Dit is een samenvatting van het vak Volkenrecht gedoceerd door Aleydis Nissen. Dit bevat zowel lesnotities, powerpoint als het boek van International Law van Andres Henriksen.
VOLKENRECHT
EXAMEN EN ANDERE INFO
2 boeken: Volkenrecht en International Law – Anders Hemiksem: focust
zich op recht tussen landen aka “internationaal recht” en vorige cursus
focuste zich op recht van landen
Examen: 14 januari 2025
Enkel met ‘handleiding volkenrecht’
PC-examen: open vragen en meerkeuze (50%/50%)
Online vraag en antwoord – sessie op 15 november en 23 december
Blauw pagina blauwe boek
DOELEN CURSUS
Basisbegrippen definiëren en situeren
Primaire bronnen hanteren en toepassen: bronnen staan in boek van
“volkenrecht’
Over internationale actualiteit reflecteren in het licht van volkenrecht
o “De Zweden zitten op een goudmijn, maar de Sami houden hun
hart vast” de Sami zijn de inheemse bevolking in het noorden
van de Scandinavische landen die vaak uitgesloten worden uit de
maatschappij
o “Negeert België het internationaal recht?” Ging over
coronapandemie of andere vb.
o “Stedenbouw pakt Russische ambassade aan na onthullingen over
spionage-antennes niet zo gemakkelijk door immuniteit
ONDERSCHEID INTERNATIONAAL PUBLIEKRECHT EN INTERNATIONAAL
PRIVAATRECHT (blauwe boek)
Publiek: ”het rechtssysteem dat de relatie tussen soevereine staten reguleert,
evenals hun onderlinge rechten en verplichtingen”
Privaat:”nationale (i.e. Belgische) wetten die privaatrechelijke betrekkingen met
buitenlandse elementen regelen omdat er dan een ‘conflict of law’ optreedt” (p.
1)
Dus hoe moet er omgegaan worden wanneer verschillende landen
betrokken zijn bij een privaatrechtelijk conflict
o internationale bevoegdheid van de rechtbank
o toepasselijk recht
o erkenning en uitvoerbaarheidverklaring: als zak in een andere land
gebeurt, wat doen wij dan in België?
o administratieve en gerechtelijke samenwerking
ONDERSCHEID MONISME/ DUALISME
- Monisme (educatieve tool) = “international recht en nationaal recht
"vormen één enkele rechtsorde / een set onderling verweven orders die
geacht worden coherent te zijn” (Kelsen 1945) (p. 13) rechtstreeks
internationale verdragen in bv. Belgische rechtsorde
- Dualisme= “internationaal en nationaal recht zijn twee systemen die
onafhankelijk van elkaar opereren” (p. 13) hier niet het geval, eerst
omgezet door een wet, bv. Duitsland
PERMANENT COURT OF INTERNATIONAL JUSTICE (PCIJ) (1922- 1946 ) LOTUS
(FRANCE V TURKEY) (De Feyter p. 9 relevante paragraaf)
Lotus-arrest van 1923 2 boten gebotst, uit FR en Turkije; de Franse boot
heeft de levende bemanning van de Turkse boot teruggevoerd naar
Turkije; eenmaal daar wordt de kapitein in de boeien geslagen in Turkijë
en FR was daar niet zomaar mee akkkord. De vraag was onder het
internationaal recht: “Heeft Turkijë het internationaal recht overtreden?”
FR kreeg ongelijk en we zien interessante elementen in deze zaak:
o RELATIES TUSSEN STATEN: “international law governs relations
between independent States” : IR regelt de relatie tussen Staten
o INSTEMMING (consent)
“[t]he rules of law binding upon States ... emanate from
their own free will
“restrictions upon the independence of States cannot
therefore be presumed”:: rechtsregels die staten binden
enkel en alleen uit hun vrije wil; restricties op die
onafhankelijkheid van Staten zijn niet verondersteld; het
is aan de Staat zelf om te zeggen of die daar aan mee doet
of niet
o IL OF CO-EXISTENCE & IL OF COOPERATION: ”in order to regulate
the relations between these co-existing independent communities
or with a view to the achievement of common aims”
international recht van naast elkaar bestaan en international recht
van samenwerken Het Hof zegt dat je je niet moet moeien met
andere Staten, dat er geen restricties zijn omdat enerzijds zo het
IR ervoor kan zorgen dat de relaties tussen samenbestaande
staten kunnen functioneren en anderzijds om ervoor te zorgen dat
wij samen kunnen werken
VOORNAAMSTE AMBITIE
Stabiliteit creëeren want IR is vooral een uitvinding van na de Tweede
Wereldoorlog
Door te zeggen dat alle Staten gelijk zijn, probeert IR orde te brengen
Soevereniteit: “elke staat heeft het hoogste gezag binnen zijn grenzen”
Soeverine gelijkheid = “geen staat mag macht uitoefenen over een
andere”
Deze twee concepten vinden wij terug in de organisatie die opgericht is na
Tweede Wereldoorlog Verenigde Naties
D2 (handleiding) Charter of the United Nations (1945) “The Organization is
based on the principle of the sovereign equality of all its members”
(Article 2(1))
“Nothing contained in the present Charter shall authorize the United
Nations to intervene in matters which are essentially within the domestic
jurisdiction of any state” (Article 2(7): niets in dit verdrag zal de United
, Nations toestaan om in de jurisdictie van een staat binnen te treden, dus
non-intervention principle) p.261 van het boek
VN specifiek opgericht om uitdrukking te geven aan dat IR
Andere internationale organisaties: wereldgezondheidsorganisatie bv.
De doelstellingen van dit verdrag
o To maintain international peace and security...
o To develop friendly relations among nations... (cooperation
principle)
o To achieve international cooperation...
o To be a centre for harmonizing the actions of nations in attainment
of these common ends.” (Article 1)
VOORNAAMSTE US DOEL DAT VIA VERCHILLENDE ORGANEN, ARTICLE 7
Via:
a General Assembly
a Security Council: veel meer macht
...
an International Court of Justice” (Article 7)
Staten kunnen vrij international organisaties oprichten: de VN is een
voorloper en erna veel andere gekomen, o.m internationaal monetaire
fonds, wereldbank, GATT, WTO, EU,…
VOORNAAMSTE AMBITIE SAMENVATTEN
Stabiliteit creëren door samenwerking
o Europese rechtsorde ligt aan de basis van het creëren van onze
wereld in landgrenzen (Vrede van Westphalia 1648), maar omdat
dit een Europese uitvinding is komen wij met veel vragen
o Post ‘wereld’ oorlog II
KRITISCH INTERNATIONAAL RECHT
Kritische stromingen vb.: postkolonialisme en feminisme (in het IR: FtAIL)
Volgens FtAIL ( Feminist approaches to international law) volgens de
feministische beweging weerpiegelt dit IR de ervaringen en de ideëen van
mannen
o Ervaringen en ideeën van mannen weerspiegeld in internationaal
recht
o Bias is inherent en moeilijk om te zien, omdat SL gebouwd is rond
de belangen van mannen, maar we proberen toch een poging te
doen (DOC FRANS OP BB! zaak tegen Côte d’Ivoire (CIV 1/2017);
er kwam een programma om te zorgen dat mensen recht hebben
op hun landen, je moet een titel hebben om ervoor te zorgen dat
een bedrijf het land niet krijgt, dus de EU sponsort dat programma
en in een dorp zijn er vee licenties uitgereikt. Van al de licenties
die zijn gemaakt met het geld van de mensen die betalen aan de
EU, zijn deze naar de gezinshoofdhoud gegaan, dus naar mannen
bijna allemaal bias want we gaan ervanuit dat het
, gezinshoofdhoud is de man, we gaan zorgen dat die eigendom
naar hem toekomt.
o We leven midden in het patriarchiaat = ‘privilegeren van mannen
in sociale relaties’
In het feminisme mag er ook een meningsverschil zijn
Liberaal feminisme (Old school feminist: meest welwillend tegenover
internationaal recht) we willen dat er gelijke vertegenwoordiging is in
volkenrechtelijke instellingen; evenveel vrouwen als mannen in het
internationaal hof zetelen;
Poststructurele feminisme gelijke vertegenwoordiging en
genderkennis (CIV 1/2017) in volkenrechtelijke instellingen belangrijk
evenveel vrouwen als mannen in hof zetelen heeft geen zin want iedereen
leeft in de patricische maatschappij, zien vrouwen dat niet vanuit een
gendersperspectief;
3 stromen die meer kritisch staan tegenover het recht
o Marxistisch feminisme: zorgarbeid (social labour: alle kleine
taken die door vrouwen worden vervuld) t.v.v. de markt IR
vooral bezig met handelsrelaties en economie en denkt niet aan de
gratis sociale werk dat wordt aangericht Als je aan zorgarbeid
doet, heb je veel minder tijd om te spenderen om naar bv.
rechtbank te gaan, waardoor wij zien dat bij de vrouwen de
klachten veel lager liggen dan bij de mannen (15% van de klagers
vrouwen)
o Socialistisch feminisme: zorgarbeid t.v.v de markt en individuele
mannen in huishouden die tijd hebben om bezig te zijn met IR; ook
in gezinnen is de man ook de vruchten aan het plukken om zijn
carrière naar een hogere niveau te tillen
o Radicaal feminisme (dit komt nooit goed!): hopeloos om te
engageren met volkenrechtelijke instellingen
Volgens TWAIL (postkolonialisme: Third world approaches to international
law)
o Bias is inherent en moeilijk om te zien, omdat wij midden in een
bepaalde systeem leven (neoliberalisme – westerse systeem door
de US gepromoot): kritiek luidt dat het IR het vrije markt
kapitalisme dienst (social labour staat ook in het teken van het
kapitalisme)
o De taal van het globale Noorden weerspiegeld in internationaal
recht om armoede en onderontwikkeling in de ‘Derde Wereld’ te
bestendigen, maar we kunnen wel zeggen dat IR vooral de
westerse landen bevordert
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ama1287. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $15.47. You're not tied to anything after your purchase.