Samenvatting Cursus Phoenicische en Punische archeologie (powerpoint + notities)
1 view 0 purchase
Course
Phoenicische en Punische archeologie (A005581A)
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van de cursus Phoenicische en Punische archeologie (V. Boschloos), met informatie van op de powerpoints, notities uit de les en afbeeldingen.
PHOENICISCHE
EN PUNISCHE
ARCHEOLOGIE
Schooljaar 2024-2025
Lotta Van Colen
,Inhoudstafel
DEEL 1: FENICISCHE ARCHEOLOGIE ............................................................................................. 2
A. INLEIDING .................................................................................................................................2
(1) Geografie ............................................................................................................................2
(2) Chronologie ........................................................................................................................3
(3) Terminologie .......................................................................................................................6
(4) De geboorte van een descipline ...........................................................................................7
(5) Fenicische erfenis ...............................................................................................................9
B. STADSTATEN: POLITIEK, STADSWEEFSEL, ARCHITECTUUR...................................................................... 10
(1) De Fenicische stadstaten .................................................................................................. 10
C. ECONOMIE & HANDEL ................................................................................................................ 15
(1) Hout ................................................................................................................................. 17
(2) Wijn .................................................................................................................................. 17
(3) Murex ............................................................................................................................... 18
(4) Ivoor ................................................................................................................................. 20
D. RELIGIE .................................................................................................................................. 21
(1) Sarepta (8e – 6e eeuw v.C.) ................................................................................................. 23
(2) Tell Kazel (Sumur) (10e – 8e eeuw v.C.)................................................................................. 23
(3) Bronheiligdommen ............................................................................................................ 24
(4) Romeinse periode ............................................................................................................. 26
(5) Fenicische pantheon ......................................................................................................... 26
E. FUNERAIRE ARCHEOLOGIE ........................................................................................................... 29
(1) Akhziv (10e – 6e eeuw v.C.) .................................................................................................. 29
(2) Tyr (al-Bass, Libanon) 9e – 6e eeuw v.Chr. ............................................................................ 31
(3) Byblos (10e eeuw v.Chr.) .................................................................................................... 31
(4) Sidon (6e eeuw v.C.)........................................................................................................... 32
(5) khaldeh (9e - 8e eeuw v.C.) ................................................................................................. 32
MONUMENTALE CONTEXTEN .................................................................................................... 32
DEEL 2: PUNISCHE ARCHEOLOGIE ...............................................................................................35
A. INLEIDING ............................................................................................................................... 35
(1) Fenicische expansie .......................................................................................................... 35
B. HANDEL: EMPORIA EN KOLONIES ................................................................................................... 37
(1) Mythologie ........................................................................................................................ 38
(2) Scheepswrakken ............................................................................................................... 39
(3) Karthago ........................................................................................................................... 40
C. STEDEN, NEDERZETTINGEN EN ARCHITECTUUR .................................................................................. 41
(1) Gadir (Spanje) ................................................................................................................... 41
(2) Mozia (Sicilië) .................................................................................................................... 41
(3) Huelva (Spanje) ................................................................................................................. 42
(4) Utica (Tunesië) .................................................................................................................. 42
(5) Carthago .......................................................................................................................... 42
D. FUNERAIR ............................................................................................................................... 46
(1) Carthago ................................................................................ Error! Bookmark not defined.
(2) Punische graftypologie ............................................................ Error! Bookmark not defined.
E. RELIGIE .................................................................................................................................. 51
(1) La Rabanadilla (9e – 8e eeuw v.C.) ....................................................................................... 51
(2) Motya (8e – 4e eeuw v.C.) .................................................................................................... 52
(3) Bir Massouda (5e eeuw v.C.) ............................................................................................... 52
F. CULTUUR-RELATIES ................................................................................................................... 46
1
,DEEL 1: Fenicische archeologie
A. Inleiding
(1) Geografie
De Fenicische wereld maakt deel uit van ‘de Levant’, het oostelijke deel van de
mediterrane wereld. De naam ‘de Levant’ toont nu al de vrij eurocentrische blik, hierdoor
wordt er nu meer verwezen naar West-Azië.
De Levant bestaat uit Syrië, Libanon, Israël, palestijnse gebieden en Jordanië. De
Fenicische wereld is een onderdeel van deze Levant.
→ van het huidige Noord-Israël en Libanon tot het zuidelijk deel van de
Syrische kust, m.a.w van het Carmelgebergte tot de Akkar vlakte.
→ De Fenicische sites bevinden zich aan of nabij de kust. (buiten deze
kusstrook andere culturen (taal, religie,…))
Buren
Aramese koninkrijken
Liggen in het noorden en oosten van de Fenicische wereld. Deze buren hebben een
andere taal, andere cultuur, religie…
Koninkrijken van Israel en de Filistijnse stadstaten
Liggen in het zuiden ven de Fenicische wereld.
→ tijdens deze periodes waren er veel uitwisselingen tussen alle verschillende
culturen en rijken. Deze waren werden in de late bronstijd overgenomen door
grootmachten zoals Egypte en dienden als buffer tegen vijanden.
Verschillende steden: Arwad, Acre (Akko), Dor,…
2
, Landschap
Naast de smalle kuststrook (nu volgebouwd) heb je een natuurlijke grens in het oosten,
namelijk het Libanon gebergte. Dit gebergte loopt parallel met de kust, met soms
uitlopers tot aan de zee met vruchtbare kuststroken.
Daarnaast heb je het anti-Libanon gebergte, daartussen ligt de Beqaa Vallei. Deze vallei
ligt in het verlengde van de Jordaan-vallei. Dit is een belangrijke N-Z landweg, die
vruchtbaar is en gemiddeld 16km breed.
→ vrij weinig opgravingen in deze vallei, hierdoor wienig
informatie.
Hellenistische-Romeinse tempels in de Beqaa, bv. Te Baalbek
(Gr: Heliopolis), kunnen gebouwd zijn op resten ui de ijzertijd
(Fenicische periode).
Rivieren
De belangrijkste steden bevinden zich bij
riviermondingen of zijn eiladsites.
Verschillende rivieren:
- Nahr el-Kalb (= rivier van de hond) ligt ten
noroden van Beiroet, op een zeer strategische
plaats, zo zijn er veel inscripties van
verschillende legers.
- Nahr el-Kabir (huidige grens met Syrië)
- Nahr Ibrahim (= rivier van adonis)
- Litani (nu V.N. gren bij Tyr)
- Orontes (langste rivier in Levant)
(2) Chronologie
De Bronstijd (Kanaänietische/Vroeg-Fenicische periode)
Kanaän is de naam van de cultuur met verschillende stadstaten die groot waren in de
bronstijd, deze groeien uit tot grote Fenicische centra in de Ijzertijd. Ze zijn dus niet
gesticht in de Ijzertijd.
In de late bronstijd werden deze steden overgenomen door grootmachten zoals Egypte
en dienden als buffer tegen vijanden. Hierdoor kwam er een Egyptische invloedsfeer. Aan
het einde van de Bronstijd bij de komst van de Zeevolkeren wordt het begin van de ijzertijd
ingeluidt, dit gebeurde rond 1200 v.C.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottavancolen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.19. You're not tied to anything after your purchase.
