Les 1: Inleiding..................................................................................................................................................... 2
1.1. Fundamenten: Quality of life + UDL.....................................................................................................................3
1.1.1.Vermaatschappelijking van de zorg................................................................................................................3
1.1.2.Het ondersteuningsmodel.............................................................................................................................4
1.1.3.Quality of Life (QoL).......................................................................................................................................5
Les 3:Presentiebenadering................................................................................................................................. 15
3.1.2.Relationeel werken is dynamisch.................................................................................................................16
3.1.3. Leidraad voor een warme en nabije persoonlijk-professionele relatie......................................................18
3.2. Rol/positie van de hulpverlener.........................................................................................................................19
3.2.1.In relatie tot de cliënt...................................................................................................................................20
3.2.2.In relatie tot de omgeving v/d cliënt...........................................................................................................20
3.2.3 .In relatie tot de samenleving......................................................................................................................21
3.2.4.Relatie tot zichzelf........................................................................................................................................21
3.2.5. Is de hulpverlener een generalist of specialist?..........................................................................................21
Les 4:Community Care (=gemeenschapszorg)..................................................................................................... 22
4.1.Krachtenmodel van Rapp en Goscha!!!..............................................................................................................22
4.1.4. Enabling (kansen biedende) niches............................................................................................................24
4.2. Steunend Relationeel Handelen (SRH)...............................................................................................................24
Les 5: Inleiding in het systeemgericht werken..................................................................................................... 25
5.1. Het contextueel denkkader van Notch...............................................................................................................26
5.1.1. Mensvisie....................................................................................................................................................26
5.2.2. Basisconcepten...........................................................................................................................................27
5.2.3.Hulpverlening...............................................................................................................................................28
5.2.4.Methodieken uit het contextuele kader......................................................................................................29
5.2.Netwerk – en contextgericht werken..................................................................................................................29
5.2.1.Netwerken in kaart brengen........................................................................................................................31
5.2.2.Genogram....................................................................................................................................................32
5.2.3.Ecogram.......................................................................................................................................................32
5.2.4.Sociale netwerkkaart...................................................................................................................................32
5.2.5.Contextbegeleiding......................................................................................................................................32
,Les 6: Netwerkstrategieën en –methodieken...................................................................................................... 33
6.1. Eigen Kracht Conferentie (EKC)......................................................................................................................33
6.2.Persoonlijke Toekomstplanning (PTP).............................................................................................................34
6.3.Family Finding.................................................................................................................................................35
6.4.Positieve heroriëntering.................................................................................................................................36
6.5. Signs of Safety (SOS)......................................................................................................................................38
6.6.De JIM-aanpak (Jouw Ingebrachte Mentor)...................................................................................................40
Les 7:Community Building.................................................................................................................................. 41
7.1.Wat is Community Building?...........................................................................................................................41
7.2. ABCD-methode..............................................................................................................................................42
7.3.Outreachend werken......................................................................................................................................43
7.4.Buurtwerking: zorgzame buurten...................................................................................................................45
7.5.Buurtwerking: kwartiermaken........................................................................................................................45
Les 8 :Gastcollege Nieuwe Autoriteit.................................................................................................................. 48
1) Basiskennis hechting.........................................................................................................................................48
2) Nieuwe autoriteit..............................................................................................................................................48
3) Op zoek naar een gemeenschappelijke taal.....................................................................................................49
Les 9: Sense of Home: samen bouwen aan een nieuwe thuis..............................................................................50
9.1. Transformatie in de WZC................................................................................................................................50
9.2.Sense of home creëren...................................................................................................................................51
9.3.Gezien worden als persoon is een basisbehoefte...........................................................................................51
9.4.Conclusie.........................................................................................................................................................53
Wat is informele zorg?..........................................................................................................................................54
10.1. Mantelzorg...................................................................................................................................................54
8.3. KOPP/KOAP.....................................................................................................................................................58
8.4. Ervaringsdeskundigheid.................................................................................................................................58
8.5. Zelfhulp..........................................................................................................................................................59
10.6.Vrijwilligers....................................................................................................................................................59
Les 1: Inleiding
• Een praktijkgerichte orthopedagoog werkt integratief en eclectisch: welk kader, methodiek of
techniek sluit het dichtst aan bij de ondersteuningsvraag van de cliënt?
• De cliënt = centraal (niet de voorkeur van de hulpverlener).
Het begrip ‘cliënt’
• Afh. van de context wordt degene die ondersteuning behoeft anders benoemd: cliënt,
deelnemer, gebruiker, bewoner, gast, leerling, ...
• In hulpverlening is ‘cliënt’ het meest neutrale woord.
• Bewust zijn van oorsprong: cliens was in de Romeinse tijd een volgzame burger die verbonden
was aan een patriciër/patroon → zegt iets over de positie naar elkaar toe.
Kwetsbaarheid
, • Vanuit de vss domeinen van kwetsbaarheid (fysieke, psychische, cognitieve, sociale en
omgevingskwetsbaarheid), worden deze kaders en modellen toegepast op actuele thema’s
en authentieke hulpverleningscontexten.
• We richten ons hierbij naar alle mensen die zich in een kwetsbare positie bevinden, zowel
kinderen, jongeren, (jong)volwassenen als ouderen
KENNEN - 5 domeinen van kwetsbaarheid beïnvloeden elkaar
• Fysieke kwetsbaarheid: niet-aangeboren hersenletsel na een beroerte, syndroom van
Korsakov, halfzijdige verlamming, …
• Cognitieve kwetsbaarheid: geheugenproblemen, storing in executieve functies, …
• Psychische kwetsbaarheid: ziektebesef, depressie
• Sociale kwetsbaarheid: terugtrekken, isolatie, weinig netwerk hebben
• Omgevingskwetsbaarheid: (niet)-aangepaste buurt, toegang tot winkels
Examenvraag: benoem de verschillende vormen van kwetsbaarheid en geef hiervan een voorbeeld +
kunnen toepassen op eender welke context
Vb: welke kwetsbaarheden kunnen aan bod komen bij mensen in een context van armoede?
→ Alle domeinen van kwetsbh zijn van toepassing: dakloos zijn, sociaal isolement, in een
gevaarlijke/slechte buurt wonen, ziekte door te weinig financiële middelen om beroep te doen op de
gezondheidszorg, ongezond eten kopen, depressie/schaamte, geen hulp krijgen, taalgebruik
(scheldwoorden), niet kunnen deelnemen aan activiteiten in de maatschappij (bv. geen hobby’s kunnen
uitvoeren), klein netwerk, …
1.1. Fundamenten: Quality of life + UDL
1.1.1.Vermaatschappelijking van de zorg
- Community care: personen met een beperking ondersteunen in de samenleving
- Vermaatschappelijking van de zorg: zorg van personen met een psychische problematiek in
de samenleving
→ begrippen door elkaar gebruikt en in alle sectoren (BV. integrale jeugdhulp, kansarmoede, ...)
Twee invalshoeken
- Individueel proces: streven v/ CLIËNT om zoveel mogelijk deel uit te maken v/d samenleving
- Collectief proces: vermaatschappelijking van de ZORG zelf => reorganisatie v/d hulpverlening
, Video - 14 koppels met een beperking vieren Valentijn => geen vermaatschappeling v/d zorg: want het
wordt nog steeds exclusief gehouden, hetzelfde met G-sport
Iedereen heeft recht op kwaliteit van leven
• Autonomie: eigen regie, eigen kracht, eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid
• Vermaatschappelijking mag geen doel zijn, enkel een middel om te komen tot het recht (en
realiseren) van kwaliteit van leven.
• Community Care/vermaatschappelijking van de zorg = de juiste kansen en mogelijkheden
creëren om mensen in een kwetsbare positie met de nodige ‘ruggensteun’ in de samenleving
een volwaardige rol te laten spelen.
Vanuit het beleid v/d overheid: de vijf concentrische cirkels
1.persoon zelf
o Natuurlijke hulpbronnen
2. Familie en vrienden
3. Informele steun (ruimere kring)
o Professionele hulpbronnen
4. Algemene diensten (kine/huisarts/logo)
5. Gespecialiseerd diensten (jeugd/zorginstelling)
1.1.2.Het ondersteuningsmodel
• Sluit aan bij deze vermaatschappelijking van de zorg
• Ondersteuning i.p.v. zorg of hulp
• Burgerschap als mensbeeld --- rechten en plichten als actieve burger
• Altijd op maat van de persoon en flexibel => eclectisch
• Doel van de ondersteuning: de persoon een goede kwaliteit van leven geven: ifv cliënt denke
• Ondersteuning is steeds persoonsgericht én omgevingsgericht
• In het ondersteuningssysteem staat het sociale netwerk centraal
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller defrenealine. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.91. You're not tied to anything after your purchase.