Summary
VOLLEDIGE samenvatting Historische inleiding privaatrecht
- Course
- Institution
Dit document bevat de slides met uitgebreide lesnotities 1e jaar rechten VUB Prof D. De Ruysscher
[Show more]
Seller
Follow
charlottekempen7
Content preview
Historische inleiding van hetprivaatrecht
Module 1: inleiding
Recht = logica
Natuurrecht: recht zit in ons verstand, gemaakt door de mens
Diep nadenken, verstand brengt beste oplossing voor elk juridisch probleem
Dus niet kijken naar de geschiedenis
= fout
Bv. art 1674 OBW: tegenvoorbeeld
Verschil tussen waarde onroerend goed en de koopprijs
Als dat verschil meer is dan 7/12 -> artikel ingeroepen -> vernietiging koop
Teruggeplaatst in de situatie als wanneer koop nooit plaatsvond
Vreemd:
- Contractbreuk: sleutel is al afgegeven, al werken bezig, …
- De verkoper weet het best wat het huis waard is, en toch kan die zich
vergissen over de waarde van het huis?: koper moet eigenlijk beschermd
worden, niet verkoper
Als je veel aanbod hebt -> prijzen dalen
Geschiedenis is dus wel belangrijk, want in ons huidige recht kan je sommige
regels alleen snappen als je de hele geschiedenis kent
Traditie: typisch voor juristen
Juristen blijven vasthouden aan oude wetgeving (bv. art 1674 -> men grijpt terug
naar het romeins recht)
Veldwetboek: 1886
De eigenaar van een bijenzwerm heeft het recht er opnieuw bezit van te nemen,
zolang hij niet opgehouden heeft hem te volgen of terug te vorderen. -> art.
nooit toegepast
BW 1804, aangepast in 1949
- Tot 1949 werd er gesproken over de keizer, maar die was er nooit geweest
in dit land
- Myriameters
- ‘Gebrekkige’
1
,Traditie wordt altijd meegenomen, maar geeft soms geen betekenis/ context
Path dependence = het is gemakkelijk om iets te blijven doen wat je al kent, je
blijft vasthouden aan de ingeslagen weg want het is gemakkelijker -> daarom is
veel oud recht blijven voortbestaan
Letterlijk: afhankelijkheid van de ingeslagen weg
Bv. toetsenborden -> volgorde van de letters is querti of azerti: dezelfde volgorde
op gsm, laptop -> men is het zo gewoon (is al meer dan 100 jaar zo)
Kritisch nadenken over het nut van bepaalde regels in de samenleving -> juristen
hebben de neiging om vast te houden aan bepaalde regeltjes, maar misschien
moeten de regels veranderen
Bronnen van het recht
Gaat terug tot aan de Romeinse tijd
Waterbron: water komt uit de grond naar boven (recht ook)
Er zijn bepaalde plaatsen waar je recht kan vinden = formele bronnen van het
recht (4 soorten)
1. Wetgeving: parlement, machthebbers
2. Rechtspraak: hoven en rechtbanken maken vonnissen en arresten (er volgt
een regel uit het vonnis, verplicht iemand om iets te doen)
3. Rechtsleer: geleerden
4. Gewoonte: maatschappij, ontstaat spontaan tussen de mensen
3 en 4 zijn minder belangrijk dan 1 en 2
Als het parlement heeft beslist, kan geen enkele rechtbank daarvan afwijken ->
Wetgeving is het belangrijkste
Hiërarchie: is er niet altijd geweest in de rechtsgeschiedenis
Romeins recht
Discussie over de bronnen van het recht is actueler dan ooit: veel vragen over
verhouding rechters – wetgeving
Formele bronnen van het recht zijn het belangrijkste
Materiële bronnen zijn de oorzaken, waarom een bepaalde regel nodig is
2
,Bv. wie heeft er voorrang? -> Je hebt een bepaald probleem waar een juridische
oplossing voor nodig is
Juristen maakten vroeger samen met de rechters het recht = rechtsleer
Ook na val van WRR nog een belangrijke rol
Oude handschriften werden gebruikt om recht te doceren: recht was van zo grote
kwaliteit dat men daarnaar teruggrijpt
Rome is zo interessant om wille van de veranderingen
Typevordering -> rechtsleer -> wetgeving
Van gesloten systeem naar open systeem naar terug een meer gesloten systeem
Je vertrekt van een situatie waarin er geen juristen zijn (250) en uiteindelijk
(vanaf 400 tot 600 na christus) wetgeving
- Veranderingen hebben te maken met de ontwikkelingen van de
samenleving in Rome
- Juristen zijn erop getraind om nieuwe onverwachte situaties op te lossen
Type vordering: lijstje wat je kan starten, gesloten systeem -> je mag niet met
nieuwe dingen afkomen
- Recht was sterk vermengd met religie: goden hebben ons een lijstje
gegeven van processen die we kunnen starten maar ze willen niet dat we
dat veranderen
VS rechtsleer, open systeem, flexibel
Type vorderingen typisch voor perioden waar landbouw belangrijk was
Rechtsleer typisch voor perioden waar handel belangrijker werd
Het begon bij landbouw, maar handel werd steeds belangrijker
Rome begon klein en is uitgegroeid tot een internationaal rijk
Stillaan valt dat uit elkaar: grenzen moeilijk te verdedigen, sterke figuren:
dictators (willen vooral controle) -> juristen verdwijnen en meer
wetgeving
Handel nodigt uit tot flexibiliteit
Hoe gaat de samenleving geschillen oplossen en beslissen wat de regels zijn?
In Rome 3 antwoorden op deze vraag
1) Rechters belangrijker: Rome, common law (Men probeert om systeem
van rechtsleer van Romeinse recht terug te doen herleven)
2) Wetenschap – juristen belangrijker: middeleeuwen tot ca. 1800
3) Wetgever: codificaties (ook Rome) -> maximale controle (regels voor
alle mogelijke problemen). Wetboek = verzameling van wetten
3
, Periodes Romeins recht
Oud Romeins/ 600 – 250 Begin Typevorderingen – enkele
Archaïsch recht VC wetten
Voorklassiek recht 250 VC - 0 Take - off Rechtsleer – enkele wetten
– open procedure
Klassiek recht 0 – 250 Hoogtepu Rechtsleer – enkele wetten
nt – open procedure
Naklassiek recht 250 - 527 Verval Wetgeving – weinig
rechtsleer – geskoten
procedure
Justinianus 527 - 565 Kort Wetgeving – weinig
herstel rechtsleer – geskoten
procedure
Module 2: Romeins recht
Romeins recht
Archaïsch recht
Koningstijd ca. 600 VC – 509/ 451 VC
Rome was eerst een verbond van 7 kleine dorpjes op 7 heuvels
- Kleine dorpjes groeien naar elkaar toe -> stadsgemenschap Rome rond
700 VC
7 heuvels
- Capitool is belangrijkste romeinse heuvel: tempel
van jupiter en residentie van de koning
- Palatijn (tegenover Capitool): plaats waar volgens
de mythe rome werd gesticht (romulus en remus)
- Tussen capitool en palatijn: forum =
ontmoetingsplaats waar bewoners van de 7
dorpjes samenkwamen, kern van
stadsgemeenschap
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlottekempen7. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now