Summary
samenvatting 5VWO Biologie Nectar H14 Waarnemen
- Course
- Level
Biologie samenvatting Nectar hoofdstuk 14 Waarnemen 5VWO Nectar 4e editie biologie 5vwo leerboek (2019)
[Show more]
4 reviews
By: amitbriedjlal • 2 year ago
By: dsertkaya • 3 year ago
By: ikzitopschool • 3 year ago
By: ellenhart • 3 year ago
Seller
Follow
Lastminuteleren
Reviews received
Content preview
Biologie - hoofdstuk 14 - waarnemen(5V)Paragraaf 14.1 Zintuigcellen
Adequate prikkel
- een prikkel waar een zintuig(cel) het gevoeligst voor is
→ voor deze prikkel is de drempelwaarde het laagst
→ waardoor een kleine of zachte prikkel uit het milieu
al een impuls veroorzaakt
Evenwichtsorganen
→ registeren wat de stand van je hoofd is ten opzichte van de zwaartekracht
Evenwichtsorgaan bestaat uit:
Centraal deel
Vestibulum
- gevuld met endolymfe (vloeistof)
- hierin bevinden zich beide maculae
→ voor de rechtlijnige bewegingen
3 halfcirkelvormige kanalen
- gevuld met endolymfe (vloeistof)
- aan de basis van elk kanaal bevindt zich een cupula
(knobbel met zintuigcellen)
De 3 halfcirkelvormige kanalen
1. Boven kanaal (ja knikken)
2. Zijkanaal (nee schudden)
3. Achter kanaal ( je hoofd van links naar recht naar de schouder bewegen)
vaststellen van een rechtlijnige beweging (macula, vestibulum)
1. Er vindt een rechtlijnige beweging plaats
2. Kalksteentjes op de geleilaag in de macula komen in beweging
3. Geleilaag komt ook in beweging
4. De zintuigharen worden gebogen
5. Zintuigcellen sturen impulsen naar het evenwichtscentrum
van de hersenstam
vaststellen van een draaibeweging (3 halfcirkelvormige kanalen)
1. Er vindt een draaibeweging plaats
2. Endolymfe in de copula beweegt niet gelijk mee
3. Endolymfe komt in beweging en neemt de cupula mee
4. Ciliën (zintuigharen) buigen
5. Zintuigcellen sturen impulsen naar het
evenwichtscentrum van de hersenstam
Zintuigcellen zijn receptorcellen
→ ze maken verwerking van informatie mogelijk
1
, Biologie - hoofdstuk 14 - waarnemen(5V)
Soorten receptorcellen:
Mechanoreceptoren
→ gevoelig voor mechanische prikkeling
(het buigen van zintuigharen)
Thermoreceptoren
→ reageren op temperatuur
(in je huid)
Chemoreceptoren
→ reageren op bepaalde stoffen
(in je tong en neus)
Fotoreceptoren
→ reageren op licht
(in je ogen)
Adequate prikkel
→ soort prikkel die hoort bij de receptor
Mechano- en thermoreceptoren
→ eerste boodschapper zorgt voor opening van natriumpoorten
Chemo- en fotoreceptoren
- secundaire boodschapper nodig voor cascade aan reacties
→ zelfde als bij neuronen (H13)
1. De secundaire boodschapperstof bindt aan doelwitmoleculen op de ion-poorten
→ ion-poorten openen of sluiten
2. Is de prikkeldrempel van het receptorcelmembraan bereikt
→ dan vindt er volledige depolarisatie plaats
3. Volledige depolarisatie opent Ca2+ poorten
4. Ca2+ -ionen stomen naar binnen
→ de receptorcellen lozen een exciterende neurotransmitter
5. De hoeveelheid neurotransmitters bepaalt de impulsfrequentie
→ geeft informatie over de sterkte van de prikkel
Pijnreceptoren
- zijn geen zintuigcellen
- zenuwceluiteinden die reageren op prikkels die schade kunnen geven
→ te hoge temperatuur, te hoge druk, te hoge concentratie van bepaalde chemicaliën
- de prikkeldrempel van pijnreceptoren ligt veel hoger dan die van zintuigcellen
→ zij geven hun informatie via het ruggenmerg door aan pijncentra in de grote hersenen
Door een langdurige constante prikkel kan de prikkeldrempel van een receptor cel omhooggaan
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lastminuteleren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60904 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now