Samenvatting gezondheid
Boek: gezond gedrag in de basisschool
Hoofdstuk 1 Wat is gezond en redzaam?
1.1 Wanneer ben je gezond… of ziek?
De uiteenlopende opvattingen over gezond en ziek zijn komen voort uit verschillen in kennis en
opvattingen over de mens, de natuur en de samenleving.
Gezond en ziek zijn vormen een continuüm; de uiteinden van een doorlopende lijn. Voor iedereen is
het anders wanneer iemand ziek of gezond is.
1.2 Samenspel van factoren
Tot 1900 werden gezondheid en ziekte uitslijtend of in hoofdzaak gezien als het resultaat van de
wisselwerking tussen lichaam en fysische omgeving. Tegenwoordig wordt gezondheid gezien als een
resultaat van de wisselwerking van verschillende factoren (verkeer, weer, watervervuiling, werkdruk,
gezinsomstandigheden, maatschappelijke positie). Je kunt lichamelijke krachten krijgen van
spanningen.
Volgens schattingen heeft meer dan de helft van de klachten te maken met psychologische redenen.
Genenonderzoek laat zien dat de kans op het krijgen van bepaalde kwalen en stoornissen, en de
weerstand tegen potentiële ziekten in belangrijke mate zijn ‘voorgeprogrammeerd’ in iemands genen.
De hoeveelheid pijn die iemand kan verdragen, is genetisch bepaald.
Gezond en ziek zijn dynamische begrippen. Ze duiden eerder op een proces dan een toestand. Ons
lichaam is continu bezig met een optimaal evenwicht.
Het hormoon endorfine onderdrukt pijn.
Gezond of ziek zijn heeft invloed op je omgeving. Verzekeringen zijn al snel benieuwd naar het welzijn
van mensen.
‘SOS-perspectieven’:
- Subjectieve gezondheidstoestand: de gezondheidsbeleving van een individu
- Objectieve gezondheidstoestand: het oordeel van medici
- Sociale gezondheidstoestand: het oordeel van mensen uit je omgeving of van de overheid die
bijvoorbeeld wettelijke criteria opstelt, die keuringsartsen moeten hanteren
Deze perspectieven geven aan dat je tegelijk gezond en ziek kan zijn, het is afhankelijk vanuit wiens
bril je kijkt.
Het objectieve gezondheidsoordeel is een zaak van medici en dit is vaak gebaseerd op gemiddeldes
(gemiddelde hartslag etc). Deze opvattingen van ‘normale waarde’ kan in de loop van de tijd
verschuiven.
Hoofdstuk 6 Recht doen aan verschillen
6.1 Verschillen
Gedragsbeïnvloeding heeft meer kans op het behalen van het beoogde effect naarmate meer
elementen uit de alledaagse werkelijkheid daarin een plaats krijgen.
Door bij gezondheidsthema’s ook verschillen tussen leerlingen en kenmerken van buurt- en
thuissituatie te betrekken, kunnen we ervoor zorgen dat de educatieve activiteiten betrekking
, hebben op de leerlingen (voldoende realiteitsgehalte).
In de formulering van het algemene doel van gezond en redzaam gedrag is het persoonlijke en
situationele element nadrukkelijk aanwezig: onderwijs in bevordering van gezond en redzaam gedrag
is gericht op dat leerlingen kennis, inzicht en vaardigheden verwerven ten aanzien van een gezond en
redzaam gedragspatroon dat past bij henzelf en de omgeving waarin ze opgroeien.
Alle verzamelde gegevens van de leerlingen kunnen je helpen om zowel een geplande als incidentele
aanpak een voor leerlingen herkenbare invulling te geven: educatie-op-maat i.p.v. confectie-educatie.
Gezondheidseducatie die aansluit op de belevingswereld:
- Gezondheidsaspecten (bv suiker slecht gebit)
- Persoonlijke kenmerken (beugel, snoeplust)
- Gewoonten
- Gezinsomstandigheden
- Toegestane eigen handelingsruimte (zelfverantwoordelijkheid, zakgeld)
- Culturele achtergrond
Categorieën van verschillen:
- Persoonlijke aard: karakter, ziektes hebben invloed op gedrag leerling
- Woonsituatie: andere kennis en gevaren voor platteland vs stad
- Gezinssituatie: eigen verantwoordelijkheid hoger bij fulltime ouders
- Sociaaleconomische achtergrond: hoogte van geldbudget, werk, scholingsniveau
- Culturele achtergrond: levensfilosofie, tradities
6.2 Omgaan met verschillen
Kinderen worden vaker door leraar in hokjes geplaatst, waarvan een stigmatiserende werking kan
uitgaan. Het verwachtingspatroon wordt nog wel eens beïnvloed. De verwachting wordt vaak
gebaseerd op achtergrond kind dan op diens mogelijkheden.
Een dergelijke hokjesgeest is in strijd met de essentie van adaptief onderwijs: een kind maximale
kansen geven zich te ontwikkelen overeenkomstig de eigen mogelijkheden.
Acceptatie is de basis voor de ontwikkeling van goede relaties.
Elk kind moet leren zich in de schoolsituatie te redden met de persoonlijke bagage.
Gedrag van leerkracht is niet sekseneutraal. Jongens en meisjes worden anders geïnterpreteerd en
behandeld.
Hoofdstuk 16 Seksuele en relationele ontwikkeling bij kinderen
16.1 seksuele ontwikkeling
Jonge kinderen uiten zich veel met hun lichaam en behoefte aan knuffelen. Ze zijn nieuwsgierig naar
andere sekse. Langzamerhand ontwikkelen ze een bepaald schaamtegevoel. Ze willen niet meer
naakt gezien worden en gebruiken vieze woorden en schuttingtaal.
Naarmate kinderen ouder worden, komt de sociale ontwikkeling in een stroomversnelling. Ze willen
erbij horen. De groep bepaalt wat normaal is. Gedrag dat afwijkt, is al snel raar (conformisme).
Kinderen gaan zich steeds sterker identificeren met eigen sekte (afzetten tegen of vriendschappen
vormen).
Er is veel interesse naar seks. De lichamelijke veranderingen worden met gewende gevoelens
bekeken.
Zie de drie leerlijnen (blz. 189-191).
1. Lichamelijke en emotionele ontwikkeling
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller veerle-aarts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.12. You're not tied to anything after your purchase.