Summary
Samenvatting Strafrecht (notities + boek + PPT)
- Course
- Institution
Alles in één document! (de notities, powerpoint en alles in het boek (+ artikelen).
[Show more]
Seller
Follow
charlottepluymdhs
Content preview
STRAFRECHTDEEL I
Hoofdstuk 1: JURIDISCHE SITUERING
1. Begrip
Strafrecht
= rechtsregels over misdrijf, dader en straf
Naargelang de discipline (recht, criminologie, sociologie, psychologie,…)
kan en wordt strafrecht anders omschreven en benaderd. Juristen zien
strafrecht als een geheel van rechtsregels over misdrijf, dader en
straf. => de 3 componenten van strafrecht
Juridische definitie
Het geheel van rechtsregels dat bepaalt:
1. Onder welke voorwaarden gedragingen misdrijven zijn en welke
gedragingen misdrijven zijn
2. Wie dader van een misdrijf is en strafrechtelijke
verantwoordelijkheid draagt
3. Welke straffen bestaan en welke straffen op de misdrijven worden
gesteld
Bv een geldboete
4. Onder welke voorwaarden straffen aan daders kunnen worden
opgelegd en uitgevoerd
5. Hoe de bevoegde instanties (rechtbanken) oordelen over misdrijf,
dader en straf. (De procedure)
Misdrijf
Afwijkingen van de norm die een reactie in de vorm van een straf
verantwoorden. Wat een misdrijf is, verschilt in tijd en ruimte. Wat
vroeger een misdrijf was is dat niet noodzakelijk nu nog en wat een
misdrijf is in België is niet noodzakelijk een misdrijf in het buitenland.
Misdrijven in het algemeen
Het strafrecht legt uit wanneer gedrag als een misdrijf wordt beschouwd
en welke onderdelen nodig zijn om dat misdrijf te definiëren.
Misdrijven in het bijzonder
Het strafrecht bepaalt welke gedragingen misdrijven zijn. Dit onderdeel
bevat de specifieke misdrijfomschrijvingen, strafbaarstellingen of
incriminaties.
1
,Dader
Bestraffing voor daders en regels over wie dader kan zijn en
strafrechtelijke verantwoordelijkheid draagt. Zo kunnen in het huidige
strafrecht zowel natuurlijke personen als rechtspersonen strafrechtelijk
verantwoordelijk zijn.
- Rechtspersonen zijn bedrijven die een misdrijf plegen en als geheel
bedrijf gestraft worden.
- Bv. Minderjarigen zijn in het strafrecht (grotendeels)
schuldonbekwaam, waardoor zij niet kunnen worden gestraft.
Straf (en beveiligheidsmaatregel)
Wettelijk bepaalde vorm van leed door de rechter opgelegd als
sanctie voor een misdrijf. Beveiligheidsmaatregelen zijn geen straffen
(maar vallen wel binnen het strafrecht).
- Bv. Personen die bepaalde misdrijven hebben gepleegd en op dat
ogenblik aan een geestesstoornis lijden die hun oordeelsvermogen
of de controle over hun daden tenietdoet of ernstig aantast. Maar
ook bij wie het gevaar bestaat dat zij als gevolg van hun
geestesstoornis opnieuw feiten van enige ernst zullen plegen,
gedwongen in een instelling plaatst worden.
Straffen in het algemeen
Strafrecht legt het in algemeen zin vast welke straffen bestaan +
bepaalt het onder welke voorwaarden straffen aan daders kunnen
worden opgelegd en uitgevoerd.
Straffen in het bijzonder
Strafrecht bepaalt met welke specifieke straffen een welbepaald misdrijf
wordt bestraft.
Procedureregels
Formele regels over hoe de bevoegde instanties oordelen over misdrijf,
dader en straf. Dus hoe het strafrecht wordt toegepast
2. Publiek recht
Verticale rechtsverhouding
- Strafrecht is publiek recht. Het plegen van een misdrijf brengt een
relatie tot stand tussen dader en de staat.
2
, - Het recht om te straffen is voorbehouden aan de staat. Enkel
overheidsorganen kunnen strafbaarstellingen in het leven roepen en
zijn gemachtigd om de strafvordering uit te voeren.
Openbare orde
- Strafwetten zijn van dwingend recht. Burgers kunnen geen
afspraken maken over de inhoud, reikwijdte en toepassing van de
strafwet. Strafrecht is niet onderhandelbaar.
- Bv aantastingen van de fysieke integriteit die met toestemming van
een slachtoffer zijn aangebracht blijven strafbaar.
Slachtoffers
- Slachtoffers hebben geen recht om te straffen en zijn ook niet
nodig om te straffen (geen klachtmisdrijven meer).
- Wel deelnemen aan de procedure en daarin via burgerlijke
partijstelling privaatrechtelijk belang (schadevergoeding bekomen)
nastreven.
- Geen recht om de strafvordering uit te oefenen en (mee) te
beslissen over straf en strafuitvoering. Wel meer aandacht voor
slachtofferrechten (om inzage, onderzoekshandelingen, gehoord en
geïnformeerd worden).
3. Materieel en formeel strafrecht
Materieel strafrecht
Rechtsregels die betrekking hebben op de omschrijving van strafbare
gedragingen, daderschap, straffen en voorwaarden om straffen op te
leggen en uit te voeren.
Formeel strafrecht
Procedureregels over de toepassing van het materieel strafrecht. Door
wie en op welke manier worden misdrijven vastgesteld, opgespoord,
vervolgd, bewezen, berecht en uitgevoerd (strafvordering,
strafprocesrecht).
Strafuitvoeringsrecht
- Dit gaat over een geheel van rechtsregels die betrekking hebben op
voorwaarden, modaliteiten en procedures m.b.t. de uitvoering vd
straf.
- Het recht dat de strafuitvoering regelt bevindt zich in het materieel
en formeel strafrecht.
3
, 4. Nationaal en internationaal strafrecht
4.1. Nationaal strafrecht
Nationaal strafrecht
Strafrecht is hoofdzakelijk nationaal recht. Bepalen wat niet mag en
hoe dit bestraft kan worden, is dan ook een bij uitstek nationale
materie.
De regel is dan ook dat strafrecht per land afzonderlijk wordt geregeld en
toegepast.
Er is federaal strafrecht, maar ook strafrecht van gemeenschappen,
gewesten, provincies en gemeenten. Dus het is niet alleen het parlement
dat het strafrecht kan bepalen
Belgisch of federaal strafrecht
Het feit dat strafrecht in de regel nationaal recht is, betekent niet dat alle
strafrecht Belgisch of federaal recht. Het federaal parlement heeft de
bevoegdheid om via wetten materieel strafrecht te maken, maar er zijn
ook andere strafwetgevers.
Strafrecht van gemeenschappen, gewesten, provincies en gemeenten
Door de federalisering van België hebben verschillende niveaus
(gemeenschappen, gewesten, provincies en gemeenten) ook
strafrechtelijke bevoegdheden. Dit betreft vooral gebieden zoals
cultuur, onderwijs en sommige veiligheidskwesties, waarbij deze regionale
en lokale overheden eigen strafbare feiten en straffen kunnen definiëren.
- Bv een gemeente kan een wet invoeren dat op zondag het gras niet
meer mag afgereden worden.
4.2. Internationaal strafrecht
= Hybride rechtstak tussen internationaal recht en strafrecht
(materieelrechtelijke als formeelrechtelijke componenten)
- Nationaal materieel strafrecht met internationale
achtergrond: internationale organisaties en
samenwerkingsverbanden stimuleren staten om misdrijven en
straffen op elkaar af te stemmen. Vooral nationaal (bijzonder)
strafrecht, zoals mensenhandel, drugshandel, terrorisme en
omkopingen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlottepluymdhs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now