Summary
samenvatting orthopedagogische interventies
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van zowel cursus als powerpoint als lessen van orthopedagogische interventies.
[Show more]
Seller
Follow
lisemachtelinckx
Content preview
ORTHOPEDAGOGISCHE INTERVENTIESH1: EMOTIONELE ONTWIKKELING
1. INLEIDING
1.1 ANTON DOŠEN
- Kinderpsychiater en hoogleraar aan de universiteit van Nijmegen
- Jaren 70 directeur van centrum voor begeleiding van personen met een verstandelijke beperking
- Deed enkele vaststellingen die aan de basis lagen van zijn model
o Een groot percentage van mensen met een verstandelijke beperking hebben kans tot het
ontwikkelen van psychische problemen
o De klassieke diagnostische instrumenten (zoals DSM) schieten tekort voor deze doelgroep
Introduceerde een ontwikkelingsdynamische en integratieve benadering, om psychische problemen bij
mensen met een beperking te begrijpen en te behandelen.
→ opgebouwd op basis van jarenlange praktijkervaring in de zorg
1.2 UITGANGSPRINCIPES
1.2.1 INTEGRATIEVE BENADERING
Om tegemoet te komen aan de complexiteit van gedrags- en psychiatrische problemen bij personen met
een verstandelijke beperking → multidisciplinaire aanpak
Belangrijk om inzicht te krijgen op 4 dimensies:
- De psychische dimensie
o = motorische, sensorische functies en in het bijzonder ook het cognitief, sociaal en
emotioneel functioneren
- De biologische dimensie
o = genetische en andere biologische aspecten van het centraal zenuwstelsel
- De sociale dimensie
o = sociale omgeving met de bijhorende interacties
- De ontwikkelingsdimensie
o = het verloop van de biologische, psychische en sociale dimensies waarbij in iedere fase
van ontwikkeling specifiek psychosociaal functioneren en specifiek gedrag ontstaat
Elk van deze 4 dimensies staat met alle andere in verband en ze beïnvloeden elkaar
Verandering van 1 dimensie → verandering van de totale structuur
1.4.2 ONTWIKKELINGSDYNAMISCHE BENADERING
Bij personen met chronische psychische problemen of ernstige gedragsproblemen zien we vaak een
discrepantie (=verschil) tussen de cognitieve ontwikkeling (het kunnen) en emotionele ontwikkeling (het
aankunnen)
Onderzoek → Emotionele ontwikkeling bij deze mensen vertraagt, stopt of regresseert.
1
,Belangrijk hulpmiddel in het stellen van een diagnose en het opzetten van een behandeling = zicht hebben
op het ontwikkelingsaspect
Doel ontwikkelingsdynamische benadering
- Ontwikkelingsdynamiek
- Met bijhorende bio-psychosociale aspecten
- Van personen met psychische- en
gedragsproblemen in kaart brengen
Het kan best zijn dat iemand goed functioneert en er harmonie is tussen de cognitieve en emotionele
ontwikkeling, maar dat er door gebeurtenissen (verlieservaringen, aanhoudende stress,...) een terugval of
regressie is naar een lager ontwikkelingsniveau. Het is dus een natuurlijk gegeven dat ons functioneren
dynamischvarieert, afhankelijk van hoe goed we ons voelen. Het is daar waar een terugval zich niet meer
herstelt dat er psychische-en/of gedragsproblemen ontstaan
2. EMOTIONELE ONTWIKKELINGSFASEN EN PERSOONLIJKHEIDSSTRUCTUREN
2.1 EMOTIONELE ONTWIKKELINGSFASEN
Došen legde verschillende ontwikkelingsmodellen naarst elkaar en een eigen ontwikkelingsmodel
beschreven voor emotionele ontwikkeling.
Daarbij kwam hij tot de volgende fasen:
Een kind met een verstandelijke beperking maakt dezelfde fasen door in zijn persoonsontwikkeling → de
mate en tijd waarin verwerking en inprenting van ervaring plaatsvindt is anders.
Niveau dat het kind met een verstandelijke beperking bereikt = afhankelijk van biologische en
omgevingsfactoren
- Diepe verstandelijke beperking
o Komen meestal niet verder dan de 2e fase
- Ernstige of matige verstandelijke beperking
o Komen meestal niet verder dan de 3e fase
2
,We merken dat de emotionele basisbehoeften verbonden aan deze ontwikkelingsfase belangrijk zijn om
rekening te houden in de begeleiding van deze persoon.
Kritiek:
- Het fasische verloop
o De simplificatie van toch wel heel complexe materie
Voorlopig wordt toch nog gekozen voor deze fasische benadering → bepaalde stadia van de emotionele
ontwikkeling onderscheiden zich van elkaar door verschillende fysiologische en psychosociale kenmerken.
Bovendien maakt de indeling in fasen de complexe materie overzichtelijk en begrijpbaar.
2.2 PERSOONLIJKHEIDSONTWIKKELING EN PERSOONLIJKHEIDSSTRUCTUREN
Emotionele ontwikkeling = de basis van de psychosociale ontwikkeling
→ belangrijkste onderdeel van de persoonlijkheidsontwikkeling
Vooral de ontwikkelingsfasen in de eerste 3 levensjaren
van de normale ontwikkeling neemt een centrale plaats
in.
In iedere fase → ontstaan van persoonlijkheidslaag of
een ‘fasespecifieke persoonlijkheidsstructuur’
→ iedere nieuwe fase zorgt dus voor een nieuwe laag of
structuur
De nieuwe laag zorgt voor een nieuwe aanpassing (adaptatie) aan de omgeving op een hoger niveau.
Hulpverlener → stemt ondersteuning af op de fase die het sterkst ontwikkeld is
Iedere persoonlijkheidsstructuur wordt gekenmerkt door een karakteristiek gedrag met gedragstrekken.
3. DE EERSTE 5 EMOTIONELE ONTWIKKELINGSFASEN
3.1 DE ADAPTATIEFASE (0-6 MAAND)
Mensen in de adaptatiefase worden constant heen en weer geslingerd tussen homeostase (= evenwicht)
en disregulatie (= ontregeling)
- Fysiologische aanpassing
o Zich fysiek aanpassen aan de buitenwereld
o Gevoelig voor zintuigelijke prikkels
▪ Vraagt veel energie
o Regelen van lichamelijke gewaarwording
- Regelen van innerlijke spanningsniveau
o Basale gevoelens van lust en onlust, opwinding en rust
o Raakt snel ontregeld
▪ Hypo- of hyperarousal
- Sensorische integratie via zintuigen
- Ontdekken van structuren van ruimte, tijd en personen
3
, - Bereiken van ‘homeostase’
Mensen met een diep verstandelijke beperking functioneren meestal binnen deze sociaal emotionele
ontwikkelingsfase.
Ontwikkelingstaken:
- Een intern evenwicht bereiken en behouden
- Spanning hanteren
- Veiligheid en rust vinden
3.1.1 BEGELEIDINGSTIPS
- Samen zijn, beschikbaarheid
- Nabijheid en responsiviteit (= belangrijk)
o Nabijheidszintuigen
▪ Tast
▪ Reuk
▪ Smaak
▪ Horen en zien (vanaf 5 maand)
- Ingaan op de primaire behoeften
o Doseren van prikkels
- Bieden van veiligheid
3.1.2 STRUCTUUR EN GRENZEN
- Voorspelbaarheid en duidelijkheid
- Regelmaat en herkenbaarheid
o Beginnende herkenning van dagverloop, ruimtes en rituelen
- Begrenzen
o Niet als sanctie
o Wel om duidelijkheid, zekerheid en houvast te bieden
- Beveiligingsmiddelen → soms enige oplossing
o Veiligheid bieden
o Rust bieden
o Contact herstellen
o Best van zo kort mogelijke duur
3.1.3 ACTIVITEITEN
- Doseren van prikkels door weloverwogen aanbieden van prikkels
o Prikkelarm werken op maat van cliënt – situatie
o Vraag stellen: welke prikkels komen er op hem af?
o Evenwicht vinden tussen zelfcontrole en controle van buitenaf
o Extra aandacht: prikkels die wij zelf binnenbrengen via ons gedrag
▪ Eigen drukte
▪ Manier van praten
- Streven naar een evenwicht tussen inspanning en ontspanning
- Duur van activiteiten soepel aanpassen (ook pauzes)
- Basale belevingsgerichte activiteiten
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisemachtelinckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now