Studie van het sociaal werk
Deel 1: wat is het sociaal werk
-> Sociaal werk inleiden
➢ Term maatschappelijk assistent is een beschermde beroepstitel (12/06/1945)
➢ 1e sociale school was in Brussel in 1920
➢ Voor 1952 werd het diploma uitgereikt door het ministerie v justitie; vanaf 1952 doort
departement onderwijs
➢ De 1e maatschappelijke assistenten werden ingezet in 1912 door justitie
(kinderbeschermingswet)
➢ SW is ontstaan door & voor vrouwen
➢ Maatschappelijk assistent is een internationaal wijd verspreid beroep
➢ In 2023 -> 61 544 SW’ers (79,8% vrouwen)
➢ Is knelpuntberoep sinds januari 2023
1. globale definitie van het sociaal werk (2014)
Historisch perspectief
• SW is verbonden met de samenleving waarvan het deel uitmaakt &
samenlevingen zijn voortdurend in verandering
• SW als sociaal construct = een activiteit die het product is van hoe we in een
bepaalde tijd in onze samenleving kijken nr sociale problemen & hoe ze aan te
pakken.
• Het is de historische & maatschappelijke context die bepaalt wat SW is.
• IFSW = international federation of social workers
• IASSW = international assocation of schools of social work
• 1e definitie is gestart in 1957, later in 1982 en nog later in 2001. Door
voortdurende maatschappelijke veranderingen heeft elke definitie een beperkte
houdbaarheid & kent ook elke definitie kritiek
• Sinds 2014 spreken de IFSW & IASSW dan ook van een globale definitie v SW,
kritiek blijft bestaan. (voldoet ni aan alle vormen v SW over hele wereld)
• VOSW = vlaamse opleidingen sociaal werk = overlegorgaan die opleidingen SW
in Vlaanderen verenigt
Vertaling globale definitie (2014)
SW is een praktijkgebaseerd beroep & een academische discipline die sociale verandering & ontwikkeling, sociale cohesie,
empowerment & bevrijding v mensen bevordert. Principes v sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve
verantwoordelijkheid & respect vr diversiteiten staan centraal int SW. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale
,wetenschappen, menswetenschappen & inheemse & lokale vormen v kennis, engageert SW mensen & structuren om
levensuitdagingen & problemen aan te pakken & welzijn te bevorderen.
Sociaal werk als een praktijkgebasseerd beroep
• Veel organisaties -> veel mensen me ander diploma werken daar
• Veel burgerinitiatieven actief opt sociaal werkveld
• SW als praktijkgebasseerd beroep dien je dus breed te interpreteren
• Niet enkel professionals met een specifiek diploma beoefenen SW
• SW laat zich ni strikt aflijnen & krijgt vorm id concrete praktijk
Sociaal werk als academische discipline
• SW is een academische discipline = een wetenschap
• SW is binnen de wetenschappen een handelingswetenschap, ontwikkelen v SW
theorieën
• Focus op de wetenschappelijke studie v sociale interventies
- t.a.v. wie wordt er geïntervenieerd?
- Wanneer wordt er geïntervenieerd?
- Hoe wordt er geïntervenieerd?
- Op welke gronden wordt er geïntervenieerd?
Sociaal werk bevordert sociale verandering & ontwikkeling, sociale cohesie,
empowerment & bevrijding van mensen
4 doelen vh SW:
→ Sociale verandering & ontwikkeling
Id internationale definitie v SW uit 2001 lag de focus opt individuele niveau
(microniveau) = problemen oplossen bij individuele mensen. Id huidige globale
definitie wordt ook ingezet opt collectieve/structurele niveau (macroniveau). SW’ers
gaan bij hun interventies kijken nr de sociale context & verbondenheid tussen
niveaus in die context = sociale verandering. SW’ers zijn zich bewust & engageren
zich om structurele oorzaken v sociale problemen aan te pakken.
→ Sociale cohesie
Betekent dat SW’ers bijdragen aant sociaal weefsel id samenleving. SW’ers
proberen iedereen te verbinden met de samenleving op zoveel mogelijke plaatsen.
→ Empowerment
Proces v versterking waarbij individuen, organisaties & gemeenschappen greep
krijgen op eigen situatie & hun omgeving & dit via verwerven v controle,
aanscherpen v kritisch bewustzijn & het stimuleren v participatie.
, → Bevrijding v mensen
Bevrijding v mensen uit structuren id samenleving die zorgen vr onderdrukking.
SW’ers moeten kritisch kunnen denken & bewustzijn door te reflecteren over
mechanismen v ongelijkheid, discriminatie, onderdrukking...
Principes v sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve
verantwoordelijkheid & respect vr diversiteit staan centraal in het sociaal werk
• Om de 4 doelen v SW na te streven wordt het SW gedreven dr een aantal
ethische principes = referentiekaders
✓ Sociale rechtvaardigheid
✓ Mensenrechten
✓ Collectieve verantwoordelijkheid
✓ Respect vr diversiteit
• SW is dus geen neutrale of waardenvrije praktijk.
SW is een normatieve professionaliteit:
= elke SW’er wordt geacht voortdurend te reflecteren over de vraag ‘wat is goed SW
= de goede dingen doen’ met de 4 normen – waardenkaders als vertrekpunt. Die
ethische reflectie is is essentieel als SW’er.
• Rechtvaardigheid
Gaat over de redenen, de beginselen op basis waarvan men stelt of handelingen
juist & eerlijk zijn.
Sociale rechtvaardigheid: gaat over visies op wat faire & rechtvaardige relaties
tussen individu & samenleving zijn
• Mensenrechten
Universele verklaring vd rechten vd mens uit 1948 waarin de VN de basisrechten
(=grondrechten) v alle mensen omschrijven. Deze rechten moeten een menswaardig
bestaan aan elke mens garanderen.
Maar hoe vertaald dit zich nr de Belgische wetgeving? -> concrete vertaalslag
gebeurde in België vooral id Wet op de Openbare Centra vr Maatschappelijk Welzijn
(OCMW’s) v 1976 & dr de zogenaamde ‘sociale grondrechten’ op te nemen id
grondwet v 1994.
• Collectieve verantwoordelijkheid
De rol v een overheid om aant welzijn vd burgers te werken. Het werken aant welzijn
vd burgers is ni alleen de taak vh maatschappelijk middenveld & de gemeenschap
(burgers). Een cruciale rol is hier ook weggelegd vr de overheid.
• Respect vr diversiteit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dewannemaekeranouk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.23. You're not tied to anything after your purchase.