DEEL 1: STAATSRECHT
HOOFDSTUK 1: Wat is recht
1 Definitie
2 Onderscheiden rechtstakken
3 De bronnen van het Belgische recht
4 Draagwijdte van de rechtsbronnen
__________________________________________________________________________________
1 Definitie
RECHT
= geheel van regels die ontworpen zijn door de wetgevende macht met als doel de orde
te handhaven
→ reglementering MOET afdwingbaar zijn ZODAT sancties opgelegd kunnen worden
❖ Niet 1 definitie
❖ WEL verschillende elementen samen => geeft rechtsleer
❖ Elementen die steeds terugkomen in definities:
A. Een geheel van gedragsregels
B. Rechtsregels worden opgelegd door het gezag van de gemeenschap
C. Doel is de ordening van de maatschappij
D. De rechtsregel worden gehandhaafd door het maatschappelijk gezag
---------------------------------------------------------------------------
A Een geheel van gedragsregels
geheel van gedragsregels of kader waarbinnen verder recht ontstaat
1
, ➢ juridische regels: schrijven bepaald gedrag voor
➢ toepassing op iedereen bepaalde situatie bevindt
➢ Geheel van gedragsregls of kader waarbinnen verder recht ontstaat
voorbeeld:
koop-verkoop: leveren en betalen: van laptop, brood, cd
art. 5.69 BW: "een contract dat geldig tot stand is gekomen, strekt degenen die
het hebben gesloten tot wet"
= belofte maakt schuld
van toepassing op koopcontract, huurcontract, opdracht met vastgoedmakelaar,
opdracht tot opmeting door landmeter
Recht bevat: voorschriften die voor kader moeten zorgen waarbinnen op bepaalde
manier moet gedragen
Voorbeeld:
Grondwettelijk recht, gerechtelijk recht: hoe rechtszaak beginnen, hoe
parlementair worden
B Rechtsregel worden opgelegd door het gezag van de gemeenschap
Verschillende soorten gedragsregels (bv. Morele, religieuze, sportieve…)
Rechtsregels onderscheidt zich hiervan: OMDAT gehele gemeenschap dergelijke gedragsregels
tot rechtsnorm heeft gemaakt
2
,vooral gemaakt door parlementen: vertegenwoordigers van volk
➢ Vertegenwoordigers kiezen en zijn gaan wet maken
C Doel is ordening van de maatschappij
➢ (letterlijk: ruimtelijke ordening) → Ruimte ordenen → Je mag niet gaan bouwen
waar je wilt
➢ Voorbeeld: Verkeer
Via opgeledge gedragsregels: maatschappij fuctioneren zoals het hoort → iedereen kan samen-
leven
D Rechtsregels die worden gehandhaafd door het maatschappelijk
gezag
In maatschappij: bepaalde overheidsinstellingen die rechtsregels moeten uitvoeren (uitvoerende
macht) + overtreding moeten sanctioneren (rechterlijke macht)
Controle nodig → politieapparaat
Als je geen controle hebt: dan gaan de mensen zich niet aan de regels aanpassen
DAAROM politie, rechtbank…
3 De bronnen van het Belgisch recht
Boven Belgische recht: internationale verdragen + Europees recht
Internationale verdragen + Europees recht
puur Belgisch recht
3
, 3.1 Internationale verdragen
➢ Om samenwerking met andere landen te vergemakkelen
Inhoud ervan is verschillend:
- Betrekking op rechten en plichten v. staten tegenover elkaar
- Rechtsregels bepalen ook op onderdanen van toepassing
Verdragen niet direct werkend:
nationale wetgever moet bepaalde afspraken overnemen in nationaal recht
Verdragen directe werking:
afgesproken rechtsregels moeten niet eerste in nationaal recht omgezet worden
→ primeert op nationale wetgeving
Verdragen die soevereiniteitsdelegatie aan internationaal orgaan inhouden:
deel van wetten + rechtspraak door internationale organen gebeuren, NIET nationaal
Voorbeeld:
• Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens (EVRM):
fundamentele vrijheden zoals recht op leven, recht op privacy, recht op eerlijk
proces
• dubbelbelastingverdragen: om eenzelfde materie geen 2 x te laten belasten
→ belast in België en in buitenland ➔ 2 keer betalen MAAR België overeenkomst
met buitenland gesloten
3.2 Europees recht
➢ speciale plaats in Belgische rechtsorde
➢ recht op privacy, op eerlijk proces...
Basis: Vedrag tot oprichitng vd Europese Economische Unie
➢ verdrag: directe werking + primeert op Belgische wetten
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller alienor. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.