Inleiding
Belangrijke morfologische verschijnselen
• celproliferatie
o mitosen
o celdelingen
• groei
o bv. spiervezels
o deze cellen moeten groeien
• differentiatie
o cellen differentiëren in verschillende functies
o vb.: zenuwcel, spiercel …
• celmigratie
o sommige cellen moeten specifiek gaan migreren
o bv. melanocyten moeten migreren nr de huid en iris
• celdood
o apoptose
o vb. vliezen tss vingers moeten verdwijnen
Periodes
• prenatale periode
o embryonale periode
▪ van bevruchting tot primitieve gemeenschappelijke lichaamsvorm
o foetale periode
▪ van embryonale periode t.e.m. geboorte
▪ differentiatie
• postnatale periode
o bepaalde stelsels moeten nog verder matureren
▪ bv. het zenuwstelsel
o nestvliegers en -blijvers
▪ gaat meestal samen met drachtduur
De voortplanting
Voortplantingscyclus
• ovulatie vind plaats
o kans op bevruchting
• zona pellucida
o translucente schil rond eicel vr bescherming
o follikels zitten hier nog rond vr nog meer bescherming
o afgelegde weg spermacel
▪ spermacel moet eerst hierdoor wringen
▪ acrosoom spermacel bevat hydrolytische enzymen vr verteren zona
▪ sperma kan gaan versmelten met eicel
o als er iets mis is met acrosoom spermacel
▪ bevruchting kan niet plaatsvinden
▪ mogelijke reden onvruchtbaarheid man
1
,• zygote
o vanaf spermacel in eicel binnendringt
o direct deling in 2 blastomeren
o blastomeren blijven door delen
▪ niet per se synchroon
o blastomeren zijn totipotent
▪ kunnen in alle soorten cellen differentiëren
▪ ook in extra embryonale structuren zoals de placenta
o pluripotent
▪ kunnen enkel embryonale weefsels vormen
▪ geen extra embryonale weefsels
o multipotent
▪ veel embryonale weefsels mr niet alle
▪ mr 1 of 2 v/d 3 kiembladen
• morula
o 64-cellen stadium
o op dit moment verliezen blastomeren hun totipotente eigenschap
▪ w pluripotent
o precies een voetbal met ‘hokjes’
▪ binnenin ook cellen aanwezig
• blastula
o zona pellucida w broser en laat vocht toe
▪ vocht komt in morula terecht
▪ cellen w nr boven geduwd
o buitenste cellen vr placentatie
o binnenste cellen vr embryo
o cellen in de binnenkant zijn belangrijk vr het embryo
▪ de embryonale stamcellen
• blastocyst
o zona pellucida is te broos
▪ gaat barsten
▪ embryo komt uit zona
pellucida
o wrm mag zona pellucida niet blijven?
▪ vr innesteling heb je cel-cel
contact nodig
▪ buitenste cellen moeten
cellen baarmoeder kunnen
raken
o gastrulatie start in dit stadium
▪ vorming 3 kiembladen
2
,Gametogenese
Spermatogenese
Mannelijk geslachtsstelsel
• Testes
o sperma productie
o stamcellen (spermatogoniën) vormen uiteindelijk om
• Epididymis/bijbal
o spermacellen gaan hier rijpen
▪ bij mens ongeveer 12 dagen
▪ van caput tot cauda
o spermaopslag
• Accessoire geslachtsklieren
o scheiden suikers af als energiebodem vr spermacellen
o beschermen ook de spermacellen
▪ sperma is bedekt met laagje
▪ kliersecreet in vagina vallen spermacellen aan
Hulpecellen in testis
• sertolicellen
o grillige, grote cellen in tubili seminiferi
o helpen bij differentiatie
▪ houden cellen aan de zijkant
o bij aanpassing
▪ alle cellen w losgelaten in holte
▪ man w onvruchtbaar
o staan onder invloed van follikelstimulerend hormoon (=FSH) en testosteron
• leydigcel
o produceert testosteron
o staan onder invloed van LH en FSH
o gelegen buiten tubuli seminiferi
3
, Spermatogenese
• spermacytogenese
o spermatogonia delen via mitose
o vorming meerdere stamcellen
o deel v/d spermatogonia gaan
differentiëren tot primaire
spermatocyten
• meiose
o meiose 1
▪ primair spermatocyt ondergaat
meiose 1
▪ vorming 2 haploïde secundaire
spermatocyten
o meiose 2
▪ 2 secundaire spermatocyten
ondergaan meiose 2
▪ vorming 4 haploïde spermatiden
• spermiogenese
o spermatiden delen NIET meer
▪ differentiatie tot spermatozoa
o organelverandering
▪ golgi-apparaat vormt acrosoom
▪ mitochondriën vormen middenstuk tss kop en staart
▪ microtubuli vormen de flagel
• axonemastructuur
▪ cytoplasma vermindert en w afgesnoert
Ovogenese
Oögenese
• oögonium differentieert tot een primaire oöcty
o oögonia enkel gevormd in embryo door mitose
o kunnen na geboorte niet meer aan mitose doen
• meiose 1
o primaire oöcyt deelt in 2 haploïde secundaire oöcyt
▪ 1 v/d 2 w eerste polair lichaampje
o deling w stopgezet in profase 1
▪ terug hervat bij follikelrijping
o meiose 1 compleet bij ovulatie
• meiose 2
o secundaire oöcyt deelt in 1 oötide/ovum en 1 polair
lichaampje
o deling w stopgezet in metafase 2
▪ terug hervat bij bevruchting
o geen bevruchting = incomplete meiose
• naarmate de vrouw ouder w stijgt de kans op afwijkingen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmalambrechts4. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.87. You're not tied to anything after your purchase.