Romantiek in eerste helft van 19e E -> ontstond in de loop van de verlichting* (1770)
➔ Nood aan een nieuwe, minder rationele, houding om naar de mens, de wereld en de kunst te
kijken
➔ Kritisch t.o.v. verlichting -> in plaats daarvan rationeel zijn gevoel volgen
➔ Visie: hart boven hoofd en emotie boven verstand -> nastreven van authenticiteit
De romantiek was meer dan een culturele stroming, het was ook brandstof voor politieke stroming
van deze tijd
Visie op de wereld verandert: mechanisme -> krachtig en mysterieus organisme
Kunst die regels moest volgen in imitaties van klassieken werden als waardeloos beschouwd -> pas
respect als de creatie origineel was
Boek van Goethe (het lijden van de jonge Werther (1774)) bestond uit typisch romantische
denkbeelden
➔ Ziel wordt gezien als een spiegel van de natuur en van God (verworven als een ketting)
➔ Samenleving = gevangenis -> het “zelf” zit erin vast
‘-> mens botst op de muren van de maatschappij (wetten, plichten, regels,…)
‘-> die regels onderwerpen de mens -> vernietiging van expressie
➔ Verstand = beperkt -> met een nuchtere, rationele houding ziet de mens enkel het oppervlak
van de dingen -> hart wordt dus verkozen boven de rede terwijl rede in de verlichting werd
gezien als het middel om tot vrijheid te komen
* De verlichting is het idee dat de wereld een mechanisme is dat perfect in elkaar zit en dat je het kan
doorgronden, beheersen en veranderen door het te bestuderen
Vluchten uit de samenleving
Gevoel dat de wereld pijn deed -> ontstaan beeld eenzame, lijdende kunstenaar
Weltschmerz (wereld pijn) leidde tot rebellie (romantici droegen lange haren en daagde bekrompen
burgers uit) anderen vluchtten uit de maatschappij (voelden zich hier niet thuis)
➔ De romantische ziel trok zich terug in de natuur, het verleden, het volkse en verre oorden
1. Vluchten in de natuur
Op zoek naar een onvoorspelbare natuur die ze direct wilden ervaren als een wandelaar
In schilderkunst: twee verschillende mogelijkheden
- Grillig en ontzagwekkend landschap dat de mens een nietig gevoel gaf (confrontatie)
, Hoofdstuk 3: denkbeelden
- Pittoresk landschap wat er braaf en lieflijk uitzag
‘-> vond je in de stad (bv. Citadelpark Gent)
2. Vluchten in het verleden
Niets nieuws -> i.p.v. naar oudheid terugblikken zoals in de verlichting, terugblikken naar de
middeleeuwen (verbeeldingskracht, ridders, kastelen, vreemde, exotische en gewelddadige)
Reden van terugblik: romantische periode was gehecht aan ‘echtheid’ en wilde terug naar
een ‘pure tijd’ en tijd voor de industrialisatie
Idee van zuiverheid kreeg ook een politieke invulling -> nationalisme
‘-> ontstaan van verschillende staten in Europa (19e E) (België 1830)
‘-> ter rechtvaardiging op zoek gaan naar roots die liefst samenvielen met de landsgrenzen
‘-> machthebbers, koningen en de regering wilden zo aantonen dat ‘we’ altijd al Belgen
geweest waren
Belgische volk kreeg dus voorbeelden uit het verleden voorgespiegeld die trots moesten
tonen EN aantonen dat het nieuwe land geen toeval was maar in feite al eeuwenlang
bestond (bv. Ambiorix)
3. Vlucht in het volkse
Folklore -> groot succes
‘-> het idee dat je bij boeren op het platteland, en met name in hun volksverhalen, het
ongerepte leven terugvond heerste in de volkskunde
‘-> gebroeders Grimm verzamelde vanuit dit idee sprookjes
Ook in klassieke muziek aantrek tot het ‘volkse’
‘-> Brahms liet zich inspireren door zigeuners voor zijn Hongaarse dans
4. Vlucht in het exotische
Ook bij exotische bevolkingsgroepen dacht men het pure te vinden
Eugène Delacroix hoopte het ongerepte vast te kunnen leggen door te reizen naar verre
oorden
Les Natchez (1835) -> De indianen worden voorgesteld als natuurmensen, als ‘nobele wilden’
die nog niet bezoedeld zijn door beschaving
‘-> nochtans keken er in die tijd ook blanke westerlingen neer op wat ze “primitieve
volkeren” noemden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneliesduwyn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.03. You're not tied to anything after your purchase.