Summary
Samenvatting psychopathologie bachelor sociaal werk HoGent
- Course
- Institution
uitgebreide samenvatting
[Show more]
Seller
Follow
fle838
Reviews received
Content preview
PSYCHOPATHOLOGIEHOOFDSTUK 1: INTRODUCTIE
1. Psychiatrie en maatschappij
1.1.Psychopathologie – psychiatrie
Psychopathologie =
- de leer der geestesziekten (psychiatrische ziekteleer of nosologie zijn synoniem)
- Verzamelbegrip voor het geheel van psychische stoornissen < Engelstalige literatuur
- Zuiverste betekenis: studie/wetenschap van het geestelijk of psychisch lijden
Psychiatrie = de leer van de behandeling der geesteszieken
1.2.Psychiatrische stoornis
Opvattingen over ‘gek’ of ‘gestoord’ gedrag zijn sterk tijds- en cultuur gebonden
Psychiatrische stoornis: 3 voorwaarden
- 1/ Abnormaal verschijnsel of gedrag dat afwijkt van een sociale norm of van wat in de
betreffende cultuur als normaal geldt
- 2/ Dit abnormale verschijnsel wordt een teken van een stoornis als het bovendien
ongemak of lijden teweegbrengt bij de betrokkene en/of omgeving
- 3/ Het gaat om een psychiatrische stoornis als het verschijnsel/gedrag ook bij andere
personen is vastgesteld en binnen het gangbare begrippenkader van de psychiatrie kan
worden beschreven
Grenzen pathologie en niet-pathologie zijn heel vaag
Niet gebonden aan doelgroep, leeftijd, context, ..
1.3.Ziekte: lichamelijk (biologisch), psychologisch, sociologisch
Oorzaken niet altijd gemakkelijk te vinden
Inhoud ziekte: 3 ledigheid van de biopsychosociale model
1/ Medische inhoud ziekte: verwijst de term ziekte naar een lichamelijke afwijking, aandoening
of stoornis met een specifieke oorzaak, een duidelijk beloop, en zo mogelijk een aangepaste
therapie aantoonbaar is
Zelden het geval bij psychiatrische stoornissen
Uitzondering: beperkte groep stoornissen waarvan een organische oorzaak gekend is
(zie later)
Dit betekent niet dat psychiatrische patiënten in de beleving of erkenning van hun ziek-
zijn minder ernstig moeten worden genomen dan in het geval van lichamelijke ziekte!
2/ Psychologische inhoud ziekte
Beleving van ziek zijn
de subjectieve ervaring van onwelzijn, lijden of beperking in het lichamelijk, psychisch
en/of sociaal functioneren
1
, Particulier
3/ Sociologische inhoud ziekte
De rol van ziek zijn
Behoefte aan erkenning als zieke/patiënt (aannemen van een maatschappelijk
bepaalde en erkende patiëntrol)
Verwachting te zoeken naar genezing door raadpleging van een deskundige (de rol van
hulpvrager)
1.4.Wetenschap en praktijk
Het psychisch lijden is moeilijker objectief, wetenschappelijk te benaderen
- Het persoonlijke en onvermijdelijk subjectieve aanvoelen door de hulpverlener speelt
een grote rol
o Veel subjectieve elementen
o Intuïtie
- Deskundig onderzoek en behandeling van psychiatrische patiënten vereisen echter ook
wetenschappelijk onderbouwde kennis van psychiatrische stoornissen
Combinatie van 1. & 2
Medisch model
- 1/ Diagnose
o Kenmerken/ symptomen beschrijven en ordenen
o Beschrijvend/ descriptief
- 2/ Verklaring
o Oorzaken/ etiologie zoeken
o 3 ledige verklaringen
- 3/ Prognose
o Beloop / verloop (natuurlijk versus onder invloed van een behandeling)
o Natuurlijk: geen interveniëring, geen behandeling
- 4/ Therapie
o behandeling: interventie op basis van 1,2,3
o Doel: stoornis doen verdwijnen of minstens te verbeteren
o Niet altijd spreken in termen van genezing
- 5/ Preventie
o Actieplan op basis van 1,2,3,4
o Primair: voorkomen van stoornissen
o Secundair: zo snel en effectief mogelijk stoornissen behandelen om
resttoestanden te voorkomen
o Tertiair: nadelige gevolgen van stoornissen beperken
Netwerk van voorzieningen voor geestelijke gezondheidszorg om dit allemaal praktisch
mogelijk te maken
- 1/ Intramurale of klinische zorg
o Minderheid van patiënten
o Psychiatrische instelling
o Voorbeelden
PC: psychiatrische centra
PZ: psychiatrisch ziekenhuis
PAAZ: psychiatrische afdeling algemeen ziekenhuis
- 2/ Extramurale of ambulante zorg
o Grote meerderheid
2
, o Outreachend werken
Vermaatschappelijking van de zorg
Economische component: bedden psychiatrie verminderen terwijl daar wel
nood aan is (door besparing)
o Voorbeelden
CGGZ: centrum geestelijke gezondheidszorg
CAW: centrum algemeen welzijn
JAC: jongerenadviescentrum
Tejo: therapie voor jongeren
- 3/ Semimurale zorg of tussenvoorzieningen
o Tussen klinische en ambulante zorg
Psychiatrie kent allerlei specialisaties: doelgroepen, problematiek en beroepsgroepen
- Doelgroep
o Infantpsychiatrie: jongere kinderen tem 3 jaar
o Kinder- en jeugdpsychiatrie
o Volwassenpsychiatrie
o Psychogeriatrie: richt zich op dementie en andere neurocognitieve stoornissen
o Gerontopsychiatrie: richt zich op ouderen (60+) met acute psychiatrische
problemen
o Forensische psychiatrie
- Problematiek
o Verslaafdenzorg
o Psychosenzorg
o Dubbeldiagnose (psychose en toxicomanie)
o Depressiekliniek
- Beroepsgroepen werkzaam in geestelijke gezondheidszorg
o Psychiater
o Psycholoog
o …
o Interdisciplinair en multidisciplinair werken
2. Diagnose
Diagnosen zijn constructen die de klinische werkelijkheid descriptief (beschrijvend) benaderen
geen uitspraak over oorzaak, context
Ze vallen met andere woorden nooit samen met die werkelijkheid
Psychische symptomen zijn altijd meervoudig bepaald en de levensgeschiedenis,
familiegeschiedenis en context van de patiënt spelen daar een cruciale rol in
Diagnosen hebben altijd een hypothetisch karakter
2.1.Inleiding
Als wetenschap kan de psychiatrie niet zonder een algemeen aanvaarde indeling en
omschrijving van psychiatrische stoornissen
Dit vormt de basis van een descriptieve (= beschrijvende) diagnose of syndroomdiagnose: het
vaststellen en onderscheiden van stoornissen zonder een uitspraak te doen over de oorzaak
ervan
3
, De betrouwbaarheid van de diagnostiek, dat wil zeggen de werkwijze om een diagnose te
bereiken, hangt af van de gehanteerde classificatie en de gebruikte diagnostische methode
Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid (= verschillende beoordelaars komen onafhankelijk
van elkaar tot dezelfde diagnose) of test-hertestbetrouwbaarheid (= bij een
herbeoordeling komt men opnieuw tot dezelfde diagnose)
De vraag naar de bruikbaarheid van een classificatiesysteem verwijst naar de validiteit
Beoordeelt men effectief wat men beweert te beoordelen?
2.2.Classificatie van stoornissen
Classificatie = systematische ordening van verworven kennis
Hier: classificeren van stoornissen
Naamgeven en ordenen nood aan een gemeenschappelijke taal
o Zodat we over dezelfde dingen spreken
o Communicatie vergemakkelijken
o Erkende wetenschapstaal // wetenschappelijk onderzoek
Middel (geen doel op zich!) om kennis te verwerven over vóórkomen, ontstaan,
ontwikkeling, beloop en behandeling van psychische stoornissen
Systeem niet hanteren als een catalogus!
Gebaseerd op medisch model (vaak cirkelredeneringen)
Stoornissen worden geordend in syndromen
Syndroom = een cluster/groep of samenhangend geheel van symptomen in puur
beschrijvende vorm
Symptoom = een uiting, signaal, kenmerk van een syndroom
o Hoofdsymptomen (kernsymptomen, basissymptomen of sleutelsymptomen):
verwijzen met grote waarschijnlijkheid naar een specifieke stoornis
o Bijsymptomen (facultatieve symptomen): zijn bijkomstig, maken het beeld van
de stoornis volledig, maar zijn niet bepalend voor de diagnose
o Vb Anorexia nervosa
o Hoofdsymptoom: allesoverheersende wens om mager te zijn
o Bijsymptoom: uitblijven van menstruatie
Eenzelfde symptoom kan voorkomen bij verschillende syndromen
DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders)
- Samengesteld door APA (American Psychiatric Association)
- Sinds maart 2022: DSM-5-TR (DSM-5-Text Revision)
- Verschillende edities DSM
o 1/ DSM-I
1952
gebaseerd op etiologische theorieën (etiologie = oorzakenleer)
Psychiatrische stoornissen zijn ofwel psychogeen (= door de geest
veroorzaakt) ofwel het gevolg van de ‘verslechtering van de functie van
het hersenweefsel
o 2/ DSM-II
1968
enerzijds psychoanalytisch, anderzijds op de psychobiologie van Adolf
Meyer gebaseerd
Geen ordening op basis van symptomen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fle838. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now