Inleiding tot de prehistorische archeologie (F0BY0A)
Class notes
Volledige Lesnotities "Inleiding tot de prehistorische archeologie" 24-25
0 view 0 purchase
Course
Inleiding tot de prehistorische archeologie (F0BY0A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
In dit bestand staan de volledige lesnotities inclusief alle afbeeldingen (en daarmee de samenvatting) van het vak "Inleiding tot de prehistorische archeologie" uit het schooljaar , gedoceerd door Prof. Dr. Marc de Bie.
Inleiding tot de prehistorische archeologie (F0BY0A)
All documents for this subject (1)
Seller
Follow
sem2210vanderhijden
Content preview
Inleiding tot de prehistorische archeologie [F0BY0a]
Academiejaar 2024-2025
Prof. Dr. Marc de Bie
,Inhoud
Hoofdstuk 1 – Algemene inleiding ................................................................................................... 4
De termen pre- en protohistorie .................................................................................................. 4
Geschiedenis van de (prehistorische) archeologie .......................................................................... 4
De archeologische methode ........................................................................................................ 5
Overzicht van bronnenmateriaal en bewaringstoestanden ............................................................. 6
Archeologische sites ............................................................................................................... 6
Artefacten ............................................................................................................................. 7
Ecofacten .............................................................................................................................. 9
Datering ................................................................................................................................. 10
Hoofdstuk 2 – Natuur en Mens ..................................................................................................... 12
Evolutie van het natuurlijk milieu .............................................................................................. 12
Anatomische evolutie van de mens ............................................................................................ 17
Deel I: Steentijden Hoofdstuk 3 – Vroeg- en middenpaleolithicum (3.5mya – 40ka) ............................ 21
Vroegpaleolithicum in Afrika ................................................................................................. 21
Vroegpaleolithicum in Europa ................................................................................................ 22
Middenpaleolithicum ........................................................................................................... 24
Hoofdstuk 4 – laatpaleolithicum in NW-Europa (40ka – 12ka) ....................................................... 26
Context en algemene kenmerken ........................................................................................... 26
Laatpaleolithische culturen.................................................................................................... 30
Kunst en decoratie................................................................................................................ 34
Finaalpaleolithicum (12.000-10.000 v.C.) ................................................................................. 42
Hoofdstuk 5 – Mesolithicum in de Lage Landen (10.000-4500 v.C.) ................................................. 44
Context en algemene kenmerken ........................................................................................... 44
Materiële cultuur ................................................................................................................. 49
Het geestesleven van de mesolithische groepen....................................................................... 51
Ontstaan van landbouw en veeteelt ....................................................................................... 52
Verspreiding van vroeg-neolithicum in Europa ......................................................................... 54
Midden-neolithicum in de Lage Landen ................................................................................... 56
Laat-Neolithicum .................................................................................................................. 59
Deel II: Metaaltijden .................................................................................................................... 61
Hoofdstuk 7 – Vroege en midden bronstijd (2300 – 1100 v.C.) ....................................................... 61
Aanvang van de metaaltijden................................................................................................. 61
Vroege bronstijd in NW-Europa .............................................................................................. 62
Vroege bronstijd in de Lage Landen ........................................................................................ 63
, Midden bronstijd in de Lage Landen ....................................................................................... 64
Hoofdstuk 8 – late bronstijd – (1100 v.C – 750 v.C.) ...................................................................... 65
Algemene context ................................................................................................................ 65
Urnenvelden en deposities .................................................................................................... 66
Andere kenmerken ............................................................................................................... 67
Hoofdstuk 9 – Vroege IJzertijd (750 v.C. – 450 v.C.) ...................................................................... 68
Nieuwe ontwikkelingen in de Oude Wereld en Centraal-Europa ................................................. 68
Vroege IJzertijd in de lage landen ........................................................................................... 71
Hoofdstuk 10 – midden- en late ijzertijd: La Tène (450 v.C. – 50 v.C.) .............................................. 73
Kelten ................................................................................................................................. 73
Midden- en Late Ijzertijd in Lage Landen – Ook wel de La Tène-periode genoemd ........................ 79
Hoofdstuk 11 – Overgang naar de Gallo-Romeinse Tijd ................................................................. 86
Einde van de protohistorie? ................................................................................................... 86
Romeinse ‘verovering’ .......................................................................................................... 86
EXAMEN..................................................................................................................................... 90
Prehistorische Archeologie
o Einde van de laatste ijstijd → 11.700 jaar geleden, 10.000 voor Christus. Nu in een tussenijstijd =
de interglacialen of het holoceen. Vorige ijstijd was het pleistoceen.
o Vroegste mensachtigen → 3.5 miljoen jaar geleden
o Begin van de ijzertijd bij ons → 2000 voor christus
o Vroegste afbeeldingen zijn door Neanderthalers gemaakt → Onjuist, muurschilderingen. Niet
duidelijk of het neanderthalers waren of Homo Sapiens. +- 40.000 jaar geleden.
o Konijnen werden bij ons in het neolithicum gedomesticeerd → Onjuist. In het neolithicum werden
de dieren gedomesticeerd. Konijnen niet, die bestonden nog niet in dit
gebied. Veel dieren en planten waren nog niet hier in het Neolithicum.
o Dit is een vuistbijl → Onjuist, het is een gepolijste bijl, gebruikt om bomen te
kappen in het Neolithicum om daar nederzettingen te bouwen. Gepolijste bijl
is 6000 jaar geleden, de vuistbijl
600.000 jaar geleden.
Chronologie →
, Hoofdstuk 1 – Algemene inleiding
A) De termen pre- en protohistorie
B) Geschiedenis van de (prehistorische) archeologie
C) De archeologische methode
D) Overzicht van bronnenmateriaal en bewaringstoestanden
- Archeologische sites
- Artefacten
- Ecofacten
E) Datering
- Relatieve datering
- Kruisdatering
- Absolute datering
F) Korte schets van de cursus
De termen pre- en protohistorie
Gaat over de periodes, maar ook over de wetenschappelijke discipline.
Prehistorie = voor de geschiedenis, dus voor het schrift.
Protohistorie = De periode tussen de prehistorie en de geschreven geschiedenis, waarin een cultuur of
beschaving nog geen schrift heeft ontwikkeld. Andere culturen die wel schrift hebben ontwikkeld, hebben
het bestaan van deze pre-geletterde groepen in hun eigen geschriften vermeld.
Geschiedenis van de (prehistorische) archeologie
De prehistorische archeologie heeft een ander traject gekend dan de klassieke archeologie. De impulsen
om archeologie naar de prehistorie te doen:
- Nationale identiteit → ze wilden hun herkomst achterhalen, ze wilden een oorsprongsverhaal en
verantwoording van de eigen staat. → Opzoek gegaan naar prehistorische bronnen.
- Antediluviale mens: Gaat over de afstamming van de mens. Van voor of na de zondvloed waarbij
het leven over de aarde werd verspreid.
• Charles Lyell (geoloog) zag dat het ouder dan de bijbel moest zijn.
• Charles Darwin (bioloog) zag dat er meer dan de Antediluviale mens moest zijn → kreeg
inzicht in evolutionaire processen en de oudheid ervan.
In de 19e eeuw de eerste ontdekking van Neanderthalers in de grot van Spie, in associatie met uitgestorven
dieren die vóór de zondvloed zouden hebben geleefd.
Met name in Scandinavië een aantal pioniers die eigen methodes hebben ontwikkeld:
- Christian Thomsen: Conservator in het nationale Deense museum. Bedacht de
driedeling → Steen, brons en ijzeren materialen. Je kon op basis van het materiaal
een indeling maken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sem2210vanderhijden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
