Hoofdstuk 1 tot en met 4, hoofdstuk 6 tot en met 9 en hoofstuk 11, 13 en 14
December 23, 2024
82
2024/2025
Summary
Subjects
sociologie
samenleving
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Hogeschool Gent (HoGent)
Orthopedagogie
Sociologie
All documents for this subject (57)
Seller
Follow
ninadewulf9
Content preview
INHOUDSTAFEL
EXTRA: Inleiding sociologie en sociologische verbeelding.......................................................................... 5
Niemand is een eiland?.................................................................................................................................. 5
Samenleving(sverbanden) en de temporele en sociale ruimte rond het speelveld........................6
Wat bestudeert de sociologie?.................................................................................................................... 6
HOOFDSTUK 1: Op ontdekkingstocht door bekend gebied? Over de eigen aard van de
samenleving..................................................................................................................................................................... 7
1. Het dagelijkse leven door de bril van de socioloog............................................................................. 7
Sociologische verbeelding..................................................................................................................... 7
1.1 Over eten en drinken......................................................................................................................... 8
1.2. Over sport........................................................................................................................................... 8
1.3. Over lifestyle en lijfstijl.................................................................................................................... 8
1.4. Over liefde...........................................................................................................................................8
1.5. Contingent maar niet arbitrair?.................................................................................................... 9
2. Niemand is een eiland - zeker niet in tijden van corona (lezen).....................................................9
3. Een stap verder: een sociologische blik doet beter begrijpen........................................................ 9
3.1. Echtscheiding.................................................................................................................................... 9
3.2. Suïcide............................................................................................................................................... 10
3.3. Ziekte en dood.................................................................................................................................10
4. Een eerste definitie van sociologie.......................................................................................................10
HOOFDSTUK 2: De samenleving is een veld van tegengestelde krachten............................................11
Samenleving = complex..................................................................................................................11
Tegengestelde krachten in de samenleving............................................................................. 12
1. Individu en samenleving: een strijd van goed tegen kwaad?.......................................................... 12
Actor en factor dilemma............................................................................................................... 13
2. De samenleving: een vat vol mogelijkheden en beperkingen.........................................................15
3. Solidariteit versus strijd...........................................................................................................................15
2.1. Solidariteit en cohesie....................................................................................................................15
2.2. Strijd en conflict..............................................................................................................................16
Soorten conflicten:......................................................................................................................... 16
Drukkingsmiddelen bij conflicten............................................................................................... 17
4. Ongelijkheid versus gelijkheid................................................................................................................17
HOOFDSTUK 3: Welk nut heeft de sociologie voor wie geen socioloog wil worden?.......................17
Vormen van Kennis......................................................................................................................... 17
Wetenschappelijke kennis............................................................................................................ 18
1. De sociologie, een wetenschap als (g)een ander............................................................................... 18
Een late ontdekking?............................................................................................................................. 18
2. Er is meer wetenschap onder de zon dan enkel natuurwetenschap........................................... 19
3. Een socioloog onderzoekt sociale feiten............................................................................................20
4. De sociologie: een van de huizen op het plein van de samenleving, met verschillende
kamers en de bijhorende ramen................................................................................................................ 21
5. Wat brengt de sociologie ons bij?.........................................................................................................22
HOOFDSTUK 4: De ene bril is de andere niet.................................................................................................. 22
1. We dragen allemaal een bril! Over selectieve waarneming............................................................ 22
1
, 2. Over referentiekaders, pygmalion en stereotypes...........................................................................24
3. Het breekpunt tussen common sense en wetenschap................................................................... 26
HOOFDSTUK 5: Eenheid in verscheidenheid, verscheidenheid in eenheid (NIET).......................... 27
HOOFDSTUK 6: Blokken uit de sociologische blokkendoos.......................................................................27
1. Sociaal handelen........................................................................................................................................ 28
2. Interactie en communicatie...................................................................................................................28
2.1 Interactie............................................................................................................................................29
2.2 Communicatie: verbaal en niet-verbaal....................................................................................30
2.3 Impact van sociale media op communicatie (NIET)................................................................31
3. Sociale relaties en posities, sociale rol en status.............................................................................. 31
3.1 Sociale relaties.................................................................................................................................. 31
3.2 Sociale posities................................................................................................................................. 31
3.3 Sociale status................................................................................................................................... 32
3.4 De status(in)congruentiethese (NIET)....................................................................................... 33
4. De sociale rol............................................................................................................................................. 33
4.1 Rollenstellen en rolconflicten.......................................................................................................33
4.2 Stabiliteit van rollenstellen (NIET)..............................................................................................34
5. Rolattributen en statussymbolen........................................................................................................ 34
LEERPAD Kruispuntdenken: over diversiteit, identiteit en machtsprocessen..................................35
Wat is kruispuntdenken?..............................................................................................................35
Kruispuntdenken: een sociologische benadering..................................................................35
Wat is ‘woke’ en waar komt het vandaan?................................................................................36
HOOFDSTUK 7: Een netwerk is geen groep. Over de diversiteit van samenlevingsverbanden.. 37
1. Sociale netwerken..................................................................................................................................... 37
1.1 Netwerken zijn kanalen waarlangs sociale goederen (kunnen) stromen...........................38
1.2. Kenmerken van netwerken.......................................................................................................... 39
Robert Putnam / sociaal kapitaal.............................................................................................. 40
2. Groepen...................................................................................................................................................... 40
2.1 Een typologie als uitgangspunt.....................................................................................................41
Sociale categorie............................................................................................................................. 41
2.3 Het samenzijn...................................................................................................................................42
2.4 Primaire groepen.............................................................................................................................42
2.5 De collectiviteit................................................................................................................................43
3. Referentiegroepen....................................................................................................................................43
3.1 Vergelijkende referentiegroepen................................................................................................. 44
3.2 Normatieve referentiegroepen.................................................................................................... 44
4. Groepen tussen conflict en solidariteit.............................................................................................. 44
5. Het ‘maatschappelijk middenveld’........................................................................................................ 45
6. Sociale bewegingen..................................................................................................................................45
7. De massa, de menigte en de ‘multitude’ (NIET).................................................................................46
LEERPAD: Mediawijsheid (1I) en sociologische verbeelding......................................................................46
1. Sociologische verbeelding...................................................................................................................... 46
Toepassing van sociologische verbeelding..................................................................................... 46
2. Mediawijsheid: over fake new en desinformatie.............................................................................. 46
2
, 3. Beelden via sociale media....................................................................................................................... 47
HOOFDSTUK 8: Moderne samenlevingen zijn altijd multicultureel. Over cultuurpatronen en
hun componenten........................................................................................................................................................47
1. Door de ogen van anderen...................................................................................................................... 47
2. Waarvoor staat cultuur?......................................................................................................................... 48
3. Cultuur is een patroon............................................................................................................................ 49
3.1 Waarden............................................................................................................................................. 50
3.2 Normen..............................................................................................................................................50
3.3 Doeleinden........................................................................................................................................52
3.4 Verwachtingen................................................................................................................................. 52
4. De ene cultuur is de andere niet.......................................................................................................... 52
4.1. ‘Hoge’ versus ‘lage’ cultuur? En wat met ‘beschaving’?......................................................... 53
4.2. Verschillen tussen samenlevingen.............................................................................................53
4.3. Verschillen in tijd NIET.................................................................................................................54
4.4. Verschillen binnen samenlevingen: dominante culturen, tegenculturen en
subculturen............................................................................................................................................. 54
5. Instituties en institutionalisering......................................................................................................... 55
5.2. Het gezin: een primaire groep en een institutie.................................................................... 56
5.3. Kerngezin en uitgebreid gezin................................................................................................... 56
5.4. Het gezin getransformeerd?....................................................................................................... 56
Belangrijke functieverschuiving kerngezin............................................................................. 56
5.5. Nieuwe samenlevingsvormen: Relatie- en gezinsvorming.................................................. 57
HOOFDSTUK 9: Levenslang leren - om in het gareel te lopen?................................................................57
Over socialisatie en sociale controle, conformisme en deviantie...................................... 57
1. Cultuur wordt aangeleerd....................................................................................................................... 57
2. De januskop van socialisatie.................................................................................................................. 58
3. Primaire, secundaire en tertiaire socialisatie....................................................................................59
Primaire socialisatie...................................................................................................................... 59
Secundaire socialisatie................................................................................................................. 59
Tertiaire socialisatie....................................................................................................................... 61
4. Differentiële socialisatie.......................................................................................................................... 61
Genderspecifieke socialisatie...................................................................................................... 61
Socialisatie in de subcultuur van de eigen klasse................................................................... 61
5. Sociale controle en sociale sancties.................................................................................................... 63
6. Conformisme en deviantie..................................................................................................................... 64
6.1.De spanning tussen cultureel aanvaarde doelstellingen en middelen: Mertons
typologie.................................................................................................................................................. 64
6.2. Conformisme: gedrag zoals het hoort?.................................................................................... 64
6.3. Deviantie: gedrag zoals het niet hoort?................................................................................... 66
7. Verklaringen voor deviantie................................................................................................................... 66
Sociale contexttheorie – Durkheim (1897/1967).................................................................... 66
Labelingstheorie - Becker............................................................................................................ 67
De learned deviance-theorie...................................................................................................... 68
De conflicttheorie.......................................................................................................................... 68
3
, 8. Functies van deviantie.............................................................................................................................69
HOOFDSTUK 10: Organisaties. (Niet zo) kleine samenleving (Niet)....................................................... 69
HOOFDSTUK 11: Ongelijkheid is van alle tijden............................................................................................. 69
1. Ontbrekende breuklijnen........................................................................................................................ 69
2. Vier soorten van sociale verschillen.................................................................................................... 70
2.1 Sociale differentiatie....................................................................................................................... 70
2.2 Sociale fragmentering..................................................................................................................... 71
2.3 Sociale ongelijkheid......................................................................................................................... 71
2.4 Sociale uitsluiting............................................................................................................................ 72
3. De stoet van Pen........................................................................................................................................72
4. Slavernij, standen, kasten en klassen...................................................................................................73
4.1 Is een ongelaagde samenleving mogelijk?................................................................................. 73
4.2 Slavernij..............................................................................................................................................73
4.3 De standensamenleving................................................................................................................. 74
4.4 De Kastensamenleving................................................................................................................... 74
4.5 De klassenmaatschappij: 3 modellen..........................................................................................74
5. Over macht en gezag............................................................................................................................... 76
5.1 Beïnvloeding...................................................................................................................................... 76
5.2 Gezag.................................................................................................................................................. 77
5.3 Macht..................................................................................................................................................78
5.4 Machtsbronnen, machtsmiddelen en elites............................................................................. 79
6. Sociale mobiliteit...................................................................................................................................... 79
6.1 Soorten sociale mobiliteit..............................................................................................................79
HOOFDSTUK 12: Sociale Klassen (Niet)..............................................................................................................80
HOOFDSTUK 13: Ook een film is een opeenvolging van stills.................................................................. 80
2. Denken in dichotomieën........................................................................................................................ 80
3. Denken in meervoud............................................................................................................................... 80
HOOFDSTUK 14: De toestand vandaag: voortzetting van het verleden of bruuske breuken?......81
8. Van diversiteit via superdiversiteit naar hyperdiversiteit.............................................................. 81
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninadewulf9. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.