Samenvatting - Klinische chemie 1 en urine-analyse
0 view 0 purchase
Course
Klinische chemie 1
Institution
Hogeschool Gent (HoGent)
Dit is een samenvatting over het deel "klinische chemie 1 en urine-analyse". Deze samenvatting hoort bij de cursus van Isabel De Pauw.
De cursus hoort bij de richting Biomedische laboratoriumtechnologie, keuzerichting MLT in het 2e jaar.
1.1.4 HET LABORATORIUM-AANVRAAGFORMULIER
- Manueel: aankruisen onderzoeken
- Elektronisch: via computer labo-aanvragen
o ZIS: ziekenhuis-informatiesysteem
o HIS: huisartsen-informatiesysteem
o LIS: laboratorium-informatiesysteem
- LIS:
o Computersysteem dat alle acties binnen laboratorium registreert
o Registreert:
Welke onderzoeken
Unieke monstercode
Maakt aan automaten bekend welke testen moeten w ingezet
Ontvangt resultaten
Stuurt resultaten naar HIS/ZIS
1.1.5 STAALAFNAME
- Bloed: MLTer (bij patiënten in lab) / verpleegkundige (in ziekenhuis) / arts (klinische of
poliklinische praktijk)
o Bloed moet (meestal) gecentrifugeerd w om serum en heparineplasma te bereiden
- Andere lichaamsvochten
1.1.6 ANALYSE EN LABTECHNIEKEN
, - Automaten: spectrofotometrie, immunochemie, nefelometrie, flowcymetrie, elektrochemie,
turbidimetrie
- HPLC, (eiwit-)elektroforese
- Microscopie; urinesediment
- POCT: acute bepalingen op de afdeling dicht bij de patiënt (near patient testing, bedsite testing)
(bloedgassen, glucose)
- Kwaliteitscontrole
- Resultaten -> LIS
- Dringende analyses = cito-bepalingen
o Dringend te onderzoeken stalen
o Automaten beschikken over ‘cito-invoer’: deze stalen w met voorrang geanalyseerd tov
routinestalen
o Resultaat binnen 1 uur bekend
1.1.7 HET RESULTAAT
- Kwalitatieve bepaling:
o Stof aanwezig of niet?
o Aantonigsreactie, kleurreactie, (agglutinatie)
o Microscopie
- Kwantitatieve bepaling
o Conc. vd stof?
o Precies en accuraat
o Mg/dl (mg%), mmol/l, g/l, µmol/l…
- Analyse onderworpen ae kwaliteitscontrole (1e lijnsvalidatie) en resultaat aan bijkomstige
controle (2e lijnsvalidatie)
1.1.8 STELLEN VAN DE DIAGNOSE
- Anamnese (voorgeschiedenis van de patiënt)
- Lichamelijk onderzoek en klinische symptomen
- Beeldvormend onderzoek (röntgenfoto/echo)
- EEG (electro-encephalogram), ECG
- Fysiologisch functie-onderzoek (bv longfunctie)
- Laboratoriumonderzoek (resultaten geïnterpreteerd adhv normaalwaarden)
o Biochemische samenstelling lichaamsvloeistof (klinische chemie)
o Eigenschappen vd bloedcellen (hematologie)
o Vorm en inhoud v cellen en weefsels (anatomo-pathologie)
o Aanwezigheid vd ziektekiemen (microbiologie)
1.2 DOELSTELLING VAN HET KLINISCH-CHEMISCH ONDERZOEK
- Zieke personen: biochemische wijzigingen (kwalitatief of kwantitatief)
o Weefsels
o Lichaamsvochten
- Objectieve gegevens verzamelen ivm samenstelling van de lichaamsvochten en cellen
- Diagnose, therapie instellen of opvolgen (monitoring)
- Diagnostiek: opsporen van de aard van de ziekte
, - Vervolgen van de therapie; het geheel v maatregelen dat het ziekteproces gunstig kan
beïnvloeden
- Bij opsporen aard vh ziekteproces: afwijkingen vd normale samenstelling bekijken. Adhv
resultaten kan de arts:
o Bevestiging doen ve vermoede aandoening
o Aandoening uitsluiten
o Ernst vd aandoening vaststellen
o Uitgangswaarde vaststellen voor therapie ontvangt
o Kiezen, volgen en bijsturen vd therapie (monitoring): patient volgen in de tijd
o Indruk op prognose (ziekteverloop voorspellen)
o Onderzoek overerving ve aandoening
o Screenen op aanwezigheid ve ziekte
o TDM (therapeutische drug monitoring)
- Via klinisch-chemisch laboratoriumonderzoek probeert men info te winnen mbt:
o Aandoeningen met metabole basis bij patiënt: bv diabetes mellitus, hypothyroïdie
o Biochemische wijzigingen die optreden als gevolg v ziekte bij patiënt: bv nierblokkage,
malabsorptie
1.3 VEILIGHEID IN HET KLINISCH-CHEMISCH LAB
1.3.1 VEILIGHEID TEN AANZIEN VAN HET UITGANGSMATERIAAL (HYGÏENE)
- Pathogene bacteriën of virussen
- Cave; manuele handelingen; allquoteren
- Handschoenen, desinfecteren, vaccineren
- Positieve stalen goed markeren en nt gebruiken als controle
- Afvalverwerking
1.3.2 VEILIGHEID TEN AANZIEN VAN CHEMICAMIËN, GLASWERK EN APPARATUUR
- Brandbare, corrosieve, giftige stoffen (P en H)
- Apparatuur; nooit met natte handen bedienen
- Afvalverwerking
1.4 DE PRE-ANALYTISCHE, ANALYTISCHE EN POST-ANALYTISCHE FASE
- Pre-analytische fase: 85% van de fouten
o Patiëntenidentificatie
o Bloedafname (staalafname)
o Transport (soms buizensysteem)
o Bewaring
o Registratie vd aanvragen in het lab
o Staalvoorbehandeling
o Staalverdeling
- Analytische fase: 10% van de fouten
o Analyse v patiëntenstalen en controlestalen
o Interpretatie van controleresultaten
- Post-analytische fase: 5% vd fouten
o Goedkeuring (validatie) en interpretatie patiëntenresultaten
o Rapportage
, 1.4.1 PRE-ANALYTISCHE FASE
1.4.1.1 ONDERZOEKSMATERIALEN
- Staalafname
o Bloed (90%)
o Urine (7%)
o Liquor (2%) (CVS)
o Sporadisch: faeces, ascitesvocht, pleuravocht, punctaten (beenmerg), nierstenen,
amnionvocht, gewrichtsvocht, zweet
- Correcte staalafname is zeer belangrijk! (uitvoering, identificatie, tijdstip, volgorde, transport,
bewaring)
1.4.1.1.1 BLOED
- Wijze bloedafname bep dr aard gevraagde onderzoek en hvlhd bloed
- Capillaire bloed -> bij kleine hvlhd nodig
- Veneus bloed -> bij grotere hvlhd nodig, puncturen ader
- Beïnvloedende factoren samenstelling staal: pre-analytische variatie: stuwing, houding, tijdstip
(uur, dag), voeding, inspanningen, geneesmiddelen, stress, roken, zwangerschap, geslacht,
leeftijd, ras
- Soms analyse op volbloed -> meestal serum of plasma uit volbloed
o Serum w aangemaakt dr opgevangen bloed in stofbuis te centrifugeren
o Plasma w bekomen dr bloed in buis met anticoagulans, daarna centrifugeren
- Wnr bloedcellen te lang in contact met serum of plasma, voor centrifuge, knn fouten optreden in
bepaling:
o Bloedcelen ‘leven’ (hbn voedingsstoffen nodig)
o Conc v veel stoffen in bloedcellen is vss v deze in plasma; conc v K id RBC is 20x die in
plasma. Bij lang contact knn bestanddelen v RBC in plasma terechtkomen
o Er kan hemolyse optreden
- Arterieel bloed: vr slechts weinig onderzoeken; bv bepalen zuurstofverzadiging en Po 2 en
meten CO2
o Meting moet binnen 20min na afname uitgevoerd
1.4.1.1.2 URINE
- Verse ochtendurine:
o Vers: minder troebeling dan urine die tijd gestaan heeft
o Vers: ng gn sterke bacteriegroei
o Ochtend: sterker geconcentreerd
o Eerste straal vr urinesediment
o Kwalitatief urine-onderzoek; screening
- 24-uurs urine:
o Kwalitatieve bepalingen
o Onafhankelijk van de wateropname
1.4.1.2 STAALVOORBEHANDELING
- Voorbereidende stappen vóór de analyse
o Verwijderen storende cellen of stoffen (centrifugeren bij bereiden v serum of plasma of bij
onteiwitten)
o Isoleren vd stof of cellen die men juist wil bepalen (isoleren DNA of extractie lipiden)
o Concentreren of verdunnen vh materiaal om vr da analyse geschikt te maken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannevanthournout. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.
