2. DE CELMEMBRAAN
2.1. Structuur = lipiden (vettten) + proteïnen (EW)
Lipididen (vetten) = dubbele fosfolipidenlaag
- Vetzuurketens
▪ (apolair/ hydrofoob = waterafstotend)
▪ nr midden membraan
- Fosfaatgroepen
▪ (polair/ hydrofiel = waterminnend)
▪ nr waterig milieu
CM bestaat
- Lipiden & fosfolipiden
- Waterafstotend
- Hydrofobe vetzuurstaarten
Functies eiwitten
- Structureel (opbouw)
- Transportproteïnen (cariers) → transp v moleculen door CM
- Ionenkanalen vr transport → transp v ionen door CM
- Receptoren = binden specifieke neurotransmitters, hormonen & GM
▪ IC processen → effecten
- Enzymen = katalyseren omzettingen thv celmembraan
2
,2.2. Transport door celmembraan
2.2.1. Passieve diffusie
- Met conc gradiënt mee
- Cel investeert geen energie
- Afh v grootte, lading, vetoplosbaarheid
- Lipidenlaag permeabel vr water niet vr grote moleculen
Bv:
- O2 & N2: klein + ongeladen + apolair → P ↑
- H20: polair + klein → P ↑
- Glucose: groot + polair → P beperkt
- Ionen: geladen → P = 0
- Grote moleculen (GM + EIW) → P = 0
2.2.2. Gespecialiseerde mechanismen
Transport v kleine moleculen
1) Met concentratie/elektrische gradiënt mee
- Mbv transportEW = gefacilliteerde diffusie
o Bv transport v glucose
- Open ionenkanalen = ligand bindt op receptor/ wijziging in MP
2) Tegen concentratie/elektrische gradiënt in = ACTIEF TRANSPORT
- Energie uit ATP
- Via ≠ types transporteiwitten = pompen/ATP-asen
o Uniports = transp v 1 substantie
o Symports = transport meerdere substanties in 1 richting
(Na+/glucose)
o Antiports = uitwisseling substanties tussen ICV en ECV Na+/K+)
- Enzymen
- Bv: spiercellen (CA2+-ATP-asen), maagmucosa (H+/K+), MP (Na+/K+)
- Actief Na+ transport via Na+/K+-ATPase als drijvende kracht vr transport
andere moleculen =
- SECUNDAIR ACTIEF TRANSPORT (= Na/K pomp)
o Na+/glucose cotransport (darmmucosacellen)
o Na+/Ca2+ uitwisselaar (hartspiercellen)
o Na+/Cl- cotransport (niertubulicellen)
Transport v grote moleculen
1) Exocytose (ICV → ECV)
- Fusie (versmelting) secretiegranule – CM
- Vereist Ca2+ in cytosol + energie
o Bv eiwithormonen, neurotransmitters
o Gebruik maken dubb fosfolipidenlaag vr transport GM
2) Endocytose (ECV → ICV)
- Invaginatie + sluiten CM → ontstaan vacuole (vesikel)
- Pinocytose = endosytose opgeloste stof
o Bv opname Fe in erytroblasten
- Fagocytose = endocytose niet opgeloste stof
o Bv bacteriën, dood celmateriaal door WBC)
, Natrium-kaliumpomp
- EC positief
- IC neingief
A) Na/K-ATP-ase - Zorgt voor potentiaalverschil
pomp (drijvende
kracht) - Na+ v ICV → ECV
- K+ v ECV → ICV
- Actief transport (ATP nodig)
- Elektrogeen: 3 Na+ → ECV voor 2 K+ → ICV
∆𝑣 ICV – tov ECV
- PNa+ en PK+ = beperkt
B) Membraan- - PNa+ < PK+ door K+-lek kanaal
permeabiliteit (P) - Volgens concentratiegradiënt: lek K+ van ICV nr ECV
voor ionen (ICV meer -)
- Lek K+ beperkt door elektrisch gradiënt
Verschil in membraanpermeabiliteit
- Doorlaatbaarheid van ionen
- Niet met passieve diffusie
- Voor K groter dan Na
(→ gaatjes zorgen ervoor dat K gaat lekken)
- Tegengewerkt door elektrisch gradiênt
- ICV: neg ladingen door proteïnen + fosfaten
- CM = doorlaatbaar vr Cl- ionen
C) Verschillende Door elektrische gradiënt Cl- ionen vloeien v
samenstelling ECV ICV → ECV
en ICV ICM minder neg
- Cl- efflux = beperkt want concentratiegradiënt groter
- Cl- efflux onvoldoende om lekken te compenseren
- Resultaat: ICV neg geladen tov ECV
- EM = - (conventioneel)
2.3.2. Actiepotentiaal
Em = meestal stabiel
- Niet stabiel in exciteerbare cellen (zenuw- spier- kliercellen)
AP
- Kortstondig (msec)
- Voortgeleide
- Omkeer (- → +) v rustpotentiaal
A) Fasen
FASE I - stimulus vermindert membraanpotentiaal (depolarisatie)
Bereiken drempel
Drempelpotentiaal (DP)
FASE 0 - snelle depolarisatie
- openen massaal spannings- gevoelige Na+ kanalen
- ontstaan Na+ flux → cel depolariseert
FASE 1 - pos membraanpotentiaal = sluiten Na+ kanalen
Depolarisatie maximum
FASE 2 - openen gevoelige K+ kanalen → K+ ionen nr buiten → repolarisatie CM
- openen gevoelige Ca2+ kanalen → Ca2+ in cel → depolariseert CM
- resultaat: K+ efflux en Ca2+ influx in evenwicht
Ontstaan plateau
FASE 3 - Ca2+ kanalen sluiten, K+ kanalen open
- CM repolariseert tot RP bereikt
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller callensflorence. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $23.81. You're not tied to anything after your purchase.