Deze samenvatting vertrekt vanuit wat er in de les is aangehaald. Alle PowerPoints en nuttige schema's zijn er in verwerkt.
Wanneer het boek werd aangehaald in de les heb ik dit gebruikt om verder aan te vullen. Niet alle hoofdstukken zijn dus volledig samengevat, enkel wanneer dit mij nodig lee...
Hoofdstuk 1-8, 10, 12-15, 17-21, 23-24, 26, 29-33 en 35
December 19, 2024
114
2024/2025
Summary
Subjects
gerechtelijke dwaling
het verhoor
bias
heuristiek
asielprocedure
ooggetuigen
leugendetectie
kwetsbare personen
alibi
waarneming en geheugen
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Rechten
Rechtspsychologie (C01B5A)
All documents for this subject (11)
Seller
Follow
emiliebeelen
Reviews received
Content preview
RECHTSPSYCHOLGIE
2024-2025
Samenvatting
Lesnota’s, PowerPoint ‘s en handboek “Tussen wet en wetenschap”
Emilie Beelen
Emilie.beelen@hotmail.be
,Inhoudsopgave
Deel I. Een korte inleiding in de rechtspsychologie................................................................................4
1. Een schets van de (rechts)psychologie............................................................................................4
1.1 De oorsprong en geschiedenis van voor het recht relevante psychologie..................................4
1.2 Rechtspsychologie als één van de verschillende op het recht toegepaste en voor het recht
relevante psychologische disciplines..............................................................................................5
1.3 De doelstellingen en reikwijdte van de rechtspsychologie........................................................6
1.4 De context en doorwerking van het rechtspsychologische onderzoek.......................................6
2. De binnen de (rechts)psychologie gehanteerde methoden en technieken van onderzoek................7
2.1 De rechtspsychologie als empirische wetenschap.....................................................................7
2.2 De rechtspsychologie: een overwegend kwantitatief experimentele traditie.............................8
2.3 Beperkingen van het bestaande rechtspsychologische onderzoek...........................................10
Deel II. The Bigger Picture: Het belang van het vinden en toepassen van best practices......................12
3. De waarheidsvinding en procedurele rechtvaardigheid.................................................................12
4. Gerechtelijke dwalingen...............................................................................................................13
4.1 Concept...................................................................................................................................13
4.2 Prevalentie wereldwijd...........................................................................................................13
4.3 De afwezigheid van erkende onterechte veroordelingen in België..........................................14
4.4 De oorzaken van gerechtelijke dwalingen...............................................................................14
4.5 Het voorkomen en herstellen van gerechtelijke dwalingen.....................................................21
5. Het waarborgen van de procedurele rechten van de betrokkenen.................................................22
5.1 De relevantie van internationale en Europese mensenrechten.................................................22
5.2 Het risico op een schending van het recht op een eerlijk proces.............................................22
5.3 De impact op andere fundamentele rechten............................................................................23
Deel III. Het bekomen van informatie van partijen betrokken in een procedure...................................23
6. Bij wijze van achtergrond: enkele basisprincipes met betrekking tot waarneming en geheugen...23
6.1 De werking van het geheugen.................................................................................................23
6.2 Invloeden op het geheugen.....................................................................................................25
6.3 Pseudoherinneringen...............................................................................................................30
6.4 Verdringing en hervonden herinneringen................................................................................30
6.5 Geheugenverlies voor een delict?...........................................................................................31
7. Het onderzoeken en wegen van scenario’s en het belang van alibi’s.............................................32
7.1 Alternatieve scenario’s............................................................................................................32
7.2 Een alibi als het startpunt van een alternatief scenario............................................................33
1
, 7.3 De beoordeling van de geloofwaardigheid en waarachtigheid van een alibi...........................33
7.4 Enkele kanttekeningen bij de beoordeling van de geloofwaardigheid van alibi’s...................38
8. Het (ver)horen van betrokkenen...................................................................................................39
8.1 De centrale rol van verklaringen in procedures.......................................................................39
8.2 Verschillende verhoorstijlen en hun impact............................................................................39
8.3 De noodzaak van toegenomen op best practices gebaseerde training en opleiding.................45
9. Kwetsbare personen......................................................................................................................49
9.1 Kwetsbaarheid en kwetsbare personen: what’s in a name?.....................................................50
9.2 De kwetsbaarheid van verdachten...........................................................................................56
9.3 Kwetsbare getuigen en slachtoffers.........................................................................................59
9.4 Enkele reflecties bij de waarborgen voor kwetsbare personen in de Belgische context..........61
10. Op zoek naar de waarheid: leugendetectie..................................................................................61
10.1 Concepten.............................................................................................................................61
10.2 Fysiologische technieken: de polygraaf................................................................................62
10.3 Verbale leugendetectiesignalen.............................................................................................65
10.4 Een bijzondere vorm van ‘misleiding’ als obstakel van leugendetectie: malingering...........66
11. Het identificeren van daders: ooggetuigenherkenningen.............................................................68
11.1 Meervoudige confrontaties / lineup procedures....................................................................68
11.2 Verschillende procedures......................................................................................................69
11.3 De in acht te nemen variabelen om de kwaliteit van een lineup en de uitkomst ervan te
beoordelen....................................................................................................................................70
12. Het bekomen en beoordelen van informatie in enkele specifieke niet-strafrechtelijke contexten
..........................................................................................................................................................74
12.1 Familierecht: echtelijke geschillen en echtscheidingsprocedures..........................................74
12.2 Asielprocedures.....................................................................................................................78
12.3 Conflicten met betrekking tot het merkenrecht.....................................................................81
Deel IV. Juridische besluitvorming en de totstandkoming en preventie van bias en fouten..................85
13. De psychologie over hoe mensen denken en beslissingen nemen...............................................85
13.1 Beslissingen in het dagelijks leven........................................................................................85
13.2 Rechterlijke en jurybesluitvorming.......................................................................................86
14. Bias bij (juridische) besluitvorming............................................................................................88
14.1 Heuristieken..........................................................................................................................88
14.2 Attributie...............................................................................................................................89
14.3 Enkele specifieke biases onder de loep.................................................................................91
14.4 De invloed van psychologische mechanismen op de rechterlijke straftoemeting..................94
14.5 Enkele bijkomende obstakels bij juridische besluitvorming.................................................96
15. De rol van deskundigen............................................................................................................102
15.1. De rol en meerwaarde van deskundigenexpertise..............................................................102
2
, 15.2. Bias bij de besluitvorming door experts.............................................................................102
15.3. De preventie van ondeugdelijke praktijken en bias............................................................105
Oefeningen.........................................................................................................................................109
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emiliebeelen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.49. You're not tied to anything after your purchase.
