Summary
Samenvatting aardrijkskunde Zenit5/6 H18-21
- Course
- Institution
- Book
kleine samenvatting van boek Zenit5/6 van H18-21, bevat niet alles uitgebreid, maar is korte samenvatting met extra eigen notities
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lolaatje179
Reviews received
Content preview
HOOFDSTUK 18: OPBOUW VAN DE AARDEONTSTAAN VAN DE AARDE
restanten van diverse supernova’s
⇓
vorming interstellaire wolk
⇓
contractie
⇙ ⇘
groeiende gasbol in het midden microscopische deeltjes klitten samen
⇓ ⇓
jetfase: geboorde vd zon grotere brokken klitten samen
- start kernfusie ⇓
- alle stof wordt weggeblazen ⇒ vorming planetesimalen (babyplaneet)
⇓
groeien tot protoplaneten door
meteorietinslagen
⇓
temperatuur stijgt in proto-aarde
⇓
vorming vloeibare planeten met oeratmosfeer
meteorieten slaan in ⇒ impactwarmte:
ordening op basis van massadichtheid is de oorzaak vd gelaagde structuur vd aarde
ONDERZOEK NAAR INWENDIGE STRUCTUUR VAN DE AARDE
1) boringen tot 12km diep, minieme fractie vh bovenste deel vd aarde
2) vulkanisme: onderscheid tussen magma (in de aardbol) en lava (als het er uit komt)
- voor informatie over samenstelling van dieper gelegen lagen
- kan waargenomen worden bij vulkaanuitbarstingen
3) meteorieten & kometen
4) golven en trillingen bij een aardbeving:
- P-golf (primair) = longitudinale golf (snelste)
- S-golf (secundair) = transversale golf (niet door vloeistof)
- O-golf = oppervlaktegolf (meeste schade)
snelheid waarmee golven zich voortplanten hangt af vd aard vh materiaal en het soort golf,
veranderingen in snelheid maken het mogelijk om te bepalen door welk materiaal ze zich voortplanten
INWENDIGE STRUCTUUR VAN DE AARDE
straal vd aarde: 6.400km
druk, temperatuur en massadichtheid nemen toe met de
diepte
discontinuïteitsvlakken door massadichtheid verschil
asthenosfeer = plastisch (met magma)
geologie: de wetenschap die de Aarde bestudeert
bestudeert de geschiedenis vd aarde en de processen die de
Aarde vormen en gevormd hebben
1
, 1. continentaal plat: het gedeelte vh continent dat onder water staat
2. continentale helling: de zone waar de zeebodem overgaat van het continentaal plat naar de
diepere oceaan, met hoogteverschillen tot een paar kilometer
3. abyssale vlakte: vlakke diepere delen vd oceaanbodems (tussen 2200 en 5500m onder zeeniveau)
4. oceanische korst: de korst die zich onder de oceanen bevindt
(grotere massadichtheid, jonger en minder dik)
5. continentale korst: de korst die onder de continenten en het continentaal plat ligt
(kleinere massadichtheid, ouder en dik)
VERTICALE BEWEGINGEN VAN DE LITHOSFEER
zorgt voor geen doden, aardbevingen en vulkanen…
isostatisch evenwicht wordt bereikt wanneer de opwaartse stuwkracht (of Archimedeskracht)
uitgeoefend door het magma in de asthenosfeer in evenwicht is met de neerwaartse zwaartekracht die
inwerkt op de vaste lithosfeer
in Scandinavië is er geen evenwicht ⇒ continent gaat omhoog (Fa > Fz)
vroeger: 4km ijs op Sc. ⇒ continent zakt in asthenosfeer
nu: ijs is weg ⇒ continent terug omhoog (1 cm/jaar)
stopt als Fa = Fz
Doordat het gebergte erodeert zal
de massa vh gebergte afnemen,
het gevolg hiervan is dat de
zwaartekracht zal dalen. Daardoor
zal de continentale korst minder
diep zakken in de asthenosfeer.
Doordat er in de oceaan sedimentatie plaatsvindt, zal de massa op de korst toenemen en de zwaartekracht stijgen. Het
gevolg hiervan is dat de oceanische korst daalt en zal nu dieper zakken in de asthenosfeer.
Dit proces gaat verder tot het gebergte uiteindelijk volledig erodeert waardoor de continentale korst dunner wordt en sterk zal
stijgen, op de oceanische korst is er veel sediment verzameld, waardoor deze dieper in de asthenosfeer zakt
sedimentatie: bezinken van bodemmateriaal
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lolaatje179. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
49497 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now