Summary
Samenvatting geschiedenis v/h strafrecht
- Course
- Institution
Bevat alle info dat het 1e jaar gezien werd.
[Show more]
Seller
Follow
isgo
Content preview
Grondslagen van het strafrecht:geschiedenis
THEMA 1: INLEIDING
Strafrechtsgeschiedenis
Savigny: grondlegger historische schule juristen + wie aan unief studeert,
moet een les geschiedenis hebben om inzicht in maatschappij te verwerven
Focus op samenleven daarvoor moeten regels zijn, die worden bestraft als je
ze overtreedt
Geschiedenis? Bv. Vroeger juridisch onoplosbaar, nu wel
+ Recht hangt samen met cultuur
Materiele sporen
Rechtsarcheologie
- Filosofie v/d gebouwen (rechtbanken)
o oud: toonde ernst, niet transparant; leek geheim
o nieuw: veel ramen andere visie over hoe recht moet worden
toegepast (= transparant)
- Schandpalen
- Guillotine: ‘menselijker’ bestraffen (de andere dingen waren nog
gruwelijker) werden getortuurd en gedood
Rechtsiconografie en -iconologie
- Handboek, waar altijd tekeningen bij stonden
- Schilderijen om rechter aan te zetten tot nadenken
o Gerard David: Het oordeel van Cambyses: rechter wordt betrapt op
omkoperij hij wordt levend gevilt huid over de stoel van nieuwe
rechter (zoon), ze keken ernaar wnr ze moesten rechtspreken
waardoor ze hen lieten nadenken over de straffen van corruptie,..
Geschreven bronnen
Geschiedenis ~ recht (bv. juridische zaken worden vaak langer behouden)
1996: doodstraf verboden maar pas rond jaren 2000 in grondwet
Je zou denken tot dan uitgevoerd maar laatste doodstraf was al in 1862
1
,Formele rechtsbronnen:
- Wetgeving
o Probleem: toepassing?
- Rechtspraak veel genoteerd maar niet bewaard
o Probleem: verschriftelijkingsgraad?
- Rechtsleer
o Probleem: de praktijk kan niet altijd helpen, soms worden er
standpunten ingenomen,
Rechtstoepassing: in vonnissen, contracten, ..
Probleem: Strafrecht?
- Eerst aangifte van misdrijf, een verklaring afleggen.
- Vervolg?
o Ernstig genoeg: doorsturen naar overheid
Parket beslist middellijke schikking = ernstig maar niet zo
ernstig dat ze maatschappij ontwrichten maar sanctie is
passend (bv. dronken rijden)
boete, na betalen vervalt strafvordering = niet voor
rechtbank, als je niet betaald = naar politierechtbank
Genade = wnr u straf niet of niet volledig u straf moet
uitzitten (beslist door koning)
o Niet ernstig: seponeren
De oudste bronnen
Middellandse zee: bakermat West-Europese cultuur
- Jeruzalem: ontstaan religie
- Athene: ontstaan ratio, reden + het idee van democratie
- Rome: ontstaan recht
Waarom hebben ze een juridisch systeem ontdekt?
- Handel (economie) nood aan mensen die kunnen tellen en schrijven
(boekhouders,..)
- Schriftstelsels (spijkersschrift, hiërogliefen) = basis voor evolutie van ons
rechtssysteem, zonder hebben we geen bronnen om iets te bewijzen
- Zonder schrift weten we niks van een bepaalde maatschappij
- Vroeger deden ze dat niet => geen info maar wel dankzij onrechtstreekse
bronnen
- Kerk veel overgeërfd van de teksten v/h romeinse rijk
Waar? Vruchtbare maan/sikkel
2
,De oudste bronnen
Rechtsteksten in vruchtbare halve maan
- Ong. 2000 v.Chr.
- Zijn die regels “Wetten”? “Wetboeken”?
- Wel aandacht voor “publiekrecht” = alles wat de overheid oplegt (staat wel
in de teksten)
- Wie heeft de redactie (schrijven) gedaan? Was er ooit toepassing?
o Gevaar voor Hineininterpretierung vaak zouden we terugkijken
met een blik zoals we vandaag denken, die maatschappij is
onmenselijk en onze principes op een maatschappij van 2000 jaar
geleden toepassen
- Legitimatie van recht en macht:
o Charismatische gezagstype: (je ziet die en je hoort die en denkt ja
die volg ik) (bv. iedereen volgde Hitler), het is niet omdat jij er niet
toe aangesproken dat die andere dat ook niet is
o Traditionele gezagstype: iemand heeft de macht omdat we dat
traditioneel aanvaard hebben (we aanvaarden dat de koning en zijn
familie macht hebben), (vaak ook religieuze charismatische
component want god heeft me op deze troon gezet dus werd
aanvaard = nepotisme?)
o Rationele gezagstype: straatstructuur is rationeel opgebouwd, wij
als burger hebben daarover nagedacht + wij kiezen de ‘beste’
mensen om naar het parlement te gaan?
o + Actieve legitimatie: gezag moet actief gelimiteerd worden
uitleggen wrm u die beslissen kan nemen (propaganda)
Recht komt van god
Bv. Mesopotamië: oudste codex van koning Hammoerabi
Zonnegod met wetteksten zegt tegen koning dat wnr hij gezag wil uitvoeren, het
opgeschreven moet worden
Hij zegt zonnegod heeft me die macht gegeven
Het is geen wetboek want het is geen logisch geheel van teksten = ingefluisterd
door zonnegod en ingeschreven door Hammoerabi
+ niet exhaustief (maar 282 artikelen)
+ geen concepten maar casussen
In strafrecht krijg je talio-principe: wnr u iets wordt aangedaan mag u dat terug
doen = codex van Hammoerabi
3
, Standenmaatschappij: wnr huis instort, eigenaar dood?, metselaar ook
Dus: grondslagen
• Recht = macht
• Goddelijke/religieuze/charismatische legitimatie
THEMA 2: ROME
Inleiding
3 fases in het Romeins rijk:
1. Koninkrijk (753 – 509 vC)
o Primitief recht niet gesofisticeerd (niet complex)
o (7) koningen
Levenslang
Oppermachtig
Edict = wet die uitgaat van de koning
Gekozen door comitia (= volksvergadering romeinse
staatsburger)
Vaardigden lex uit (= wet)
o Senaat
Leiders uit de belangrijkste rijkste families afvaardigen v/d
pater familias (oudste man v/d familie is de baas) in de
Senaat
2. Republiek (509 – 27 vC)
Lucretia verkracht moest zelfmoord plegen verteld tegen haar man wie
het was (zoon van de koning) burgeroorlog republiek (romeinse rijk wordt
groter, instelling over koninkrijk moeten worden aangepast,..)
- Niet 1 koning meer 2 consuls
o Hebben alle niet religieuze bevoegdheden wetgever, rechter,..
o Verliezen die functie worden politieke / militaire leiders (Julius
Caesar)
o Consul = magistraat
o Verschillende soorten magistraten: priesters, quaestor, censor,..
rechtspluralisme: er ontstonden verschillende soorten
systemen, waarbij de praetor bij de ene als zus werd
veroordeeld en de andere praetor als zoon (verschilde van
regio tot regio)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isgo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now