3.14 SMZ 2: Samenvatting kindertandheelkunde hoofdstuk 10: diagnostiek en indicatie
Hoofdstuk 10 – pagina 143-169
• Inschatting van cariësrisico als basis voor individuele preventie / curatieve behandeling.
o Omgeving
o Medische aspecten
o Kennis gebitsgezondheid
o Niveau zz
o Gebitsgezondheid
• Tandarts-patiëntrelatie en ouder-verzorger relatie (derde partij) belangrijk bij de behandeling.
o Ouder bij eerste kennismaking aanwezig.
• Kind en omgeving:
o Probeer een indruk/beeld te krijgen van het kind.
o Leeftijd, plaats in het gezin, functioneren op school, hoe het kind reageert bij belastende omstandigheden, verwachtingen, observaties.
• Kennis van de mondgezondheid:
o Stellen van open vragen.
o Aanvullend tandplaque kleuren en mondhygiëne instructie.
o Fluoridebasisadvies
▪ 0-1 jaar: 1x pd F- peutertandpasta na doorbraak melkelement (500 ppm)
▪ 2-4 jaar: 2x pd fluoridepeutertandpasta (1x ouder, 1x kind)
• Poetsinstructie, korte schrob
• Zachte peutertandenborstel
▪ 5/5+ jaar: 2x per dag met gewone fluoridetandpasta (1000-1500 ppm)
• Kleine zachte borstelkop
• Overstappen naar elbo wanneer kind er aantoe is
• Napoetsen of hulp tot 10 jaar
• Disclosingtablet voor adequate reiniging
▪ Extra maatregelen bij cariësactiviteit:
• Fluoridepeutertandspasta vervangen door gewone tandpasta (risico fluorose).
• Extra fluoridemoment door 1x pd extra te poetsen met fluoride(peuter)tandpasta
• Fluorideapplicatie een fluoridespoelen
• Fluoridetabletten (verspreid over dag, niet op nuchtere maag, niet direct na tandenpoetsen)
o Mondverzorging
▪ korte schrob poetsmethode + zachte peutertandenborstel
▪
▪ tot 12 jaar korte schrob poetsmethode, daarna basismethode
▪ als het kind eraan toe is overstappen op de elektrische borstel
▪ tot 10 jaar na laten poetsen door ouder
▪ disclosingtabletjes voor adequate reiniging
• Medische aspecten: als op één van onderstaande vragen bevestigend wordt beantwoord dan een uitgebreide anamneselijst afnemen.
o Veranderingen in MGH navragen bij: PMO, anesthesie, extracties.
▪ Is uw kind gezond?
▪ Heeft uw kind wel eens in het ziekenhuis gelegen?
▪ Is uw kind onder behandeling geweest bij andere artsen? Heeft het toen medicijnen gehad?
▪ Is uw kind ergens allergisch voor?
o Bij kinderen met ADHD ’s ochtends afspraak plannen, bij kinderen met diabetes na de maaltijd afspraak plannen.
• Detectie van cariës:
o Klinisch beeld en leeftijd bepaald of er naast visuele inspectie ook andere hulpmiddelen nodig zijn.
o Cariës diagnostiek en activiteit:
▪ Diagnose (carieuze aantasting) en inschatting activiteit (langzaam; snel; actief;
niet-actief)
▪ Morfologie: kroonpulpa (met hoge mesiale pulpahoorns) is in melkelementen
verhoudingsgewijs groter en de glazuurkap en dentinemantel kleiner,
waardoor de cariësprogressie sneller verloopt dan in blijvende elementen.
• Glazuur occlusaal: 1,8 melk vs. 2,8 volwassen.
• Glazuur approximaal: 1,4 melk vs. 2.3 volwassen.
▪ Herstelpotentie pulpa melkelementen beperkt.
▪ Pulpa reageert bij melkdentitie sneller.
• Tijdige cariësdetectie:
o Zolang het glazuuroppervlak nog intact is, kan een laesie zich herstellen (mineralisatie).
o Een voorwaarde is wel dat het kind of ouder in staat is de plaque adequaat te verwijderen. Hiervoor is nodig:
▪ Goede verlichting
▪ Gereinigde elementen (polijsten met tandpasta met F- voorafgaand onderzoek, ontkalking die ontstaat door zuren uit
plaque, wordt door diezelfde plaque gemaskeerd)
▪ Gebruik van luchtblazer (witte vlek zichtbaar na lang droogblazen = proces tot halverwege in glazuur, al op vochtige
oppervlak = door glazuur heen gevorderd).
• Voordat klinisch een onderbreken in glazuuropp. zichtbaar is, kan demineralisatie al doorgelopen zijn tot dentine.
• Bij intact glazuuropp. kan laesie zich nog herstellen.
▪ Goede blik
▪ Stompe sonde (voorkomt onherstelbaar beschadigingen door cavitatie, kan hiermee plaque verwijderd worden).
, ▪ Bite-wing opnamen (approximale laesies)
• Detectie van cariësactiviteit
o Vrije gladde vlakken
▪ Actieve laesies bevinden zich dicht tegen de gingiva en hebben een dof uiterlijk.
▪ Inactieve laesies bevinden zich veelal wat verder van de gingiva af, ze zijn bruin of wit van kleur en hebben een glanzend
oppervlak.
▪ Laesies met een glazuuronderbreking met zacht onderliggend dentine zijn actief, terwijl het dentine van inactieve laesies
hard en donker van kleur is.
o Occlusale vlakken
▪ Visuele inspectie en BW-opname.
▪ Glazuurlaesies zijn op bite-wingopname niet zichtbaar, wel wanneer dentine betrokken is.
▪ Verborgen cariëslaesies zijn niet klinisch zichtbaar, maar wel op BW-opnamen.
▪ BW heeft een signaleringsfunctie, maar kan geen activiteit van cariës aangeven.
o Proximale vlakken
▪ BW heeft een signaleringsfunctie, maar kan geen activiteit van cariës aangeven.
▪ Bij curatieve interventie moet een glazuuronderbreking (cavitatie) aanwezig zijn.
• Bloeding bij flossen kan signaal zijn voor cavitatie.
▪ Separatie met orthodontische elastieken (niet vaak toegepast)
▪ Doorvallend licht (FOTI, fibre optic transilumination): voor gevorderde proximale dentinelaesies, glazuur kan niet. Cavitatie
niet beoordelen en cariësactiviteit ook niet.
o Bij diagnostische twijfel dient de restauratieve behandeling uitgesteld te worden en de behandeling te richten op preventie. Bij hoog
cariësrisico sneller restauratief ingrijpen.
• Melkdentitie vs. blijvende dentitie
o Tijdige proximale detectie door contactvlakken en opaak glazuur bij aaneengesloten tandboog lastiger dan bij blijvende dentitie.
▪ Proximale verkleuring pas zichtbaar nadat marginale crista instort.
o Bitewing-opnamen bij kinderen:
▪ < 5 jaar: bij sanering BW
▪ 5 jaar: bij slechte coöperatie uitstellen
▪ 5 jaar: bij goede coöperatie BW-bepaling cariësrisico (melkelementen ongeveer 2 jaar met elkaar in contact)
▪ 6 jaar: eerste BW aanwezig
▪ > 7 jaar: interval vervaardiging BW afh. van klinisch en röntgenbeeld
▪ 14 jaar: proximaal contact premolaren, BW ter bepaling van cariësrisico
▪ > 14 jaar: interval vervaardiging BW afh. van klinisch beeld, röntgenbeeld en huiselijke situatie
o Het is raadzaam ergens rond het vijfde levensjaar een BW te maken omdat de elementen dan ongeveer twee jaar met elkaar in
contact staan. Bij klinisch cariësvrije kinderen de BW herhalen na 2-3 jaar, anders al na 1 jaar (ook restauratief ingrijpen in dentine,
meer preventieve begeleiding)
o In de puberteit een nieuw ijkpunt, de mondhygiëne zal niet altijd toereikend zijn en de premolaren staan rond het 14e levensjaar twee
jaar met elkaar in contact. Maak om de twee jaar een nieuwe BW.
▪ Volgens EAPD: Europese Academie voor kindertandheelkunde.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller suusjevan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.25. You're not tied to anything after your purchase.