Dit is een samenvatting over het deel "pre-analytische fase: theorie".
Deze samenvatting hoort bij de cursus van Isabel De Pauw, die wordt gegeven in het 2e jaar Biomedische Laboratoriumtechnologie, bij de studiekeuze MTL.
- Iso norm 14189 ontwikkeld dr ‘international Organisation for Standardisation’s Technical
Committee’
- Kwaliteitsbeheersysteem
- Vss Eisen aan vss stappen
- Criteria
o Collectie patiëntenstalen
o Interpretatie testresultaten
o Aanvaardbare turnaround times
o Verloop urgente analyses
o Educatie/training personeel
o Aanwh geschikte labo-ruimtes
o Kwaliteitsvolle rapportering
1.1.1 BELAC
- Belgische accreditatie-instelling
- Garantie op kwaliteit dr externe instelling
- Accredatie is nt verplicht
1.1.2 RIZIV
- Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
- hrdr kosten analyses deels terugbetaald
- labo’s binnen RIZIV -> erkenningsvereisten
1.2 DE PRÉ-ANALYTISCHE FASE
1.2.2 STAPPEN
- buitenlab
o onderzoek patiënt en selectie labtest(en)
o invullen analyse-aanvraagformulier
o patiënt voorbereiden
voldoende info geven zodat toestand patiënt conform de analyse is. Nuchter zijn
etc.
voldoende info inwinnen over patiënt: leeftijd, aandoeningen, geslacht,
zwangerschap etc.
o monsterafname en patiëntenidentificatie, labeling staling
o monsterbewaring
o transport stalen nr lab
o transport nr referentielab
- binnen lab
o registratie stalen, aanbrengen in LIS, toekenning barcode ad patiënt en unieke nummers
aan stalen
o staalvoorbehandeling: centrifugeren, verdunnen
o nagaan vd kwaliteit vd stalen (aspect)
o aliquotering en staalverdeling binnen lab nr vss analyzers
,HS 2: TESTKEUZE
2.1 AANDACHTSPUNTEN BIJ SELECTIE VAN EEN TEST
- rekening houden met
o probleem dat w onderzocht. Welke testen komen hier in aanmerking?
o Diagnostische test die best in aanmerking komt (specificiteit, sensitiviteit, ROC-curves)
o Bijkomende info die verkregen kan w in combi met andere testen (diagnostische
strategie)
- Vervolgens representatief staal verkregen w, aandacht voor pré-analytische fase
o Hoe dient staal te w afgenomen, bewaard en getransporteerd? (welke buis, welke
voorzorgen)
o Hoe dient patiënt te w voorbereid? (toestand, info)
2.2 HOE GOED IS EEN TEST: ROC-CURVES
- ROC = Receiver Operating Characteristics
- Overlapping tss gezonde populatie en ‘ziek’ populatie bij een test
- Cut-off waarde = resultaat dat grens geeft wr patiënten wel of nt behoren
tot ziekt populatie of niet
o Naargelang cut-off-waarde wijzigt gevoeligheid vd test
- ROC-curve: gevoeligheid tov fractie foute positieven
- ROC-curve opstellen
o Vrijwilligers nodig wrv deel tot gezonde populatie en deel zieke
o Iedere mogelijke cut-off waarde w nagegaan
Hvl % vd zieken tot zieke populatie hoort (= echte positieve)
Hvl % vd zieken tot gezonde populatie hoort (= vals positieve)
- elk punt op ROC-curve komt overeen met dicision treshold (cut-off waarde)
- test onderscheidt gezonde & zieke populatie = ROC plot (linkse bovenhoek)
o (100% sensitiviteit/ 100% specificiteit)
o hoe dichter bij linkse bovenhoek, hoe beter accuraatheid test
HS 3: TESTAANVRAAG
3.1 HET AANVRAAGFORMULIER
- gedrukte aanvraagformulieren
- bij elke test: code die nr vereiste type recipiënt verwijst
- aanvraagformulier
o patiëntgegevens: naam, voornaam, geboortedatum, geslacht, adres,
rijksregisternummer, mutualiteit
o gegevens aanvragende arts: naam, voornaam, RIZIV nummer, praktijkadres,
handtekening arts
o tijdstip (bloed)afname: datum + uur
o bijkomende info: klinische geg en/of geneesmiddelengebruik, besmettelijke
aandoeningen…
o bij bacteriologische afname of biopsie w anatomische plaats (herkomst) ingevuld
o aanvragende onderzoeken moeten afzonderlijk w aangekruist
, 3.2 HET VERLOOP VAN DE AANVRAAG
- formulier ingevuld dr arts
- per afdeling lab andere aanvraagformulieren
- er zijn ook spoedaanvragen
- Stalen met aanvraagformulier naar lab
- Alternatief: elektronisch invullen
o Hier beschikt arts over HIS in connectie met LIS (arts in ziekenhuis via ZIS)
3.3 HET LABORATORIUM INFORMATIESYSTEEM (LIS)
- Computersysteem binnen lab
o Welke onderzoeken: onderzoek aanvraag w ingevoerd in computer van ZIS of HIS
o Maakt ad automaten bekend welke testen ingezet w
o Ontvangt resultaten vd analyses
o Stuurt resultaten door nr bv ZIS
- In veel ziekenhuizen: gebruik v GLIMS (= Global Laboratory Information Management System)
vd firma MIPS
HS 4: BLOEDSTALEN
- Capillair bloed: afname uit haarvaten
- Arterieel bloed: uit slagader
- Veneus bloed: uit ader/vene
4.1 SOORTEN BLOEDSTALEN
4.1.1 VOLBLOED
- Uit H2O, rbc, wbc, TC, opgesloten stoffen stollingsfactoren
- In buis: anticoagulans
- Soms analyse rechtstreeks op volbloed
o Hematologie: bloedformule (K2EDTA: paarse kop), bloedbezinkingssnelheid (citraat:
lichtblauw)
o Klinische chemie: bloedgassen (heparine, arterieel bloed), pH
- Analyse op serum of plasma
o Bij plasma: wel anticoagulans
o Bij serum: geen anticoagulans
4.1.2 SERUM
- Gele vloeistof na stolling v volbloed in buis zonder anticoagulans
- Serum gescheiden v stolsel via centrifugatie en bevat geen stollingsfactoren en geen cellen
- Stolling: 30 min
- Aanwh Ca ih staal belangrijk vr stollingscascade
- Fibrinogeen omgezet in fibrine
- Nadien gecentrifugeerd: 1000-1500g, 10-15 min
- Serum in ‘gewone’ afnamebuis
o In buis vaak polymeergel
o Na centrifuge: gel = buffer tss cellen en serum wrdr contaminatie vh monster met RBC w
vermeden
o Soms stollingsactivator aanw om stollingsproces te korten
o Wnr stolling nog nt volledig voltooid: serum met nog na-stolsels verkregen
Onbetrouwbaar
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannevanthournout. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.
