Ethiek = houding tegenover moreel probleem + op rationele wijze
(er is niet 1 antwoord op het morele probleem)
Moreel probleem = normatief probleem, moeten en mogen + toegestaan
- Zorgt voor spanning, je blijft ermee bezig
Bv. Vriend met geldproblemen geld geven?
Houding tegenover dat moreel probleem?
- Oplossing
- Nieuw probleem zien, die ze zelf niet zagen ontdekt ipv oplossen
- Zinvolle reflectie, je weet niet direct wat je moet doen maar geeft wel u
argumenten
- Benadering waardoor er geen probleem meer is
Rationele wijze
Niet rationeel:
- Beroep doen op geloof
o Wrm niet? Plato, Euthypro wrm religie niet vermengen met ethiek
Euthypro geeft eigen vader aan (ongriekse attitude) voor
doodslag van slaaf
Wrm deed hij het? Omdat hij niet afkan dat iemand tegen de
wil van God handelt
Hoe weet hij wat de wil van God is? Want probleem kan ook
gwn als onrechtvaardig gzn worden
- Emoties, instincten, intuïties
o Kunnen mooie dingen maken maar ook bedenkingen (moreel
handelen ipv ethisch)
- Feitelijke toestand
Moreel antwoord geven aan de hand van feiten = fout
Rationeel:
- Moeilijk te aanvaarden
o Bv. Broer en zus krijgen kind (hij werd overgeplaatst naar pleeggezin
later terug bij biologisch de moeder geplaatst) seks tussen broer en
zus is in Duitsland verboden veroordeeld voor 8 jaar
o Verboden vooral doordat we het vies vinden = irrationeel
1
,Waarom ethiek?
We bezitten: empathie (pijnempathie)
- Gevoel wnr iemand valt vragen of alles ok is
- Vanaf 4 jaar
o Global distress (0-0,5j) : besmet met de gevoelens die iemand
anders heeft wnr kind weent begint jouw kind ook te wenen
o Egocentrische empathie (0,5-1j): kind gaat zich verwijderen van
pers. Die pijn heeft
o Quasi-egocentrische empathie (1-2j): hulpreflex maar nog geen
besef over hoe de ander zich voelt
o Waarachtige empathie (2-4j): in staat om in te zien in wat jij hebt
en nodig hebt verschilt in wat anderen denken en aanvoelen
theory of mind (Sally & An test)
o Verdere ontwikkeling (4-7j):
Fairness
Frans De Waal wou aantonen dat mensapen over dezelfde fairness noties
beschikken als de mens (zie filmpje)
Prosociaal (>4j) VS altruïstisch (>8j) gedrag:
Prosociaal = vrijwillige acties die bedoeld zijn om anderen te helpen of voordeel
te brengen
Vb. je helpt jouw vriend verhuizen omdat het fijn is om te helpen, maar ook
omdat hij/zij jou al geholpen heeft
Altruïstisch = niet-zelfzuchtige bezorgdheid voor het welbevinden van anderen
Vb. iemand doneert anoniem een groot bedrag geld zonder dat iemand zijn
identiteit kent
Negatieve (>4j) VS positieve (>10j) ongelijkheidsaversie:
Negatieve: ongemak wanneer mennsen minder krijgen dan anderen
(mensapen)
Vb. jij krijgt maar 5 snoepjes en jouw zus krijgt er 6
Positieve: ongemak wanneer mensen zelf meer hebben dan anderen
Vb. jij krijgt 6 snoepjes en jouw zus krijgt er maar 5
Tweepersoons- (>6j) versus derdepersoonsbestraffing (>10j):
Tweepersoonsbestraffing: iemand die betrokken is bij de situatie gebruikt zijn
veto om de verdeler van een oneerlijke verdeling tussen 2 personen te bestraffen
2
,Derdepersoonsbestraffing: iemand die niet direct betrokken is bij de situatie
gebruikt zijn veto om de verdeler van een oneerlijke verdeling tussen 2 personen
te bestraffen
Andere vermogens
Onderscheid tussen morele en conventionele normovertredingen
(>4j)
o Morele = fundamentele ethische principes, universeel
o Conventionele = sociale afspraken en gedragsregels, cultureel
bepaald
Schuldbesef en schuldgevoelens (happy victimizer) (>8j)
4-jarigen minder/geen schuldgevoelens dan 8-jarigen
Morele weerzin (>10j)
= fenomeen dat je voor ernstige morele overtredingen een gevoel van
walging voelt
Walging/weerzin = evolutionair ontwikkelde basisemotie bedoeld om contact
met pathogene stoffen te vermijden
Ouders stimuleren door opvoeding voor wat ze walging ervaren
Dieren vermijden pathogene stoffen zonder walging
Morele weerzin vinden voor andere dingen dan geweld en seks
bijna onvindbaar
bestaat weerzin dan echt? Mss voortkomende pure walging
Exocoprofagie = uitwerpselen van anderen
Ethiek moraal:
Ethiek Moraal
Expliciet Impliciet
Talig (redeneervermogen gebruiken) Niet-talig
Redenen Automatisch
Kritisch Conformistisch
Opinie Gedrag
3
, Hedendaagse samenleving heeft nood aan ethiek en niet aan moraal
Moraal is minder universeel dan gedacht
Moraal is dikwijls niet moreel (goed)
ze doen verkeerde dingen op school, maar voor hun straatmoraal is het
imoraal
Ethiek
Wat zijn morele beginselen
- Niet materiële dingen = waarden
- Streven naar vrijheid + rechtvaardigheid (eindigen op -heid of -teit)
- Onderscheiden van deugden (gekoppeld aan personen, bv. karakter)
- Eigen belang is geen ethisch principe maar er zijn economische principes
(schaarste, gelukmaximalisatie) zijn wel morele principes
- Rechten, plichten oorspronkelijk moreel grondbeginsel
- Ze zijn domeinonafhankelijk (onderscheid tussen domeinonafhankelijke en
domeinafhankelijke)
Wat fundeert morele beginselen?
- Mensrechtelijke verdragen: ethicus verwijst naar jurist en <->
- Goddelijk bevel – religieus fundament dilemma van euthypro
- Natuurrecht: van nature hebben we die rechten gekregen Beschermt
natuurlijke behoefte van mensen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isgo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.50. You're not tied to anything after your purchase.