Deze samenvatting is de perfecte studiegids om door het examen van grondslagen van het strafrecht te geraken! Heb mijn eigen samenvatting gemaakt, gebaseerd op de powerpoint en de aanvullingen van de prof tijdens de lessen.
Geschiedenis vh strafrecht
Inhoud
Geschiedenis vh strafrecht.....................................................................................................................1
1. bronnen..............................................................................................................................................2
1.1. waarom strafrechtsgeschiedenis?................................................................................................3
1.2. soorten bronnen..........................................................................................................................3
materiele sporen............................................................................................................................3
geschreven bronnen.......................................................................................................................3
1.3. de oudste bronnen......................................................................................................................4
de oudste bronnen.........................................................................................................................4
recht komt van de goden................................................................................................................5
2. het romeinse strafrecht......................................................................................................................6
2.1. inleiding.......................................................................................................................................6
2.2. romeinse straf(proces)recht.........................................................................................................7
iudicium populi (volksrechtsspraak/openbare rechtszetting)........................................................7
Quaestio (150 v. Chr)......................................................................................................................8
cognitio...........................................................................................................................................8
bewijzen nodig!..............................................................................................................................8
straffen...........................................................................................................................................9
2.3. Justinianus, de laatste romeinse keizer........................................................................................9
Corpus iuris civilis...........................................................................................................................9
3. de vroege middeleeuwen.................................................................................................................10
3.1. rechtstreekse invloed Romens Recht?.......................................................................................10
3.2. germaans recht: gewoonterecht................................................................................................11
3.3. strafrecht bij de Franken............................................................................................................11
3.4. bewijs in strafzaken....................................................................................................................12
4. de late middeleeuwen......................................................................................................................12
4.1. bronnen van het strafrecht........................................................................................................13
4.2. grondslagen van het laat middeleeuws strafrecht.....................................................................13
4.3. enkele bijzondere misdrijven.....................................................................................................14
4.4. enkele bijzondere straffen..........................................................................................................15
4.5. de invloed van het geleerde recht.............................................................................................15
5. de vroegmoderne periode (1500 tot FRR)........................................................................................16
5.1. absolute monarchie (vanaf 16e eeuw).......................................................................................17
1
, 5.2. de verlichting: verlicht absolutisme...........................................................................................19
5.3. evolutie van het strafrecht.........................................................................................................21
6. strafrecht van de Franse revolutie tot WOII......................................................................................23
6.1. 1795-1814: België als deel van Frankrijk....................................................................................23
6.2. 1815-1830: Koninkrijk der Nederlanden....................................................................................27
6.3. 1830-heden: België....................................................................................................................27
1. BRONNEN
2
, 1.1. WAAROM STRAFRECHTSGESCHIEDENIS?
- Recht = maatschappelijk fenomeen
- Geschiedenis = studie vh verleden
- Rechtsgeschiedenis
o Geschiedenis recht & instellingen
Instellingen leggen die regels op ‘politie, rechtbanken,..)
o Het samen-leven
Geschiedenis van die samenleving kennen om te begrijpen waarom de
maatschappij op die manier is geordend
Regels zijn nodig & installeren zichzelf, overtreding wordt bestraft
o Relevantie: inzicht verwerven in hedendaagse maatschappij, cultuur,…
Recht & cultuur zijn verbonden, culturele verschillen definiëren ons recht
o Historische Schule door Von Savigny
Recht is een maatschappelijk fenomeen, hoort thuis in een bepaalde
samenleving
Belgische recht is dus aangepast aan de Belgische maatschappij
1.2. SOORTEN BRONNEN
MATERIELE SPOREN
- Rechtsarcheologie
o Rechtsgebouwen (bv oud en nieuw gerechtsgebouw Gent => nieuwe staat teken voor
transparantie van het gerecht), schandpalen, zwaarden, tortuurinstrumenten
o Rechtsiconografie en -iconologie vb leerboeken (Joos de Damhouder),
gerechtigheidstaferelen,…
Gerechtigheidstaferelen: rechters aanzetten om goed recht te spreken zonder
omkoping
Bv rechter aangehouden voor omkoping => wordt levend geveld
Zoon vd rechter zetelt op stoel met vel van zijn vader over die stoel
getrokken
Soort preventie-idee
GESCHREVEN BRONNEN
Historicus haalt veel info uit oudere bronnen => teksten komen niet steeds overeen met de praktijk
Hoe kan je kritisch blijven tov papieren en oudere bronnen?
Nu gemakkelijker een kritische houding aannemen want veel meer bijkomende informatie
aanwezig die (indien nodig) wat er op papier staat kan ontkrachten
- Formele rechtsbronnen?
o Wetgeving: probleem = toepassing
Verschil wettelijke en werkelijke wereld
Enkel kijken naar de wet kan je een vertekend beeld geven over wat
er zich in de maatschappij afspeelt
Bv: doodstraf pas in ’96 afgeschaft in onze wet, maar al lang geen
doodstraf meer uitgevoerd
o Rechtspraak: probleem = verschiftelijkingsgraad
3
, Bewaren data wordt steeds moeilijker ook al is er een hoge graad van
verschiftelijking.
o Rechtsleer: probleem = geeft het de praktijk weet of het standpunt van de auteur?
o Algemene rechtsbeginselen
o Gewoonterecht
- Rechtstoepassingen: in vonnissen, contracten en andere documenten
o Probleem: niet van alles aangifte, niet altijd vervolging, minnelijke schikkingen,
genade
Indien er iets gebeurt moet je aangifte doen bij de politie => aangifte gebeurt
niet steeds, en indien de aangifte gebeurt is er niet steeds vervolging
Indien vervolging niet steeds gevolgen aan gekoppeld, soms ook gewoon
minnelijke schikking/bemiddeling
Bij genade zal de uitvoerende macht (koning) een vrijstelling uitspreken
1.3. DE OUDSTE BRONNEN
DE OUDSTE BRONNEN
Middellandse zee: bakermat van heel wat ideeën West-Europese cultuur
- Handel => economie => rijkdom => nood aan mensen die kunnen tellen en schrijven
o Lezen en schrijven leidt tot wetenschap
- Schriftstelsels (kennisopbouw)
o Geen geschrift = geen kennis over de oude maatschappij
- Kerk heeft de rechtsteksten omgezet naar kerkelijk recht en dit is dan zo tot bij ons geraakt
- Steden => maatschappij ordenen
o Scholen ontstaan
o Leren schrijven en tellen
o Informatie doorgeven aan volgende generaties
Waar? – Vruchtbare sikkel – Mesopotamië
Rechtsteksten in de vruchtbare halve maan
- Wanneer? Ongeveer 2000 v.C.
- Wetten, wetboeken?
o Neen, zijn logisch opgebouwde boeken maar dit was toen niet het geval
o Wetten worden bij ons afgeleverd door de WM, het parlement
Daar werden de wetten/ regels opgelegd door de vorst/koning
- Wel aandacht voor PR: alles wat de overheid oplegt
o SR valt onder PR: overheid vordert de straf
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vandorsselaersilke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.26. You're not tied to anything after your purchase.
