1. Religie, zingeving, levensbeschouwing
1.1 wat is zingeving
- Mens = zinzoekend en zingevend wezen = komt natuurlijk.
- Dieren ≠ zinzoekend wezen = komt instinctief.
- Mensen = geen instinct daarom doelen bepalen en ons oriënteren.
🡪 Daarom veel waarom-vragen voornamelijk bij crisissituaties.
- Zingeving = Actief zoeken naar antwoorden op grote levensvragen.
● Voorbeelden van levensvragen:
- Houden mijn ouders wel van mij?
- Waarom kan liefde zo’n pijn doen?
- Hoe zie ik mijn toekomst?
- Hoe is het mogelijk dat uit één zaadcel en één eicel zo’n mooi mens ontstaat?
- Lijdensvraag (ongeluk, onvruchtbaar, ziek, onderdrukking…)
🡪 = meest fundamentele levensvragen.
● Levensvragen/zinvragen zijn:
- Universeel = Dit zijn levensvragen waar je nooit een definitief antwoord op zal vinden.
- Leeftijdsgebonden = Bv: Zo kan je je als kind afvragen of de Sint echt bestaat,
na verloop van tijd weet je het antwoord hierop.
🡪 dus levensvragen zijn ook Dynamisch
- Dynamisch = Je antwoord kan gedurende je hele leven verschillende keren veranderen.
- Levensvragen ≠ vragen naar nut.
- Levensvragen = vraag naar de zin van iets, nooit exact te benoemen, ondefinieerbaar.
● De zin
- De zin naar iets blijft altijd iets of wat een mysterie.
- Dus zin heeft iets te maken met geheimzinnig.
- Zin is nooit exact te benoemen en is eigenlijk ondefinieerbaar.
- Het is iets persoonlijks.
- Zin duidt op iets dat de moeite waard is, dat zinvol is, maar dat toch op een of andere
manier verborgen blijft, niet in woorden te pakken is.
- Door zoeken naar antwoorden op zinvragen worden waarden ontdekt.
- Het proces van zingeving is door bestaande referentiekaders beperkt.
- Zoektocht gebeurt steeds vanuit bepaalde referentiekaders: opvoeding, onderwijs,
samenleving, vrienden, ervaringen,…
🡪 zoeken naar zin doe je voor een groot stuk vanuit de cultuur, samenleving waarin je
leeft en opgroeit tot mens.
1
, ● Westerse mensen hebben zingevend probleem = zinloos geweld en in België een record
gebruik aan antidepressiva.
5 belangrijkste levensvragen:
● Hoe kan ik lichamelijk gezond blijven?
● Zal ik een goede oude dag hebben?
● Ben ik gelukkig?
● Wat maakt mijn leven de moeite waard?
● Zullen mijn kinderen en kleinkinderen gelukkig zijn?
Wie regelmatig nadenkt over levensvragen:
- Is meer sociaal geëngageerd.
- Is vaker mee te maken van een ingrijpende gebeurtenis (life – event).
- Is gelukkiger.
- Is iets minder gelukkig dan mensen die minder bezig zijn met levensvragen.
Vier dimensies konden onderscheiden worden:
- Onzekerheid
- Betekenisgeving
- Het overstijgende (minst)
- Persoonlijke gezondheid en geluk (meest)
1.2 Wat is een levensbeschouwing?
Heel breed en gewoon begrip!
🡪 Meer dan enkel de kerk en het hebben van normen en waarden.
- Bekijken het met een eigen bril.
- We zien niet zomaar wat er te zien is.
- We interpreteren het beeld dat onze ogen binnenkomt.
- Dit is ook zo met de wereld rondom ons. Ook met zien, voelen, ruiken, proeven, horen.
- Hoe je de wereld ervaart is afhankelijk van elk individu.
- We zien de wereld en het leven nooit zoals het an sich (op/in zichzelf) is.
- De werkelijkheid rondom ons is ongrijpbaar. 🡪 We kunnen ze enkel interpreteren.
- Een kunstzinnig voorbeeld hiervan is ‘Ceci n’est pas une pipe’ van de Belgische
kunstenaar Magritte. Het doek toont een afbeelding van de pijp, maar niet de pijp
zelf… Deze is ongrijpbaar
- Wat je ziet en ervaart, is steeds subjectief.
- Het is steeds gekleurd door hoe wijzelf zijn, kijken en voelen.
- Een vaak onbewuste manier van zien en ervaren is eigenlijk je meest fundamentele
levensbeschouwing.
2
, ● Levensbeschouwing ≠ znw = wel een ww 🡪 ‘Het leven beschouwen’
= Activiteit die nooit af is (bullet book)
- Proces waarvan visies op het leven een product zijn.
- Ook omgekeerd = hoe je kijkt kan afhangen van bepaalde levensvisie.
(kapitalisme, christendom)
- Levensbeschouwing blijft steeds ook voor een stuk onbewust, verborgen en
impliciet in wat we doen of zeggen.
- Onze bewuste levensbeschouwing is het topje van de ijsberg.
🡪 Bewust stilstaan bij zinvragen brengt die onbewuste aspecten van levensbeschouwing
onder het daglicht.
🡪 Levensbeschouwelijke antwoorden reflecterend ontdekken zijn voor alles voorlopig
en niet voor altijd.
- Levensbeschouwing is bewust aandacht besteden aan de zin van dingen en
gebeurtenissen met gevoel, verstand en verbeelding. Je persoonlijke
levensbeschouwing is hier het voorlopige resultaat van.
Definitie:
Levensbeschouwing = het geheel aan impliciete en expliciete overtuigingen, opvattingen en
beelden aangaande de mens en wereld waardoor alledaagse verschijnselen worden verklaard
en betekenis krijgen. Daardoor krijgt het leven structuur en wordt er een basis gelegd voor de
samenleving.
● Een levensbeschouwing kan immanent en/of transcendent zijn:
- Immanent = de zin van het bestaan zoeken binnen de werkelijkheid zelf.
- Transcendent = dragende grond van het bestaan is bovennatuurlijk van aard.
🡪 Vaak lopen beiden door elkaar
Heeft het leven zin? Hoe kijken verschillende levensbeschouwingen naar het leven?
🡪 nee = Atheïsme, Nihilisme
🡪 Misschien = Agnosticisme
🡪 Ja
- Immanet = Kapitalisme, Humanisme, hedonisme
- Trancendent = Islam
- Immanent en transcendent = Christendom, boeddhisme
Samengevat = onderscheid tussen
- levensbeschouwing als ww = het leven beschouwen.
- levensbeschouwing als znw = een levensbeschouwing of verschillende levensbeschouwingen
zoals socialisme, gothic, punk, kapitalisme, christendom boeddhisme…)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkejanssens2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.