Plantijn Hogeschool Van De Provincie Antwerpen (AP)
deze samenvatting omvat alle lesinhoud: powpoint, eigen notities en opzoekwerk
Het is een heel overzichtelijke samenvatting die helemaal klaar is voor gebruik
Wetgeving is het geheel van . h + de primaire bron van recht
→ hiërarchie: wetgeving staat bovenaan als belangrijkste bron van recht
1.1.1 Formele rechtsbronnen vs. materiële
rechtsbronnen
Formele rechtsbronnen Materiële rechtsbronnen
Wetgeving (in ruime zin) Medische ontwikkeling
Rechtspraak Economische opvatÝng
Rechtsleer Politieke en sociale factoren
Algemene rechtsbeginselen Media
Gewoonten/ gebruiken Verslagen van deskundigen
Billijkheid Filosofische en historische bronnen
Materiële rechtsbronnen zijn niet belangrijk om naar te kijken als je met de wet bezig bent; het is niet
omdat een journalist iets zegt, dat dat wet is.
1.1.2 Materiële wet vs. formele wet
1
, lOMoARcPSD|46667017
Materiële wet
= elke rechtsregel die algemeen verbindend is (voor alle burgers of voor een categorie van
burgers) en die door een bevoegd overheidsorgaan is uitgevaardigd
Bv. De verkeerscode
Formele wet
= elke beslissing (‘akte’) gestemd door de wetgevende macht van de federale staat of een van de
deelstaten
- (koning is geen wetgevende macht, enkel parlement. Koninklijk besluit is materieel)
Let op!
Het ene sluit het andere niet uit. Een wet kan één van beide zijn, beide, of geen van beide
Leer spelen met deze begrippen:
“Is elke materiële wet een formele wet?”
Nee, zelfs maar een minderheid. De meerderheid van de wetgeving in materiële zin
wordt uitgevaardigd door ministers via KB’S en MB’
Iets kan 1 van beide zijn, niks zijn of beide zijn
“is elke formele wet een materiële wet?”
Nee, maar wel de meerderheid. De meerderheid van de beslissingen aangenomen
door de wetgevende macht omvat immers algemeen verbindende rechtsregels.
- Uitzonderingen: begrotingswetten, wetten tot toekennen van de Belgische nationaliteit,
1.1.3 Belang van onderscheid materiële wet >< formele
wet
Het Grondwettelijk Hof
Toetst wetten aan de Grondwet (gaat na of wetten in overeenstemming zijn met de
Grondwet). Niet met KB want dat is materieel. Meestal over discriminerende wetten
- Artikelen 1 en 26 Bijz. Wet Grondwettelijk Hof: alleen formele wetten worden aan de
Grondwet getoetst.
- Wetten discreten, ordonatiets aftoetsen aan de grondwet
Het Hof van Cassatie
Materiële wet —> Gaat na of vonnissen of arresten (in laatste aanleg gewezen) in overeenstemming
zijn met “de wet”. Ook met decreten. Is een MB of KB. Enkel uitspraak doen over de wet, niet wat
men bv heeft gevonden bij een huiszoeking
- Artikel 608 Ger.W.: het Hof van Cassatie toetst de wetÝgheid van de vonnissen of arresten
alleen af aan materiële wetten.
je hebt een wet of vonnis en er is hier iets mis mee, kan je hier mee naar grondwettelijk hof of Hof
van Cassatie
Cassatie is geen derde kans!!
Heeft de rechter in hoger beroep de procedure ( de wet) niet heeft geschonden ( materiële
wet)
Hof van Cassatie is geen feiten rechter
2
Voorbeeld
, lOMoARcPSD|46667017
1.1.4 Recht van openbare orde – dwingend recht –
aanvullend recht
Van openbare orde: zie artikel 1.3, vierde lid BW:
“Is van openbare orde de rechtsregel die de essentiële belangen van de staat of van de
gemeenschap raakt of die in het privaatrecht de juridische grondslagen bepaalt waarop de
maatschappij berust, zoals de economische orde, de morele orde, de sociale orde of de orde van
het leefmilieu.”
- Recht van openbare orde = gedefineerd in het burgerlijk wetboek
= houden de maatschappij recht
- Voorbeeld in België: familie recht: huwelijk, je kan maar met 1 persoon getrouwd zij,
Dwingend recht: zie artikel 1.3 vijfde lid BW:
‘“Van dwingend recht de rechtsregel die is vastgesteld ter bescherming van een partij die door de
wet als zwakker wordt gehouden.”
- Het is niet zo zeer dat de ganse openbare orde hierop werkt
- Je kan er niet van afwijken
Aanvullend recht: rechtregels die van toepassing zijn tenzij partijen onderling
iets anders bepaald = vangnet, je vult het aan, je mag er van afwijken
- vullen aan waar partijen een leegte hebben gelaten
—> behoudens andersluidend tussen partijen moet er een voorschot betaald
worden van 10%
Contract kan veranderd worden (onderhandeling)
1.1.5 Belang van onderscheid
- Van rechtsregels van dwingend recht of openbare orde kan men niet afwijken. Indien met dit
toch doet (bijvoorbeeld in een overeenkomst, huwelijkscontract, statuten van een
vennootschap etc,) zal deze bepaling nietig zijn en zal de wet voorgaan.
- Aanvullend recht is slechts van toepassing voor zover partijen niets anders hebben bepaald.
Doen zij dat wel, dan gaat de regeling tussen partijen voor.
- Wat moet je doen? Bij nazicht van overeenkomsten, huwelijkscontracten, statuten etc.
nagaan of de daarin opgenomen bepalingen wel in overeenstemming zijn met de regels van
dwingend recht en openbare orde.
3
, lOMoARcPSD|46667017
1.1.6 Hiërarchie der normen
Belangrijke piramide
Volgorde van de wetten
Grondwet is een zeer banlangrijk onderdeel
Elke lagere norm moet ondereen stemming zijn met je hogere
norm
-Wat als dit niet zo is: dan word je lagere norm
aangevallen
-Stel je merkt mijn dossier word hem niet: ga steeds na
of de ondereenstemming juist word uitgevoerd met
je hogere/ lagere norm
Deelstatelijke wetgeving staan niet lager dan je federale
wetgeving
Decreet staan niet onder een wet! Maar staat er naast zijn
dus evenwaardig aan elkaar!
Gaat een KB in strijd zijn met een decreet? Nee, federaal kan nooit in strijd zijn met een deelstaat, ze
hebben andere bevoegdheden; onderwijs is een deelstatenbevoegdheid
- Focus op wetgeving op nationaal niveau (internationale wetgeving buiten beschouwing
gelaten).
- Opgelet: wetgeving op deelstatelijk niveau staat niet lager dan wetgeving op federaal niveau.
- Lagere norm moet in overeenstemming zijn met hogere norm, zo niet kan de rechter ze in
een concreet geschil buiten toepassing laten of kunnen bepaalde rechtbanken de lagere
norm vernietigen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller semvanhoudt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.80. You're not tied to anything after your purchase.
