Samenvatting Socius 5 Cultuurwetenschappen - Leerwerkboek - Cultuurwetenschappen - H3: van vrijheid naar censuur
1 view 0 purchase
Course
Cultuurwetenschappen
Institution
3e Graad
Book
Socius 5 Cultuurwetenschappen - Leerwerkboek
Socius 5 Cultuurwetenschappen
Thema 1: Hoofdstuk 3 : van vrijheid naar censuur
- media in een democratische samenleving
- grenzen aan de vrijheid
- evoluerende samenleving
- overheidsregulering
- censuur
1. Media: van vrijheid tot censuur
1.1. Media in een democratische samenleving
Democratie -> niet alleen pluriformiteit belangrijk, ook meningsuiting ->
voorwaarde voor democratische samenleving
Vrijemeningsuiting -> stelt dat burgers niet alleen in staat zijn om te denken
maar ook te zeggen & schrijven wat ze willen, je mag demonstreren en andere
van je mening mag proberen overtuigen
Onrecht aan het licht brengen + iedereen krijgt de mogelijkheid zich
kritisch te mengen in politieke discussies
Recht op vrijemeningsuiting is opgenomen in verschillende nationale
grondwetten
Belangrijke elementen vrijemeningsuiting: persvrijheid, journalistieke
deontologie, recht van antwoord
1.1.1. Persvrijheid
Verschil vrije meningsuiting en persvrijheid -> meningsuiting wordt beschouwd
als individueel mensenrecht, persvrijheid wordt gezien als het recht op vrije
verspreiding van die mening door journalisten en uitgevers
Beide nationale en internationale wetten
België (halfweg 19e E) -> meest liberale grondwet, veel persoonlijke rechten &
eerste land waar persvrijheid grondwettelijk werd vastgelegd en toegepast
1.1.2. Journalistiek deontologie
Beroepen ontwikkelen deontologie of plichtenleer voor zichzelf -> doen aan
zelfregulering (= zelfs regels schrijven, opleggen & volgen, makkelijker te volgen)
Wijst op moreel besef en de wil om zowel het eigen beroep als de
klant/patiënt eervol te behandelen
André Fontaine (1921-2013) -> beginselen van deontologische code -> ‘eerbied
voor de waarheid, voor diegenen voor wie men schrijft, de moed en de
geesteskracht om eigen vooroordelen steeds in vraag te stellen’
Meest recente & veelgebruikte deontologische code -> code van de raad voor de
journalistiek -> vertegenwoordigd persagentschappen, mediahuizen,
uitgeversfederaties, journalistenverenigingen
En journalist legt normen op die volgen uit respect voor de fundamentele
mensenrechten -> vloeien uit tot volgende deontologische plichten
- Waarheidsgetrouwe berichtgeving
- Onafhankelijk informatie garen en verstrekken (en bv.
belangenvermenging te vermijden)
1
, - Fair optreden en geen plagiaat plegen
- Respect betonen voor het privéleven en de menselijke waardigheid en dus
een afweging te maken tussen het maatschappelijk belang van de
informatie en de rechten van de betrokken personen
Situatie pers tijdens het ancien regime -> periode voor oprichting België
- Uitgeven van een krant was onderhevig aan beperkingen
1. borgstelling
-> 2 mensen moesten borg/garant staan voor de uitgever van een krant zodat zij
aansprakelijk konden worden gesteld als de uitgever na het plegen van een
persmisdrijf op de vlucht sloeg
2. octrooi of drukvergunning
-> officiële toelating van de overheid om krant te drukken/uitgeven -> niet voor
kritische mensen
3. zegelrecht
-> papier met watermerk voor drukkers met octrooi -> kranten mochten alleen
gedrukt worden op officieel papier, zo kon men illegale kranten op het spoor
komen -> nadeel: kranten waren een duur product
4. censor
-> een officiële ambtenaar die de drukproef naleest op kritische artikels voordat
de krant gedrukt werd, deze artikels kunnen geschrapt worden
Conclusie: er wordt veel censuur toegepast
1.1.3. Recht op antwoord of rectificatie
Recht op antwoord = subjectief burgerlijk recht waarbij al wie genoemd wordt in
de media een kosteloos antwoord kan eisen dat zonder enige vorm van proces
verschijnt (elk individu kan dit afdwingen)
Wie van hem vindt dat hem door de media onrecht is aangedaan, kan op die
manier zijn versie van de feiten geven
Misbruiken van de pers worden zo met gelijke wapens bestreden
1.2. Grenzen aan de vrijheid
Vrijheid van meningsuiting is geen absoluut recht, kan door de overheid
ingeperkt worden om burgers of de gemeenschap te beschermen
Naast zelfregulering is in de journalistiek dus ook sprake van regulering
(wetteksten)
1.2.1. Beperkingen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneliesduwyn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.03. You're not tied to anything after your purchase.
