Een samenvatting over 'mensenrechten' van het vak Gezondheid & Maatschappij op basis van de powerpoints en de hoorcolleges van professor Stéphanie De Maesschalck. De inhoud weerspiegelt exact de te kennen leerstof voor het examen. Begrippen, definities en processen zijn duidelijk met eventuele afb...
Universele verklaring van de rechten van de mens 75j geleden opgesteld nog toepasbaar?
(mensenrechten blijken niet meer zo universeel en tijdloos)
Cultuur = dynamisch in tijd en ruimte idem voor mensenrechten?
- Het westen had het meest invloed tijdens het opstellen van die verklaring (blanke, welgestelde, westerse
mannen)
- De machtsverschillen zijn nu volledig anders als toen (maar mensenrechten blijven hetzelfde)
- Nog steeds heel beperkte input van niet-Westerse landen
Er zijn evoluties in de mensenrechten.
- Doodstraf in België pas in 1996 afgeschaft in de wet. In andere landen bestaat het wel nog.
- Verschillende reacties en acties tegenover bezetting door staten.
o Bv. oorlog in Oekraïne, militaire hulp wel lakse houden voor oorlog in Israël
- Wij zullen nog andere rechten erkennen en rechten van vroeger op een andere manier toepassen.
- 2020: Het recht op een gezonde leefomgeving
= 1 van de meest recente rechten toegevoegd aan de verklaring
Mensenrechten VS ethiek
- Lang niet alle kwesties kunnen door mensenrechten worden opgelost
o Mensenrechten geven extra handvaten om ethische beslissingen te nemen.
- Je hebt recht op je mening te uiten, maar moet je het daarvoor doen?
- Moet de overheid financieel tussenkomen bij aandoeningen die uitgelokt zijn door ongezonde levensstijl/
het niet nemen van een vaccin?
Mensenrechten geven extra handvaten om ethische beslissingen te nemen
Waarom zijn mensenrechten belangrijk?
Zeer actueel
Waar beginnen de mensenrechten? in elke buurt (= basis van de universele verklaring vd …)
In België vandaag;
- Seksueel en geslacht-gerelateerd geweld is als consent opgenomen in de wet
- Sekswerk is uit het strafboek
- Er is structurele discriminatie op de arbeids- en woningmarkt op basis van etnische herkomst
- Tijdens covid: schending van recht op gezondheid en recht op leven van ouderen
+
- Rechten in opvangcentra werden geschonden
- Recht op opvang in asielwet geschonden
- Staten zijn verplicht om mensenrechten te beschermen van iedereen op hun grondgebied.
Mensenrechtenorganisaties onder druk
- Impliciet en expliciet
, Wat kan leiden tot ontbreken van mensenrechten?
1. Armoede, oorlog, milieurampen
2. Superioriteitsdenken (wetenschappelijk racisme, apartheid, kolonisatie, fascisme)
3. Polarisering en populisme (maatschappelijk VS individueel schuldgevoel)
4. Framing (denken in cognitieve kaders) en dehumanisering (ontkennen dat een medemens een volwaardig
mens is)
Waarom is dit belangrijk voor ons als arts?
- Artsen hebben een grote impact op de maatschappij
- Artsen staan hoog op maatschappelijke ladder qua aanzien
- Artsen hebben impact op verdedigen van mensenrechten en voorkomen en aanklagen van schendingen
ervan
Organisaties
- Physicians of Human Rights
o Actie rond maagdenvlies: wat is impact van tekort aan kennis over maagdenvlies op het recht van
menselijke benaderingen van meisjes en vrouwen in de gzhzorg
o (zowel bij zorgverlener en patiënten) veel meisjes worden onterecht onderzocht
o Hun veiligheid en gelijkheid komt in het gedrang door onnodige onderzoeken
- Johannes Wier Stichting
- Artsen zonder grenzen
- Bemsa (binnen de opleiding geeft deze organisatie ook aandacht aan mensenrechten)
Beleid van deze grote organisaties geeft weer wat mensenrechten betekenen in het beroep van arts/ …
Medische neutraliteit is de mensenrechten die er zijn respecteren, geen schenden en geen extra opleggen.
Mensenrechten in historische context
Historiek
- Rechten zijn er al heel lang, niet neergeschreven
- Oudste neergeschreven wetboeken: 1750 VC Babylonische koning (idee=kwetsbaren van de bevolking
moeten beschermd worden)
- De grondslag van ideeën over menselijke waardigheid, zoals vastgelegd in diverse vormen van godsdienst.
Voor 17e eeuw:
- Noties van mensenrechten bij Romeinen en Grieken
- Eerder gedragsregels om conflict te vermijden, plichten en privileges door status/netwerk
- Religies: morele codes neergeschreven: ‘behandel een ander zoals je zelf behandeld wil worden’
In 17e – 18e eeuw: de verlichting
- Shift van sociale verantwoordelijkheid naar individuele noden
Franse revolutie 1789: Déclaration des droits de l’homme et du citoyen. (= 1e keer dat
mensenrechten/burgerrechten werden beschreven op papier)
Maar nog geen universele rechten … 19e eeuw: hoogtepunt koloniale expansie europese grootmachten
Vergoeilijking:
- Religie: onderwerping van vreemde volkeren (ziel
- Wetenschap: op zoek naar biologische verklaringen voor technologische/culturele achterstand
wetenschappelijk racisme
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller izapopuliere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.00. You're not tied to anything after your purchase.
