Summary
Volledige samenvatting aardwetenschappen
- Course
- Institution
Een volledige samenvatting van het vak aardwetenschappen in het eerste jaar bio-ingenieur + wooclap vragen en antwoorden van tijdens de les.
[Show more]
Seller
Follow
Laurenn123
Content preview
AARDWETENSCHAPPENHOOFDSTUK 1: INLEIDING
1.1 INLEIDING EN RICHTLIJNEN
1.1.1 Geologie als wetenschap
- Geologie = de studie van de evolutie van de Aarde en het leven
• Bestudeert totaliteit aarde (ook planeten…)
- Geografie = bestudeert de mens-milieu interacties op Aarde
• Bestudeert oppervlak aarde
Verschillende disciplines
- Basis: mineralogie, petrologie, sedimentologie, stratigrafie
- Scheikunde: (bio)geochemie, isotopengeologie, geochronologie, hydrogeologie
- Fysica: geofysica, (paleo)seismologie, mariene geologie, teledetectie
- Biologie: paleontologie, paleobiologie, paleoklimatologie, paleoceanografie
1.1.2 De maatschappelijke relevantie van geologie
Inzetten op duurzaam beheer in de geologie (Sustainable Development Goals):
- hydro-elektrische energie
- geothermie: diep natuurlijk opgewarmd grondwater kan worden opgepompt voor
verwarming of energie
- ertsen
- bouwstenen
- zanden en aggregaten
samenwerking van wetenschappen en toegepaste wetenschappen:
- opsporen van vervuiling in bodem- en grondwater
- Verantwoord landgebruik in een groeiende bevolking
- Veilige (!) opslag van radioactief en toxisch materiaal
- Onshore & offshore constructies: kanalen, havens, windmolenparken
- Civiele werken: dammen, snelwegen, tunnels
- Kwaliteitscontrole bouwmaterialen
- Restauratie aangetaste gesteenten (kerken, standbeelden,...)
1
, 1.2 CURRICULUM VITAE VAN DE AARDE
Aarde is uniek:
- Leven
• Stabiele atmosfeer die leven kan onderhouden
- Water
• Aanwezig in alle vormen (gas, vloeistof, vast)
- Continenten
• Onderscheid tussen oceanische en continentale lithosfeer
• Platentektoniek: regelmatige beweging en recyclage van de lithosfeer
1.2.1 “Third Rock from the Sun”
Aarde is gelegen in de bewoonbare zone van het zonnestelsel = Goldilocks zone
- Topografie = plaatsbeschrijving
• Vlaktes, gebergteketens, valleien
- bathymetrie = variatie van diepte van de zeebodem
• abyssale vlaktes (relatief vlakke zeebodem), spreidingsassen, diepzeetroggen,
continentale shelf
Hypsometrische curve = verdeling van
hoogteligging ten opzichte van
bedekking
- Lithosfeerplaten = volledige oppervlak van aarde (zonder water) is verdeeld in verschillende
grote platen
- 7 continenten
• Groot en geïsoleerd
• Niet altijd boven water
• Niet altijd op 1 plaat
1.2.2 Levensloop
Tijdstip (vast gedefinieerd):
Ga = miljard jaar
Ma = Miljoen jaar
ka = duizend jaar
Tijdsduur (duurt aantal jaar):
Gy = Miljard jaar
My = miljoen jaar
ka = duizend jaar
2
,Periodiciteit van geologische processen
- Quasi periodische processen
• Cycli duikt regelmatig op
•
• Vb. omwenteling aarde rond zon, aardrotatie, getijden,..
- Niet-periodische processen
• Onregelmatige herhalingstijd
• Vb. meteorietenregen, El nino
1.2.3 Anatomie en metabolisme
Aardse sferen
1) Geosfeer
- Korst
• Continentale korst : heterogene samenstelling: graniet
• oceanische korst: homogene samenstelling: basalt (extrusief) en gabbro (intrusief)
- Mantel (82%)
• vast
• Boven mantel (hier zitten lithosfeer en asthenosfeer + hier gebeurt platentektoniek)
• Onder mantel
• Tussen boven en onder mantel = overgangszone
• Vaste silicaatgesteenten : peridotite
→ Korst en mantel gescheiden door discontinuïteit van Mohorovicic (=moho)
- Kern
• Buitenkern : vloeibaar: metallische smelt
• Binnenkern: vast: Fe-Ni legering
→Ongeveer kennen (niet de exacte kommagetallen)
- Rheologische indeling = vervormingsgedrag van gesteenten onder druk en temperatuur
- Lithosfeer : koude en elastisch breekbare korst + bovenmantel < 1600 K
- Asthenosfeer : warme en plastische vervormbare bovenmantel > 1600 K
→ Beweging maar wel in vaste toestand
2) Hydrosfeer
= al het vloeibaar water
- Oceanen, meren, rivieren, bodemwater, grondwater
3
, 3) Cryosfeer
= al het ijs opgeslagen in water
- Ijs (zeeijs, rivierijs, sneeuw,…)
- Communicerende vaten met hydrosfeer: lopen in elkaar over
4) Atmosfeer
- Atmosfeer = laag die over oppervlakte van aarde gaat en alles gaat beïnvloeden
- Zorgt voor vormgeving van landschap
- Essentieel voor leven
- Atmosfeer dunner met toenemende hoogte
- Grens = Karman lijn
• Boven grens = exosfeer
• Drastische toename temperatuur
5) Biosfeer
- globale som van alle ecosystemen
- Interacties met alles (hydro-, atmo-, cryo-, geosfeer)
6) Technosfeer
- Som van alle producten van menselijk ondernemen (met biotechnologie)
- Anthropoceen = nieuwe geologishe tijd
Metabolisme (energiebronnen van aarde)
Voor de werking van de aarde is energie nodig, in de vorm van warmte:
- externe energie
• de zon
• hoe groter cryosferische oppervlakte, hoe groter albede (=reflectie zonnewarmte)
• herverdling van warmte (atmosferische ne oceanische circulatie)
- interne energie
• Geothermische gradiënt = toename van warmte met diepte
• Snelle toename temperatuur ter hoogte van
o bovenmantel
o CMB = kernmantelgrens
• Bronnen van interne energie:
o 20% : Residuele accretiewarmte = warmte is overblijfsel van de vorming
van de aarde, warmte afkomstig van impacten van
meteorietenbombardement
o 80%: Radiogene warmte = warmte afkomstig van radioactief verval
o Latente warmte = warmte nodig om een stof een faseovergang te doen
ondergaan onder constante druk en temperatuur (smeltwarmte,
verdamping, sublimatie)
Wooclap:
1) De aarde is uniek omwille van de aanwezigheid van continenten
2) De grens tussen korst en mantel ligt NIET op 1600K (= grens lithosfeer en asthenosfeer)
3) De warmteproductie van de aarde lag 3 Gy geleden veel hoger, met meer radiogene warmte
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Laurenn123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64450 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now