Deze samenvatting bestaat uit hoofdstuk 6 uit Inleiding in de pedagogiek van Annemarie Becker. Dit is alles uit dit boek dat geleerd moet worden voor voor de kennistoets identiteiten (HAN Pedagogiek, leerjaar 1 semester 2).
Hoofdstuk 6 Ontstaansgeschiedenis van de pedagogiek
6.2 het empirisme en rationalisme in de zeventiende eeuw
het empirisme en rationalisme waren twee pedagogische stromingen die opkwamen aan het
begin van de 17e eeuw, en die invloed hebben gehad op de verwetenschappelijking van het
wereldbeeld.
- empirisme = een filosofische stroming waarin gesteld wordt dat kennis voortkomt uit
ervaring. waarneming is hierbij essentieel, omdat kennis vergaard wordt door waar te
nemen. het empirisme maakt gebruik van inductie. inductie is de kennis van eigen
ervaring en uit gaan van eigen waarnemingen.
- rationalisme = een filosofische stroming die gebaseerd is op zintuiglijke
waarneming, maar de rede (het denken) is de meest betrouwbare bron van kennis.
het rationalisme maakt gebruik van deductie. deductie is een vorm van redeneren,
uitgaan van reden en van de theorie (descartes).
beiden stromingen zijn gericht op reflectie over de aard van pedagogische kennis, en
normen en waarden wat betreft de opvoeding.
6.3 de verlichting in de achttiende eeuw
in de achttiende eeuw wordt de pedagogiek gedomineerd door een intellectuele stroming die
bekend staat als de verlichting. deze stroming heeft invloed gehad op politiek, filosofisch,
wetenschappelijk en religieus niveau. de verlichting gaat ervan uit dat men de waarheid
alleen kan bewijzen met behulp van theorie en het verstand.
er zijn 2 redenen waarom een de verlichting een pedagogische component had:
1. de vertegenwoordigers van de verlichting hadden de opvatting dat de mens van
nature gelijk is, maar onder invloed van zijn omgeving ten opzichte van zijn
medemens kan verschillen.
2. de denveelden van de verlichting hebben zich door middel van de volksopvoeding
verspreid.
de verlichting geloofd in individuele opvoeding (jean jacques) en dat de opvoeding de mens
nog kan maken.
jean-jacques rousseau (schrijver van: emile ou l'éducation)
is de bekendste pedagoog uit de 18e eeuw. rousseau gaat uit van het goede in ieder mens.
daarbij streeft de mens naar een samenleving die de mogelijkheid biedt van een leven van
zuiverheid en oprechtheid, volgens de normen en waarden van het eigen geweten. hij is van
mening dat de opvoeder het kind niets moet opdringen, niet bevelen en ook niet verbieden.
johann heinrich pestalozzie
hij reflecteert in zijn pedagogisch denken op zijn eigen opvoedkundige arbeid en zijn
persoonsgeschiedenis. hij is ervan overtuigd dat ieder mens, ongeacht afkomst, stand of
beroep, tot werkelijke humaniteit kan worden gevormd, en heeft dan ook vertrouwen in de
pedagogische competenties van het eenvoudige boerengezin. hij ontwikkelt een methodiek
voor het volksonderwijs, bestaande uit reken- en leesmethoden.
, 6.4 pedagogiek in de negentiende eeuw
kenmerkend voor de pedagogiek in de 19e eeuw zijn de verlichting en de romantiek.
pestalozzi en rousseau waren ook vertegenwoordigers van de romantiek. aan het einde van
de 19e eeuw ontstond de reformpedagogiek.
6.4.1 de romantiek
kenmerkend voor de romantiek is de specifieke interesse in dimensies van het menselijk
bestaan. het onbewuste is een ontdekking van de romantiek, die de nadruk legt op de
oorsprong van verbeelding en fantasie. en het is gericht op de wijze waarop mensen van
elkaar verschillen (uniciteit). het gevoelsleven staat centraal.
friedrich fröbel
hij ontwikkelde zijn eigen lesmethode voor jonge kinderen. hij is ervan overtuigd dat vooral
de opvoeding thuis hervormd dient te worden. ook is hij ervan overtuigd dat kleuters getraind
moeten worden in spelend bezig zijn.
6.4.2 de reformpedagogiek
de reformpedagogiek probeerde verdrukking van kinderen met hun individuele aanleg en
specifieke activiteitsdrang te voorkomen. de reformpedagogiek hanteert 5 uitgangspunten:
1. kindgerichtheid → kind moet centraal staan in het onderwijs en de
opvoeding.
2. vertrouwen in de natuurlijke ontwikkeling van het kind → geen dwang en
autoriteit.
3. lichamelijke ontwikkeling en kunstzinnige vorming.
4. creativiteit.
5. individualisering → rekening houden met de individuele aard en
belangstelling van het kind.
6.5 pedagogiek as academische wetenschap in nederland
de pedagogische wetenschap wil in deze periode uitdrukkelijk een bijdrage leveren aan het
opvoedend en onderwijzend handelen van de pedagogische practici door theorie en praktijk
aan elkaar te koppelen.
voor WOII was de pedagogiek verbonden met filosofische en religieuze stromingen. na WOII
is de pedagogiek verbonden aan objectieve, wetenschappelijke criteria.
martinus johannes langeveld
langeveld staat bekend als aanhanger van de geesteswetenschappelijke pedagogiek. hij
stelt dat opvoeding plaatsvindt in de omgang tussen kinderen en volwassenen.
op het gebied van de opvoeding heeft deze omgang 2 waarneembare kenmerken:
1. men oefent in de omgang invloed uit.
2. het is de bedoeling dat die invloed van de volwassenen uitgaat van de
onvolwassenheid van het kind.
langeveld stelt 2 kenmerken van opvoeding:
1. gezag.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samenvattingenpedagogiek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
