Summary
Samenvatting Bestuursrecht UHasselt
- Course
- Institution
Ik verkoop mijn samenvatting bestuursrecht. Bij verdere vragen kan je een berichtje sturen
[Show more]
Seller
Follow
StuviagebruikerKUL123
Content preview
Samenvatting BestuursrechtHC1: De afbakening van het bestuursrecht +
basisbegrippen
Bestuursrecht
Definities
De voorschriften die de bestuurlijke bedrijvigheid regelen van de organen die noch tot de wetgevende, noch
tot de rechterlijke macht behoren (structuur, werking uitvoerende macht). Het bestuursrecht omvat tevens
de studie van de middelen tot voorkoming en beslechting van de geschillen met betrekking tot het
bestuurlijk optreden.
Het recht dat zich bezighoudt met de regeling van de staatstaak na afscheiding van wetgeving en
rechtspraak
Niet het gerechtelijk recht of staatsrecht etc
Hoe overheden zich tav andere verhouden en de rechtsbescherming vd burgers tegen de overheid
Algemeen versus bijzonder bestuursrecht
Algemeen: werking, rechtsbescherming, overheidsgoederenrecht, ambtenarenrecht,
overheidsopdrachtenrecht
o Wat we vooral in de cursus zien
Bijzonder: onder meer omgevingsrecht en economisch publiekrecht,…
Diverse bepalingen
Beperkte codificatie bij (algemeen) bestuursrecht
o Uitz. vb overheidsopdrachtenrecht (bv. wet overheidsopdrachten 2016)
o Vgl. NL Algemene wet bestuur => in BE geen basiswet bestuursrecht
Bijzonder karakter van het bestuursrecht: regels vaak verbonden aan gezag, algemeen belang, burger en
bestuur niet op gelijke voet,…
o Vaak dus geen horizontale verhouding maar een verticale gezagsverhouding waarbij de burgers wel
beschermd moeten worden want ze zijn ondergeschikt
Privaatrecht: in beginsel op gelijke voet, finaliteit private belangen
o Te nuanceren vandaag vb : consumentenrecht
Lasten en lusten
Overheden hebben:
o Lusten: bijzondere privileges: bijzondere bevoegdheden, afwijkend rechtsregime
Vb: onteigenen, onbeslagbaarheid, …
Onteigening: eigenaars dwingen om hun grond af te staan want de overheid treedt op
in het algemeen belang
Meestal reden: continuïteit vd openbare dienst niet storen => algemeen belang
o Lasten: beperkingen, keurslijf
Vb legaliteitsbeginsel, formele motivering, wetgeving overheidsopdrachten,
aanbestedingsprocedure, …
=> Overheid is beschermd en heeft voordelen tav burgers, maar heeft ook lasten waar ze zich aan moeten
houden
Lasten en lusten ter bescherming van het algemeen belang
Opmerking/nuances:
Overheid wel meer en meer gebruik van privaatrechtelijke technieken
o Bv. Contractualisering van het overheidsoptreden
Wederkerig bestuursrecht: ook rechtsonderhorigen hebben verantwoordelijkheden bij de verwezenlijking
van het algemeen belang (doe je dat niet, kan je er op aangesproken worden) => bv. beginselen behoorlijk
burgerschap
Overheden hebben niet meer de machtspositie van weleer: rekening houden met Europees recht,
internationalisering globalisering, opkomst macht private organisaties, mondige burgers, ..
, o Bv. ICANN => org. die domeinnamen toebedeelt => is een non-profitorg (private org.)
Bronnen van het bestuursrecht
Europees & internationaal recht
GW
Wetten/decreten/ordonnanties
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur & rechtsbeginselen
KB’s…
Rechtspraak
…
Administratieve rechtshandeling en administratieve overheden
Overheidshandelen gebeurt via:
o Publiekrechtelijke procedés: eenzijdige adm. rechtshandeling (EAR)
Vb onteigening, burgemeester die betoging verbiedt, stedenbouwkundige vergunning,
statutaire benoeming…
o Privaatrechtelijke technieken (zie later, vgl ook contractualisering en toename gebruik privaatrecht
eerder)
Vb overheid die goederen aankoopt, huurt, verhuurt, arbeidscontract..
Definitie + 3 kenmerken van EAR
Begrip EAR: een adm. rechtshandeling waarbij de bevoegde administratieve overheid een wijziging in de
rechtstoestand van een persoon kan aanbrengen wiens wil niet aanmerking komt voor de totstandkoming
van die handeling
1. Rechtshandeling
Rechtshandelingen = Elke handeling die door een rechtssubject opzettelijk/doelbewust wordt verricht om
één of meer rechtsgevolgen in het leven te roepen
o =/ Rechtsfeit: louter feiten waaraan het objectief recht een rechtsgevolg koppelt
Blote rechtsfeiten: zonder tussenkomst van menselijke wil, wel met rechtsgevolgen bv. geboorte
ve kind
Feitelijke handeling: door wil of daad van de mens, met rechtsgevolgen, zonder bedoeling
wijzigingen aan te brengen in de rechtsorde bv. door het rood rijden
o =/ Maatregelen van inwendige ordening (bv. vastzetten agendapunt)
o =/ Materiële handeling want die worden niet verricht om wijzigingen aan te brengen in de rechtsorde
2. Eenzijdig
AOV brengt op eenzijdig wijze, krachtens een uit de wet voortvloeiende bevoegdheid, een wijziging aan in
de rechtstoestand van een persoon wiens wil niet in aanmerking komt voor de totstandkoming van die
handeling.
o =/ wederkerig: meerdere partijen of personen moeten hun op hetzelfde rechtsgevolg gerichte wil
openbaren (wilsovereenstemming)
Opgelet inzake bevoegdheid RvS
o voor complexe administratieve rechtshandelingen: een hele keten van voorbereidende
bestuurshandelingen leiden tot een aanvechtbare eindbeslissing.
Eind- en tussenbeslissingen kunnen aangevochten (wel best wachten op eindbeslissing voor
meer kansen op fouten die je kan aanvechten).
Enkel bij de eigen beslissing, dus wnr je niet meer in de running bent, kan je ze aanvechten
=> BELANG
Vb complexe rechtshandeling
Benoeming: personeelsformatie, vacatering, opstellen selectieproef, selectie kandidaten,
benoemingsbesluit
Overheidsopdracht: keuze van de procedure, keuze van de besteksbepalingen, selectie
van kandidaten en beoordeling, uiteindelijke gunning aan een onderneming.
o leerstuk van de afsplitsbare handeling bij contracten
, RvS is niet bevoegd voor de gewone contracten maar die worden vaak vooraf gegaan door
beslissingen van de RvS
Vb afsplitsbare handeling: aanvechting gunningsbeslissing bij overheidsopdracht =>
RvS bevoegd voor beroep tegen gunningsbeslissing zelf
RvS niet bevoegd voor beroep tegen contract dat uit gunningsbeslissing voorkomt (wel
justitiële rechter)
3. Verricht door adm. overheid
Probleem:
We vinden niet in codex of iets onder adm overheid valt of niet
o Klassieke: gemeente, federale staat, RvS, etc.
o Probleem: veel entiteiten die het algemeen belang behartigen maar bij nadere inspectie een private
vorm hebben (afgelopen decennia veel ontstaan, zijn geen klassieke overheden, maar die wel bepaalde
bevoegdheden uitoefen, maar zijn dit dan wel adm overheden?)
Oplossing
SCHEMA VOOR IN OG EN EXAMENS!:
Geen wettelijke definitie -> onderzoek aan de hand van criteria ontwikkeld in rechtspraak van Raad van
State en Hof van Cassatie
o negatieve criteria: een bepaald orgaan niet te beschouwen als AOV in zin van art. 14 RvS-wet
o positieve criteria (NIET CUMULATIEF MAAR 1 IS NIET GENOEG => afweging vereist)
a. Oprichting of erkenning door de overheid
b. Belast met een taak van algemeen belang of een openbare dienst
c. Controle of toezicht door de overheid
d. Bevoegdheid om eenzijdig bindende beslissingen te nemen
e. Publiek- of privaatrechtelijke rechtsvorm
Organiek: hoe de RP eruit ziet (a, c)
Functioneel: waarmee de RP belast is (b, d)
Hebriek criterium: publieke of private rechtsvorm (e)
Autonoom overheidsbedrijf is altijd een AOV obv. de 5 positieve criteria
HvC zegt: over de privaatrechtelijke entiteiten (e)
o “Een naamloze vennootschap die een taak van algemeen belang behartigt verliest haar
privaatrechtelijk karakter niet en kan niet als administratieve overheid worden gekwalificeerd indien zij
geen beslissingen kan nemen/neemt die derden kunnen binden.” (imperiumbevoegdheden bv. kan
onteigenen) => bindende 3enbeslissingen binnen hun statutaire … => bv. niet mbt aankopen van
bureaustoelen, maar bv. ziekhuis wel mbt gezondheidszorg
o Vereist zijn dus gezagshandelingen
Moet gezagshandelingen kunnen stellen
Gezagshandelingen die aanvechtbaar zullen zijn
=>Vb. sociale huisvestingsmaatschappijen: konden geen eenzijdig bindende beslissingen
nemen, dus geen adm oh
=> Een school is en adm oh als die beslissingen kan nemen over het krijgen van een diploma bv
Wie oordeelt of iets een AOV is?
1) In eerste orde de RvS afdeling bestuursrechtspraak
2) Wie heeft het laatste woord? (dus bij beroep tegen uitspraak RvS afdeling bestuursrechtspraak):
o Art 33 en 34 RvS-wet + art 158 GW Hof van Cassatie heeft laatste woord als:
2 situaties bij art. 33 RvS-wet
Wanneer de RvS zegt dat het behoort tot de bevoegdheid van de rechterlijke macht,
wanneer het dus niet om een administratieve overheid gaat, verklaart de RvS zich
onbevoegd wanneer partij het hier niet mee eens is, beroep bij Cassatie
Wanneer de verwerende partij een exceptie van onbevoegdheid opwerpt en de RvS
dan zegt: nee ik ben wel bevoegd partij gaat dan in beroep bij Cassatie
Art. 34 RvS-wet
Zowel RvS als ander rechtscollege bevoegd of onbevoegd
, Belang begrip EAR
Basisbegrip van het overheidshandelen
Voorrechten EAR (zie verder)
Bakent bevoegdheid Raad van State af (EAR/administratieve overheden)
Bakent toepassingsgebied van bepaalde wetgeving af: vb formele motivering bestuurshandelingen =
administratieve overheid/ EAR met individuele strekking.
o Meer recent gebruikt men andere begrippen (zie vb bestuursdecreet)
Bv. openbaarheid v bestuur hangt niet meer af v adm oh
=> wetgever probeert bij nieuwe wetgeving begrip adm oh te ontwijken want
rechtsonzekerheid
o Eng ingevuld
Vormen EAR (Reglementair vs Individueel)
Gelijkenis: allebei adm. rh
Verschillen:
Reglementen (reglementaire rh) Individuele rechtshandelingen
Rechtsregel met algemene draagwijdte (bv. KB of Handelingen die in een concreet geval tav een bep
een belastingreglement) persoon of mbt een bep zaak een rechtsregel
toepassen (bv. vergunning)
HIËRARCHIE HIËRARCHIE
REAR kan enkel gewijzigd door andere REAR Onrechtmatig indien in strijd met REAR
MOTIVERING MOTIVERING
Materiële motivering vereist Materiële en formele motivering vereist
ADVIES AFDELING WETGEVING RVS ADVIES AFDELING WETGEVING RVS
Alle ontwerpen van reglementaire besluiten voor NVT
advies (art. 3 RvS-wet)
= Substantiële vormvereiste
UITZONDERING: hoogdringendheid
MISKENNING v deze vormvereiste
- Rechter: buiten toepassing inter partes (159
GW)
- RvS: vernietigen
Niet substantieel wijzigen na advies uitzondering
is spontane wijziging
BEKENDMAKING BEKENDMAKING
algemeen enkel aan betrokken rechtssubjecten
Voorrechten van de EAR
“Dwingend, verbindend, uitvoerbaar”
Privilège du préalable & privilège de l’exécution d’office
o Dwingend: EAR geacht gelijkvormig te zijn met de wet (overheidsbeslissing in beginsel gehoorzamen)
o Verbindend: EAR scheppen onmiddellijk de rechtsgevolgen die ze beogen. Voorafgaande tussenkomst,
zoals in het privaatrecht, van een rechter is dus niet vereist. De beslissing wijzigt de rechtsorde door
haar enkele uitvaardiging.
o Uitvoerbaar: de overheid zou zelf ook direct tot uitvoering vd EAR mogen overgaan
Ben je het niet eens, dan moet je naar de RvS gaan, zolang een handeling niet geschorst wordt,
is ze uitvoerbaar
Gebonden versus discretionaire bevoegdheid
Gebonden bevoegdheid: wanneer de wet de inhoud of het voorwerp van de beslissing bepaalt die het
bestuur moet nemen zodra de gestelde voorwaarden zijn vervuld heeft de overheid geen keuze
o bv. automatische bevorderingen op grond van anciënniteit
Discretionaire bevoegdheid: overheid beschikt over bep. mate v beoordelingsvrijheid bij nemen v beslissing.
Kan oordelen welke maatregelen meest geschikt om doel te bereiken (doel = meestal algemeen belang)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StuviagebruikerKUL123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now