Gezondheidsbevordering
Hoort bij deel II: mens in zijn ruimere maatschappelijke context
Termen: preventie indelen op verschillende manieren, naargelang type
maatregel
- Gezondheidsbescherming: geen tussenkomst burger
o Burgers beseffen het niet echt
o Vb: voedselveiligheid, kwaliteit drinkwater, zwembadwater
- Ziekte preventie: maatregelen om specifieke ziekten te voorkomen
o Vb: vaccinaties
- Gezondheidsbevordering: richt zich op fysieke en sociale omgeving
en op levensstijl van mensen
o Zorgen dat mensen gezonde levensstijl hebben en in gezonde
omgeving kunnen wonen
Kader:
- Ziekte preventie: vertrekpunt = negatief
- Gezondheidsbevordering
o Samenwerken met vele disciplines niet enkel medische
sector
- Ziekte voorkomen => gezondheid bevorderen, maar ook omgekeerd
gezondheid bevorderen => ziekte voorkomen
o Hangt af van vertrekpunt
Indeling preventie op basis van Ziekte proces
- Primaire preventie
o Doelgroep = gezonde mensen
Totale populatie
Specifieke groepen => alcoholwet (ter bescherming
kinderen)
o Oorzaken van ziekte aanpakken
Bv reglement op roken cigaretten
, - Secundaire preventie
o Gericht op detecteren van ziektes in vroeg stadium
Vb. borst kanker screenings
o Doelgroep:
Totale populatie: universele screening
Vb alle vrouwen boven 50 voor borstkanker
screening
Risicogroepen: case groepen
Vb. vrouwen die genetisch kans hebben op
borstkanker
- Tertiaire preventie
o Tegengaan van verslechtering vang gezondheidstoestand,
voorkomen complicaties
Vb. diabetes levensstijlprogramma’s
o = zorggerichte preventie
o Doelgroep = zieke mensen
- Quaternaire preventie
o Vermijden van over-medicalisering (onnodige medicatie
toedienen)
Vb. vermijden onnodige check-ups, beperken gebruik
antibiotica
o Door rekening houden met wetenschappelijke evidentie en
ethische verantwoording
- Primordiale of pro-actieve preventie
o Nieuw concept
o Gericht op in stand houden van algemene voorwaarden voor
gezondheid
Vb. school
o Economische, sociale en culturele voorwaarden
Vb: bestrijding kansarmoede, goede scholen
o Doelgroep
Totale populatie
Specifieke groep
o Upstream strategieën
Metafoor bodies in the river
Man gaat naar boven berg om voorkomen van mensen in
water, ipv de gevallen mensen helpen
(Schema )
- Quaternaire preventie kan je op
meerdere plaatsen zetten
, o Quaternair op secundair: voorkomen van overscreening
o Quaternair op tertiair: overbehandeling van glycemie
voorkomen
Indeling preventie in geestelijke gezondheidszorg
- (ook gebruikt in alcohol- en drug preventie)
- Universele preventie: gericht op totale bevolking vooraleer er
problemen zijn
o Vb: pesten voorkomen
- Selectieve preventie: gericht op risicogroepen
o Vb: bij mensen die gepest zijn => want meer kans op
depressie
- Geïndiceerde preventie: gericht op personen waar er wel problemen
zijn, maar nog geen diagnose hebben gehad
- Zorggeleerde preventie: richt zich op mensen met bepaalde ziekte
=> zorgen dat minder erg wordt
o Vb: bij eetstoornis verdere ernst verminderen
Definitie gezondheidsbevordering
- = proces waardoor mensen of groepen van mensen in staat gesteld
worden om meer controle te verwerven over determinanten van hun
gezondheid en zo hun gezondheid te verbeteren (Ottowa charter,
1986)
o => niet enkel afwezigheid van ziekte maar toestand van
fysiek, sociaal en psychisch welbevinden
- Health field concept (Lalonde) = factoren invloed op gezondheid
o Biologische factoren
o Organisatie gezondheidszorg
o Levensstijl (veel focus)
Heel breed
Vb. helm dragen
o Omgeving (veel focus)
Creëren gezonde sociale omgeving
Omgevingsfactoren => impact op gezondheid
- Sociale factoren
- Culturele factoren
o Vb. bier
- Economische factoren
o Vb. of iemand werkt
of niet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller taravercruysse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.