgelegd)
Is normbepalend (de variant die we in het publieke domein
gebruiken)
Publiek domein (= politieke sturing vanuit regering, promoten)
De standaardtaal volgens de taalunie:
Uniform (=weinig variatie)
Gecodificeerd
Prestigieus (= standaardtaal wordt geassocieerd met mensen met
goede opleiding, cultuur,…)
Het is het Nederlands dat algemeen bruikbaar is in contacten met
mensen buiten je vertrouwde omgeving (vb. bestuur, administratie,
onderwijs, rechtspraak, media)
DE STANDAARDTAAL ALS EEN UI
Een stukje Vlaams
Een stukje Hollands
Twee grote overlappende delen de standaardtaal
2
, | Elena Dams
WIE BEPAALT DE STANDAARDTAAL
Standaardtaal vind je typisch in het openbare leven, we denken aan
taalgebruikers die het goed doen:
- Martine Tanghe
- Hugo Claus
- Harry Mulisch
Zij worden de spraakmakende gemeente genoemd omdat zij worden
gezien als een ideaal voor de Nederlandse taalnorm
SOORTEN TAALNORMEN
1) Historische norm
Het is altijd zo geweest, niemand weet hoe het komt, niemand stoort
zich eraan. Het is vanaf het begin zo geweest, waarom zouden we
dat dan veranderen
2) Autoriteitsnorm
‘Dat is juist omdat…’ de autoriteit va bepaalde instanties worden als
argumentatie gebruikt vb. omdat het in de Vandale staat
3) Logische norm
Taal heeft bepaalde logica vb. enkelvoud en meervoud
4) Statistische norm
Staat tegenover logische norm kijken naar statistische gegeven
over taalgebruik ‘hoeveel mensen gebruiken het woord’
5) Zuiverheidsnorm
Paraplu frans voor regenscherm = Nederlands we gaan dus
regenscherm gebruiken want paraplu is frans
6) Effectnorm
Nederlands en Engels nemen deze norm vaak. Zolang je
verstaanbaar bent gebruik je deze vorm.
7) Esthetische norm
Veel emotie
3
, | Elena Dams
Wie gaat het debat winnen? Statistisch norm gepaard met
Vandale labels binnen woordenboek
BE – Belgisch Nederlands niet algemeen niet gebruiken, wordt als
fout gerekend
NL – Nederlandse standaardtaal
effectnorm
VERDERE EVOLUTIE
1. Taalbeleid: we gaan verder tot standaardisering
2. Een informalisering, het doortrekken van tussentaal en dialect in het
Standaardnederlands
RECHTSTAAL – STANDAARDTAAL
Standaard juridische termen vinden we in Belgisch en Nederlandse
taal (vb. vonnis, hoge raad)
Ook grensgevallen
Juridisch dialect (vb. typisch Antwerps ‘verdieren’ = verduren,
duurder maken)
HOE HEET DE TEGENHANGER IN NEDERLANDS?
- Rekenhof Rekenkamer
- Hof van Cassatie Hoge raad der Nederlanden
- Raad van State Raad van State
- Staatsblad Staatcourant
- Vrederechter Kantonrechter
- Schepen Wethouder
- Stafhouder Deken van de orde van advocaten
- Voorzitter President
- Procureur Hoofdofficier van justitie
- Substituut procureur Officier van justitie
- Procureur-generaal Procureur-generaal
- Koninklijk besluit Koninklijke besluit (Algemene maatregel van
bestuur (AMVB)
- Gerechtelijke politie Recherche
- Wanbedrijf / (bestaat niet)
- Zaak Goed of eigendom
- Goed Zaak of rechtszaak
Term misdrijf in België is de overkoepelende term voor overtreding –
wanbedrijf – misdaad
Term strafbare feiten in Nederland is overkoepelende term voor
overtreding – misdrijf
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dams-elena. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.28. You're not tied to anything after your purchase.