Samenvatting Deel 1 bronnen en beginselen van het recht
130 views 2 purchases
Course
Bronnen en beginselen van het recht
Institution
Universiteit Antwerpen (UA)
Dit document is een volledige samenvatting van het eerste deel van bronnen en beginselen van het recht (het objectieve recht). Zowel de syllabus, als de les, als de powerpoints zitten erin verwerkt. Alle casussen die in de les besproken zijn kan je hier ook in terugvinden.
Objectief recht
Objectief en subjectief recht
RECHT EN RECHTEN
Het recht VS mijn rechten
Objectief recht (= het recht)
= het gehele recht
het geheel van regels die onder meer de subjectieve rechten
vastleggen
bestaat uit diverse rechtsbronnen (burgerlijkwetboek,
decreten, rechtspraak, wet)
bronnen van het recht staan opgesteld in de codex
Rechtsdogmatiek = bestudeert de rechtstheorie van het objectief recht
Subjectief recht (= mijn rechten)
= rechten die we individueel als persoon kunnen uitoefenen
De aanspraak van een persoon ten aanzien van een ander
persoon
Het subjectief recht is de grondslag (basis) van het objectief
recht
Er is pas sprake van subjectief recht als deze steunt op een
regel uit het objectieve recht
Ten aanzien van de overheid zijn het altijd subjectieve rechten
Het subjectief recht is zowel privaatrechtelijk als
publiekrechtelijk van aard
Rechten hebben geen unieke definitie en zijn onderworpen aan de
relativiteit in tijd ( constante veranderingen) en ruimte (elk land heeft
een eigen rechtssysteem en objectieve rechten). De internationale
samenwerking tussen Staten heeft wel geleid tot de totstandkoming
van het internationaal recht.
Harmonisatie = Europese unie ( de rechten die binnen de EU hetzelfde
zijn)
OBJECTIEF RECHT (HET RECHT)
= het positief recht
De gemeenschappelijke elementen in ‘de definities van het objectieve
recht’
1
, Elena Dams
1) Recht is gericht op een normatieve ordening in en van de
samenleving
Het recht heeft een sociale functie
Men spreekt gezamenlijk regels af om conflicten te vermijden.
2) Het recht is een geheel van regels en voorschriften
3) Het recht is uitgevaardigd door of krachtens het
maatschappelijk gezag
De maatschappelijke macht kan een parlementaire
democratie, een uitvoerende of rechterlijke macht, een
democratische legitimiteit,… zijn.
4) Recht is afdwingbaar door of krachtens het maatschappelijk
gezag
Nooit het recht in eigen handen nemen.
Om af te dwingen moet je beroep doen op een
maatschappelijk gezag
Objectief recht is een abstract en statisch gegeven:
1) Law in the books (niet law in action)
Binnen het objectief (positief) recht vinden we enkel law in the
books terug
Law in the books recht zoals deze neergeschreven is, een soort
ideale wereld, terwijl law in action verwijst naar de toepassing
van de rechtsregels in de feiten (aan de hand van criminologie
bijvoorbeeld)
Onze samenleving is erg gestructureerd en dit zorg voor een
abstracte weergave van het recht
2) Rechtsdogmatiek VS de meta juridische studie van het recht
de rechtsdogmatiek bestudeert de rechtstheorie van het
objectief recht, terwijl de metajuridica het recht vanuit een extern
perspectief bestudeerd (sociologie, filosofie,..)
3) Het objectief recht is statisch, maar niet onveranderlijk in tijd
Hoewel het recht veranderlijk is in tijd, is het ook statisch. Dat
wil zeggen dat het gaat over het recht dat op dat moment van
toepassing is aan de hand van bijvoorbeeld een foto
SUBJECTIEF RECHT (MIJN RECHTEN)
Het subjectief recht wordt vanuit het oog van de titularis bekeken, dat is
de aanspraak heeft.
Het begrip ‘subjectief recht’
Het subjectief recht wordt bekeken uit het oogpunt van het
rechtssubject, de titularis van subjectieve rechten
2
, Elena Dams
Het subjectief recht is een juridisch (door het objectief recht)
bekrachtigde bevoegdheid of aanspraak die een rechtssubject op
een bepaalde zaak jegens een bepaald persoon kan uitoefenen om
zijn/haar eigen doelstellingen te verwezenlijken
Het subjectief recht vloeit voort uit het objectief recht (3.50 BW:
het eigendomsrecht (heerschappij over het goed))
Indien een wet in de grondwet staat, is het een grondrecht of
fundamenteel recht
Grondrechten zijn niet absoluut, alle rechten hebben beperkingen
(zo kan de vrijheid van de ene partij de vrijheid van de andere
beperken)
Dit is van zeggenschap ten aanzien van een groep of de
gedraging van een persoon tot de bevoegdheid om eenzijdig in te
grijpen in andermans rechtstoestand.
Volgens de Amerikaan Wesley Hohfeld kunnen we aanspraken
onderverdelen in verschillende categorieën
1) Aanspraak (claim) = er staat telkens een recht tegenover een
plicht (contracten, tegenover onderwijs (plicht= slagen, recht=
diploma))
2) Vrijheid (privilege) = je hebt de vrijheid om iets te doen zonder
de verplichting daartoe (je koopt een fiets, je bent vrij om met
de fiets te doen wat je wil, gebruiken, verkopen,…/ vrijheid van
meningsuiting (deze heeft ook beperkingen)
3) Macht of bevoegdheid (power) = aanspraken en vrijheden in
het leven roepen
(Gestaltungsrecht = de mogelijkheid om iets te creëren) (een
erfenis, schenking)
4) Immuniteit (immunity) = de bescherming door het recht tegen
de macht van anderen om een aanspraak of vrijheid te
wijzigen, dit staat vaak in het grondrecht beschreven
(bescherming van eigen woning) Ook deze wetten zijn niet
absoluut, zo kan een rechter een bevel van huiszoeking
uitspreken en op dat moment verlies je deze rechten
het recht beschermt een aantal belangen maar er staat geen subjectief
recht tegenover: bv: kindermishandeling: “elk kind heeft het belang
om in een liefdevolle omgeving op de groeien” dit is echter geen recht.
Vanaf er iets misloopt zoals mishandeling wordt dit wel een subjectief
recht en kunnen er maatregelen genomen worden door een jeugdrechter
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dams-elena. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.28. You're not tied to anything after your purchase.
