Samenvatting Praktisch jeugdrecht - Jeugdrecht en jeugdbescherming
3 views 0 purchase
Course
Jeugdrecht en jeugdbescherming
Institution
Hogeschool Gent (HoGent)
In deze samenvatting werden de powerpoints, lesnotities en het boek verwerkt. Alles samen in 1 document!! Wat maakt dat je genoeg hebt aan het studeren van alleen deze samenvatting :).
Belangrijke zaken werden in het vet gezet & te kennen data in kleur. Moeilijke begrippen worden uitgelegd.
Jeugdrecht en jeugdbescherming
Hoofdstuk 1: Inleiding rond het ontstaan van de jeugdbescherming in België
Nu zijn de rechten van jongeren en kinderen gewaarborgd → geen evidente zaak WANT
pas eerst beschermingswet in 1912 (begin 20e eeuw).
➔ Ons categoriaal beleid is dus recent = er worden categorieën gemaakt om een
onderscheid te maken tussen kind en volwassene
Cultuur wordt overgedragen door 2 processen:
- Proces van socialisatie: opvoeding door verinnerlijken van waarden en normen
- Proces van sociale controle: straffen en bestraffen als de norm van een
maatschappij niet wordt nageleefd
➔ Zorgen voor evolutie waardoor nieuwe wetten kunnen ontstaan (zoals bv de wet
op de kinderbescherming 1912)
Hoe het categoriaal beleid wordt gevoerd ten opzichte van kinderen is afhankelijk van
hoe er naar kinderen wordt gekeken & welke veranderingen de maatschappij
doormaakte om die visie mogelijk te maken (bv. opkomst van verschillende
wetenschappen)
Er zijn 2 manieren om te kijken naar geschiedenis:
- Geschiedschrijving: vertrekken vanuit het verleden
- Chonocentrisme: de nu vestaande midden klasse wordt als norm genomen voor
de mensenlijke ontwikkeling doorheen alle tijden en op alle plaatsen
1. Jeugdbescherming in België: hoe ontstaan van een categoriaal beleid
1.1. Evolutie van de socialisatie
Kindbeeld + opvattingen over socialisatie = sociale constructies die door de
geschiedenis zijn geëvolueerd
Verlichting speelde hierin belangrijke rol door ideeën over ‘vooruitgang’ en ‘toekomst’ =>
kinderen als aparte categorie beschouwd
(nog-niet positie, nog-niet verantwoordelijk, nog-niet zelfstandig, kennen verschil tussen
goed en kwaad nog niet)
Er waren 2 mensbeelden in de verlichting:
- Volwassene: kent zijn lot
- Kind: kneedbaar, maakbaar, evolueerbaar
,1.1.1. Geen kindbeeld
Oudheid: kinderen = kleine volwassenen
- Achterlaten van kinderen (meisjes en kinderen met beperking eerst)
- Offeren aan Godheid
- Als afval weggooien op de mesthoop
*meisjes gaan niet werken, kosten geld, kunnen zwanger worden
17e – 18e eeuw: geen kindbeeld
- Kinderen bij voedster brengen
- Kinderen onderdompelen in ijskoude rivieren om hen te harden
- Verbranden met heet strijkijzer om ziektes te bestrijden
Onhygiënische omstandigheden, geen voorbehoedsmiddelen, ziektes → hoge
kindersterfte → geen aandacht
Vanaf 7 jaar: kind = volwassene
- In alle aspecten van sociale leven
- Jongens: leerscholen
- Meisjes: huishouden leren thuis
1.1.2. Aanzet tot kinderbeeld
16e eeuw: lichte verandering in beeld van kinderen → jongens uit hogere klassen naar
school voor intellectuele vorming (daarna pas jongens uit lagere klassen en meisjes)
Verlichtingsperiode is cruciaal:
- Aanzet categoriaal beleid met 2 mensbeelden
o Moralisten: kind ‘slecht’ geboren en opvoeding maak kind ‘goed’
o Romantici: kind ‘inherent goed’ en invloed van buitenaf negatieve
beïnvloeding
- Sociogenese: op grond van maatschappelijke verandering apart gaan zien van
volwassenen en kinderen
- Psychogenese: eigenschappen worden specifiek aan kinderen toegeschreven
- Ontstaan van verschillende fases binnen het kind-zijn
- Ontstaan van eigen afdelingen binnen de wetenschappen zoals pediatrie
- Ontstaan van kinderwetten
o Verbod op arbeid
o Wet op leerplicht
,1.1.3. Huidig kindbeeld
Kind = krachtig persoon met eigen mogelijkheden → kijken naar het kunnen
- Verschillende ontwikkelingsfases met eigen mogelijkheden en beperkingen
- Fases van kinderen/jongeren verschillen kwalitatief van volwassenen
- Afsluiten van volwassenheid
1.2. Evolutie van de sociale controle
Bestraffing → lang geen onderscheid tussen kinderen en volwassenen
Indien wel was dit door pater familias, praetor en Godheid
➔ Verlichting brengt soelaas
1.2.1. Vroege tijden tot verlichting
Oud-Romeins recht: wet de XII tafelen
- Uitzondering onmondigen (= niet-huwbare kinderen)
- Onderscheid tussen opzettelijke en niet-opzettelijke daden
Klassieke tijdvak
- Gekeken naar waarneembare gegevens van kinderen
- Geslachtsrijpheid: meisjes vanaf 12 jaar, jongens vanaf 14 jaar -> geslachtsrijp =
volwassen, dus moet inzien wat mag en niet mag, wat kan en niet kan
- Sluwheid: vult leeftijd van kinderen aan -> slimme/pientere kinderen kunnen als
volwassen worden gezien
- Oordeel des onderscheids: Weet iemand het verschil tussen goed en kwaad?
Weet je als je een daad stelt dat dat niet mag, of weet je dat niet? (nu -> al dan
niet toerekeningsvatbaarheid)
Val Romeinse Rijk
- Pater familias bepaalt of er al dan geen onderscheid wordt gemaakt tussen
kinderen en volwassenen
11e eeuw
- Heropflakkering Romeins recht => onderscheid van kind keert terug
13e eeuw: opkomst van staten
- Gecentraliseerde aanpak van rechtspraak en straf
- Staatsfuncties: accusatoir berechten (= recht van dader wordt gehoord, met
rechter die als job recht kon uitspreken)
, *ervoor inquisitoir systeem: straf uitgesproken zonder dader te horen,
alleenzetelende rechter
1532: ‘Constitutio Criminalis Carlinae’
➔ L’usage de raison:
Voor de eerste keer een uitzonderlijk principe voor de verzachting van straf voor
kinderen → heeft dat kind zijn rede gebruikt, kan hij erover nadenken? (nog stuk
subjectief, maar als het kind zijn rede kan gebruiken dan MOET je een
onderscheid maken!!!)
1.2.2. De verlichting
18e eeuw: verlichting centraal → leidde tot nieuw categoriaal beleid tov kinderen
- Rede, toekomst, recht en ethiek staan centraal
- Kennis vergaren via wetenschappelijke methodes en observatie → gaf aanleiding
tot positivisme
- Kennis leidde tot explosie van techniek → oprichten van fabrieken → start
industriële revolutie
- Sociale ontreddering door uitbuiting van de arbeiders
- Kinderverwaarlozing en kinderarbeid
o Overheid grijpt in: 1889: verbod op kinderarbeid
- Opkomst socialisme
o Beter sociaal beleid arbeiders
o Betere rechtsbescherming arbeiders
* Burgerij wordt kwaad als socialisme opkomt → wouden dit zo goed
mogelijk temperen, zodat hun niet kan worden verweten dat ze de burgers
uitbuiten, vnl de vrouwen deden deze acties (bvb fancy fairs organiseren =
grote kermissen waarbij kleren, drank, speelgoed, eten, … worden
gegeven aan de arbeidersgezinnen, in de hoop dat deze gezinnen hun
moraliteit zouden overnemen (de opvoeding overnemen van de
burgervrouwen)) → als wij nu de goede dingen doen, dan zullen wij later
als we sterven door God beloond worden, socialisme kan ons niet
verwijten dat we niks goed doen
- Verlichte denkers
o Rousseau, Montesquiei, Voltaire
o Denken over straffen en bestraffing
o Rechtvaardigheid van straffen bespreken en bekijken
o Gaan af op wat ze zien, wat ze met hun verstand kunnen begrijpen en dat
als verklaring geven (niet langer God)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leroyfrauke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.82. You're not tied to anything after your purchase.
