Summary
Samenvatting Communicatiewetenschappen II
- Course
- Institution
Dit document bevat een samenvatting voor het vak Communicatiewetenschappen II, academiejaar , aan de VUB gedoceerd door prof. Willem Joris.
[Show more]
Seller
Follow
imanecharrat
Reviews received
Content preview
Les 1: Een verhaal in meervoud: inleidendebeschouwing
Belangrijk is hier om afwijkende visies te aanvaarden → ervan bewust worden dat er nog eigen
meningen bestaan naast die van jou
- Eén verhaal over communicatiewetenschappen? 3 I’s
➢ Interdisciplinair → de communicatiewetenschappen valt niet binnen 1 veld maar is
gebaseerd op verschillende domeinen: sociologie, politicologie, recht, …
➢ Internationaal gericht zijn (vanuit verschillende aspecten van de wereld)
➢ Intersectoreel → we onderzoeken hoe andere actoren hun rol spelen
- Wetenschap als slingerbeweging, geen lineaire vooruitgang, geen waarheidsaanspraken, er
zijn breuklijnen → vroeger werd er gestreefd naar 1 waarheid
- En/en-benadering
- Reflectie rond eigen positie als wetenschapper: wie spreekt/kijkt naar maatschappelijke
fenomenen?
➢ Westerse blik, mannelijke blik, Brusselse blik, …
= door wetenschap duisternis overwinnen
- Wetenschap = in het algemeen (de commwet, sociologie, filosofie, …)
- Duisternis = onderzoeksvragen of levensvragen die beantwoord moeten
worden
- Kennis, vrij onderzoek en kritisch denken
- Verlichting en humanisme + modernisme en postmodernisme
➢ De mens staat centraal
➔ Vb. Corona + ook opkomen voor personen die in duisternis zitten
1. Verlichting, humanisme & postmodernisme
Moderniteit → Postmoderniteit
Modernisme
- Moderniteit als historische fase
- Als cognitief denkkader
- Als artistieke stroming
→ Keerzijde en kritische stemmen
Postmodernisme
- Postmoderniteit als historische fase
- Als cognitief denkkader
➢ Stromingen binnen postmodern denken
- Als artistieke stroming
1
, 1.1 Modernisme/moderniteit
Er is een verschil tss (mag niet door elkaar worden gehaald)
- Modernisme → wordt weerspiegeld in gedrag, denken en handelen → het verwijst naar de
trends in kunst, cultuur en sociale relaties in de moderne wereld
- Moderniteit → verwijst naar de historische periode
Moderniteit als historische fase
Moderniteit: historische periode vanaf Europese verlichtingsdenken (17e eeuw) tot ten minste jaren
1980. De hoog jaren van de moderniteit worden geplaats in de 18de eeuw
- Belang rede (in plaats van geloof) → alles moet rationeel zijn
➢ Is dus voortvloeiend uit de verlichting
- Geloof in de maakbaarheid van de maatschappij
➢ De mens kan degelijk iets bijbrengen aan de sml, niet enkel God of de Kerk
- Humanisme (de mens staat centraal) → vrijheid, gelijkheid, verbondenheid
- Wereldbeeld verklaard door wetenschap
➢ De rede wordt belangrijker en dat vinden we in de wetenschappen
- Sociologische processen (zie volgende punten)
1. Secularisering:
➢ Einde dominantie religieuze autoriteit
➢ Werd (langzaamaan) vervangen door rationeel wetenschappelijk denken (rede)
➔ Verlichting
2. Rationalisering:
➢ Efficiëntie, voorspelbaarheid, controle over proces, berekenbaarheid, …
➔ Bv: Fordisme = de lopende band → in het leven gekomen om alles efficiënter te
maken
3. Kapitalisme:
➢ Winstmaximalisatie en vrije markt (Bv: monopolie)
➢ In tegenstrijd met het marxisme
4. Industrialisering:
➢ Machines om mens en dier te vervangen
➔ Voor de industrialisering was landbouw dominant en belangrijk
➢ Technologische ontwikkelingen: ontginnen fossiele brandstoffen, staalproductie en –
bewerking, …
5. Urbanisering:
➢ Door industrialisering grootschalige verhuis van landelijk naar verstedelijkt gebied
➔ Door industrialisering
➢ Toename bevolkingsdichtheid in steden
➢ Meer individualisme
➔ WANT mensen in grote aantallen leven op kleinere plekken (ze worden
individualistischer)
2
, 6. Bureaucratisering:
➢ Hiërarchische organisatie op basis van geschreven regels, procedures en
aanspreekpunten
➔ Voor alles werden regels gemaakt
➔ Bv: onderwijs, openbaar vervoer (wanneer mag je de trein opstappen)
➢ Onpersoonlijk door gestandaardiseerde procedures die in de regel geen uitzonderingen
toelaten
➔ Je moest de regels dus in principe altijd volgen
7. Democratisering:
➢ Inspraak en medezeggenschap
➢ Parlementair stelsel
➢ Vrijheid van meningsuiting, vrouwenstemrecht, democratisering onderwijs, etc.
8. Globalisering:
➢ Samenlevingen bestaan minder in isolatie
➢ Transnationale productie, handel en consumptie
➢ Personen zijn ook meer mobiel (door transport, zelfs over landgrenzen heen)
9. Consumentisme:
➢ Verlangen naar consumptie wordt als positief beschouwd (persoonlijke voldoening)
➔ Er is dus een grote toename in consumptie
➢ Materialisme en massaconsumptie
➢ Streven naar gevoel van vervulling, aangewakkerd door marketingcommunicatie
➢ Media is een middel om status en identiteit uit te drukken
→ Sociologische processen werden bekritiseerd maar hier worden ze in een goed licht gebracht
Modernisme als cognitief denkkader
- Verlichting en vooruitgangsdenken → klemtoon op universele, rationele en ware kennis
- Wetenschap en waarheidsvinding → waarheid leidt tot vrijheid
➢ Opzoek naar de kennis → het leidt tot vrijheid
- Grote ideologieën zijn opgekomen in die tijd
➢ Liberalisme, socialisme, communisme, christendom, marxisme, democratie, kapitalisme
➔ Mensen gingen hiervoor nog op de barricades staan
Modernisme als artistieke stroming
Er was veel mogelijk in de moderniteit
- Kritisch en experimenteel
- Herdefiniëren kunst en originaliteit: belang van kleur en vorm
➢ Bv: Verf die we vandaag kennen is in die tijd uitgevonden
- Werkelijkheid vatten in haar kern, niet illustreren
- Post-impressionisme, expressionisme, kubisme, abstracte kunst, …
3
, (Post)-impressionisme ➔ Expressionisme
- James Ensor → in de toekomst geschilderd, proberen expressie naar voren te laten te komen
- Edvard Munch → de persoon is geen echte weergave van de werkelijkheid, MAAR de
expressie wordt wel goed weergegeven; het is expressief (angst)
- Kubisme + abstracte kunst → geen link meer naar de realiteit
In de architectuur:
- Gewerkt met geometrische figuren: kubussen, kegels,
piramides, balken
- Geen draagmuren
- Platte daken → vroeger niet mogelijk
- Belang van functionalisme
- Moderne materialen gebruikt (bv: beton, …)
Kritische stemmen in/over moderniteit
Er werd kritiek gegeven op de moderniteit/modernisme → is niet een al te positieve periode
- Rationaliteit heeft ook negatieve consequenties:
➢ sociale ongelijkheden
➔ verschil tss elite en proletariaat werd groter
➢ gewapende conflicten (WOI en WOII)
➔ Allemaal te danken aan de industrialisering
➢ milieuvervuiling, klimaatopwarming
➢ excessen van kapitalisme
- ‘De waarheid’ bestaat niet: globalisering en media/ICT stimuleren een reflexieve en
contingente benadering in een gepercipieerde werkelijkheid
- Uniformiteit moet plaats maken voor diversiteit en pluraliteit
➢ Binnen het postmodernisme → meer diversiteit
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller imanecharrat. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now