Summary
Samenvatting De Geo 2 vwo hoofdstuk 2 § 1-3 van de bergen naar de zee
- Course
- Level
Dit is een samen vatting van het boek de geo 2 vwo hoofdstuk 2 § 1-3
[Show more]
Seller
Follow
ellaevers
Content preview
ellaeversHoofdstuk 2
De Geo
§1 De vorming van de Alpen
Begrippen:
sedimentatiegesteente: Gesteente dat is ontstaan uit materiaal dat is aangevoerd door ijs,
water of wind.
endogene krachten: Kracht die de aardkorst van binnenuit veranderen.
breuk: Barst of scheur in de aardkorst.
aardkorst: Dunne laag gesteente om de aarde, met een dikte van gemiddeld 8 km onder
oceanen en 35 km onder continenten.
plooiingsgebergte: Gebergte dat is ontstaan door plooiing van stukken van de aardkorst.
metamorf gesteenten: Stollings- of afzettingsgesteente dat onder invloed van hoge druk
en/of hoge temperatuur andere eigenschappen heeft gekregen.
jong gebergte: Gebergte dat “pas” enkele tientallen miljoenen jaren oud is.
oud gebergte: Gebergte dat enkele honderden miljoenen jaren oud is.
exogene krachten: Kracht die de aardkorst van buitenaf verandert.
verwering: Het uiteenvallen van een gesteente onder invloed van weer en plantengroei.
verweringsmateriaal: Puin dat ontstaat bij verwering.
erosie: Het uitschuren en afschuren van hard gesteente door met verweringsmateriaal
geladen water, ijs of wind (door transport).
sedimentatie: Afzetting van materiaal dat is meegenomen door water, wind of ijs.
Het ontstaan van de Alpen
100 miljoen jaren geleden waren de Alpen (het hoogste gebergte van Europa) er nog niet,
toen lag er een grote tropische zee. Dode resten van planten en dieren zonken naar de
zeebodem en stapelden zich op, die lagen werden bedekt met zand en stenen. Zo ontstonden
dikke lagen sedimentatiegesteenten.
Door endogene krachten zijn breuken in de aardkorst ontstaan. Door die breuken is de
aardkorst opgedeeld in een aantal platen. Daarop liggen de oceanen en continenten. De
platen blijven altijd bewegen ze kunnen uit elkaar, langs elkaar bewegen en op elkaar botsen.
Bij het botsen ontstaan gebergten.
80 miljoen jaar geleden begon de plaat met Afrika erop naar het Noorden bewegen. De
Afrikaanse plaat duwde de sedimentatiegesteenten vooruit de tropische zeebodem begon te
plooien en brak. 30 miljoen jaar geleden bereikte de Afrikaanse plaat Europa en werd het
sedimentatiegesteenten tegen Europa aangeduwd. Afrika schoof erover heen en Europa
plooide als een soort tafellaken. De Alpen zijn een voorbeeld van een plooiingsgebergte.
Met hoge druk en hoge temperaturen kan kalksteen in miljoenen jaren veranderen in
marmer. Een gesteente dat een metamorfose ondergaat noem je een metamorfose
gesteenten.
, ellaevers
Verwering
Jong gebergte vs. Oud gebergte
Jong gebergte:
● spitser
● diepe dalen
Oud gebergte:
● mooi afgeronde toppen
● ondiepe dalen: door gesteente van de toppen die in dalen vallen
Oud gebergte
kenmerken:
reliëf: hoogteverschil
afgesleten toppen
ouderdom: miljoenen jaren oud
begrippen: afgebrokkelde toppen door: verwering, ondiepe dalen, sedimentatie
Jong gebergte
kenmerken:
reliëf: hoogteverschil
hoge, scherpe toppen, steile hellingen
ouderdom: tientallen miljoenen jaren
Jonge gebergtes weinig aangetast door verwering en erosie.
De oorzaak van de verschillen tussen jong en oud gebergte zijn exogene krachten. Die zorgen
ervoor dat in de loop van tijd gesteenten van bergen langzaam afbrokkelen, rotsblokken
verbrokkelen tot grind. Grind verbrokkelt verder en eindigt als zand en klei. Dat noem je
verwering, het puin dat bij verwering ontstaat noem je verweringsmateriaal.
Erosie
Verweringsmateriaal kan door de zwaartekracht van een berg afrollen (massabeweging) of de
wind, sneeuw neemt het materiaal mee. Het verder afbrokkelen van gesteente tijdens
transport noem je Erosie. Als de wind, sneeuw of zee het materiaal vervolgens laat liggen
heet dat sedimentatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellaevers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now