Samenvatting Hoofdstuk 4, Herhaling over globalisering, welvaart & welzijn.
0 view 0 purchase
Course
Aardrijkskunde
Level
HAVO
Deze samenvatting bevat een herhaling van een hoofdstuk van het 4e leerjaar van de havo over globalisering, welvaart en welzijn.
Goede samenvatting, uitgewerkt in details
3 factoren om de ontwikkeling van een land te bepalen:
- bbp/hoofd= totale waarde van alle goederen en diensten die in 1 jaar worden
geproduceerd door alle inwoners en bedrijven in een land : aantal inwoners
- bnp/hoofd= hetzelfde als bbp maar reken je nu ook de werkende in het buitenland
mee
nadelen van bbp & bnp/hoofd
1. waarde van 1 dollar verschilt in elk land→ drukken daarom in koopkracht uit (bbp)
2. alleen de inkomsten in formele sector tellen bij bbp mee ( dus niet informe sector )
3. bbp/hoofd is een gemiddelde en daarom wordt regionale en sociale ongelijkheid
verborgen.
Wil je een goed beeld krijgen van de welvaartsverdeling in een land? gebruik dan brp/hoofd.
Je kan welvaart van een land ook meten door naar beroepsbevolking te kijken
- algemene regel: ontwikkelingspeil is hoger als meer mensen in formele
dienstensector werkt
Als een land zich ontwikkeld schuift de beroepsbevolking in het algemeen op van landbouw
(via industrie) naar de dienstensector. ( kan zowel nationaal als mondiaal)
Je kan het welzijn ( levensomstandigheden) meten door de VN-ontwikkelingsindex. Dit is
samengesteld op basis van:
- koopkracht
- analfabetisme
- levensverwachting
de hoogte van welzijnsindex hangt samen met
- voedselsituatie
- toegang tot (schoon) drinkwater
- toegang tot onderwijs en gezondheidszorg
- beschikbaarheid van telefoons of computers
- gelijke behandeling
Door gestegen grondstofprijzen en globalisering verandert de internationale arbeidsverdeling
→ specialisatie van de werkgelegenheid
bijv: een deel van maakindustrie en van de diensten is uitgeschoven van centrumlanden
naar lagelonenlanden
Centrum-periferiemodel
De wereld is in te delen in:
1. rijke gebieden → centrum
, 2. gebieden die in afgelopen 25 jaar flinke groei hebben doorgemaakt →semiperiferie
3. armste gebieden (periferie)
Deze 3 gebieden vormen samen het economisch wereldsysteem
Het centrum-periferie model laat eigenlijk de dominante rol van de rijke landen zien en de
afhankelijkheid van arme landen→ gevolg is dat er tussen het centrum en de periferie een
ongelijke uitwisseling van goederen, arbeid en kapitaal ontstaat.
Centrum landen hebben in de tijd van kolonialisme hun basis gelegd van het systeem→
rijkere landen in de 19e eeuw maakte door industrialisatie een snelle ontwikkeling door.
Er werden 2 koloniën gesticht: ( door NL, VS en Spanje)
- Exploitatiekoloniën → deze gebieden werden gebruikt voor de levering van
grondstoffen en werd gebruikt als afzetmarkt voor eindproducten
- Vestigingskoloniën→ deze gebieden waren in bezit genomen en werden opnieuw
ingericht.
Door de 2e wereldoorlog werden koloniale rijken afgebroken → dekolonisatie
Zijn er nog gevolgen zichtbaar van het kolonialisme? Ja zeker, de armere landen van nu zijn
in het verleden exploitatiekoloniën geweest.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 139714K. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
