Dit is het vijfde deel van de samenvatting van publiekrecht - De gewesten en gemeenschappen.
Deze samenvatting is gemaakt in combinatie met de PowerPoint en het handboek. Inclusief wetsartikelen.
1 Historiek: evolutie eenheidsstaat – federale staat
Eenheidsstaat Federale staat (of bondsstaat)
Soevereiniteit = 1 centrale overheid Soevereiniteit
1 WM, 1 UM, 1 RM = federale staat
= deelstaten
België
- 2 soorten deelstaten:
gemeenschappen & gewesten
- Deelstaten hebben eigen WM en
UM
- Geen afzonderlijke RM
Bv: snelheid (km/u) wordt voor Vlaanderen, Brussel en Wallonië apart bepaald
Evolutie sinds 1830
Grondslag
= diversiteit tussen bevolkingsgroepen en (politieke en economische) ontwikkelingen
1. Sinds de 19e eeuw = Socio-culturele tegenstellingen tussen de verschillende
bevolkingsgroepen
2. 1950 = politieke ontwikkelingen na de Koningskwestie (referendum over terugkeer
Leopold III
a. Vlamingen teleurgesteld omdat Leopold III troonafstand deed
b. Walen teleurgesteld omdat België een monarchie bleef
3. 1960 = 1961 – economische crisis (eind jaren ’50) en stakingen in Wallonië in reactie
op een voorstel tot economische herstelwet (‘Eenheidswet’), maar wet werd alsnog
goedgekeurd
a. Een soort vijfjarenplan gericht op een verbetering van de economische situatie,
olv regering Gaston Eyskens
4. Jaren ’60 = opkomst v nieuw politieke partijen die aansturen op een federale structuur
6 staatshervormingen vanaf 1970
1. 1970: eerste staatshervorming
o Oprichting 3 cultuurgemeenschappen
Vlaams, Frans en Duitstalig
o Basis voor oprichting 3 gewesten wordt gelegd
2. 1980: tweede staatshervorming
o Cultuurgemeenschappen worden gemeenschappen
Krijgen persoonsgebonden bevoegdheden (bv: sociale bijstand en
gezondheidszorg)
1
, o Inrichting Vlaamse en Waalse Gewest
= antwoord op streven v Franstaligen voor meer economische autonomie
Nog geen beslissing voor Brussel
o Eigen instellingen voor gemeenschappen & gewesten
‘Raad’ (< parlement)
‘Executieve (< regering)
o BWHI 8 augustus 1980
3. 1988: derde staatshervorming
o Brusselse Hoofdstedelijk Gewest: eigen instellingen (BWBI 12 januari 1989)
o Uitbreiding bevoegdheden gemeenschappen & gewesten
Bv: onderwijs (gemeenschappen)
Bv: vervoer & openbare werken (gewesten)
4. 1993: vierde staatshervorming
o Sint-Michielsakkoord – Premier: J.-L. Dehaene
o Art. 1 Gw.: “België is een federale staat, samengesteld uit de gemeenschappen
en de gewesten”
o Rechtstreekse verkiezing deelstaatparlementen – einde dubbelmandaat
o Internationale bevoegdheden voor deelstaten (art. 167 Gw.)
5. 2001: vijfde staatshervorming
o Lambermontakkoord – Premier: G. Verhofstadt
o Overdracht diverse bevoegdheden naar deelstaten (oa. Toezicht op lokale
besturen)
o Aanpassing financiering gemeenschappen en beperkte fiscale autonomie voor
gewesten
6. 2011 – 2014: zesde staatshervorming
o Vlinderakkord – Premier: E. Di Rupo
o Splitsing B-H-V in kieskring Vlaams-Brabant en Brussel-Hoofdstad
o Overdracht diverse bevoegdheden naar deelstaten (oa huurrecht, arbeidsmarkt,
gezinsbijslag)
o Ingrijpende hervorming Senaat: Senaat wordt ‘deelstatenkamer’ (leerstuk 2.1)
Federale overheid = beslissingsbevoegdheid over het hele land
Gemeenschappen & gewesten = bevoegdheid beperkt tot deel vh
grondgebied (en bepaalde instellingen)
Opdeling in 4 taalgebieden vh Belgische grondgebied = basis voor
de territoriale bevoegdheidsverdeling
o NL taalgebied: 5 Vlaamse provincies
o FR taalgebied: Waalse provincies + deel provincie Luik
o Duitse taalgebied: 9 gemeente provincie Luik
o Tweetalig gebied Brussel Hoofdstad: 19 Brusselse gemeenten
3 gewesten
Vlaamse Gewest: bevoegd in
o NL taalgebied (= 5 Vlaamse provincies)
o GEEN bevoegdheden in 19 Brusselse gemeenten
2
, Waalse Gewest: bevoegd in
o FR taalgebied + Duitstalig taalgebied (= 5 Waalse provincies)
o GEEN bevoegdheden in 19 Brusselse gemeenten
Brusselse Hoofdstedelijk Gewest: bevoegd in
o Tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad (= 19 Brusselse gemeenten)
Wat (= inhoudelijke bevoegdheid) economie en plaatsgebonden
aangelegenheden (bv: leefmilieu, ruimtelijke ordening)
Waarom (= oorsprong) antwoord op Waals streven naar meer
economische autonomie, dus gewesten opgericht door eis van Walen
gemeenschappen
Vlaamse Gemeenschap: bevoegd voor
o NL taalgebied + aantal specifieke bevoegdheden in 19 Brusselse gemeenten
Nederlandstalige instellingen
Franstalige Gemeenschap: bevoegd voor
o FR taalgebied + aantal specifieke bevoegdheden in 19 Brusselse gemeenten
Franstalige instellingen
Duitstalige Gemeenschap: bevoegd voor
o Duitse taalgebied + GEEN bevoegdheden in 19 Brusselse gemeenten
Wat (= inhoudelijke bevoegdheid) cultuur en persoons
gebonden aangelegenheden (bv: gezondheidszorg, gezins
bijslag)
Waarom (= oorsprong) antwoord op Vlaams streven naar
maar culturele autonomie
3 Asymmetrische structuur van het federale België
Basisprincipe 1 – elke deelstaat – eigen instellingen
Eigen wetgevende macht: parlement + regering
Eigen uitvoerende macht: regering
= 6 deelstaatparlementen + 6 deelstaatregeringen
Basisprincipe 2 – elke deelstaat – eigen bevoegdheden
“Vlaamse fusie”: Vlaamse Gemeenschap en Vlaamse gewest delen dezelfde WM en
dezelfde UM
Overdracht v gemeenschapsbevoegdheden: FR gemeenschap kan
gemeenschapsbevoegheden overdragen aan Waalse gewest en FR
gemeenschapscommissie
Overdracht van gewestbevoegdheden: Waals gewest kan gewestbevoegdheden
overdragen aan Duitstalige Gemeenschap
Vlaamse fusie (art. 137 Gw.)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller raniyzewyn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.35. You're not tied to anything after your purchase.
