Summary
Samenvatting inleiding tot het recht
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de PowerPoints, eigen lesnota's en boek. Behaalde resultaat met enkel deze samenvatting: 18/20
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
mpeeters
Content preview
Inleiding tot het recht module 1: Recht en sociaal werkInleiding: recht en sociaal werk
Recht draagt bij tot een ordening van mens en samenleving. Een sociaal werker ondersteunt mensen
om hun functioneren binnen de samenleving te bevorderen. Een sociaal werker bevindt zich dus op
het snijvlak tussen burger (hulpvrager) en samenleving (sociaal systeem). Sociale werkers zijn
bruggenbouwers tussen de leefwereld van de mensen en de systeemwereld waartoe het recht
behoort. Ze zorgen ervoor dat mensen de juiste hulp en ondersteuning krijgen om goed te
functioneren in de samenleving, terwijl ze zich aan de wetten en de regels houden.
Sociaal
Werker
Burger Samenleving
Figuur 1. Snijvlak tussen burger en samenleving
Een sociaal werker:
Kent de burger (menswetenschap)
Kent de samenleving
De juridische structuur is een aspect van de samenleving, het is een manier om het leven van
mensen in een samenleving te ordeneren
Drie perspectieven van recht
Wat kan recht betekenen voor een sociaal werker, of hoe kan sociaal werk tot zijn recht komen? We
kijken naar de plaats van het recht vanuit volgende 3 perspectieven:
Kennis
Waarden en normen
Mensenrechten en sociale rechtvaardigheid
Kennis
Rationeel technisch georiënteerd
Een sociaal werker kan door kennis van het juridische systeem en kennis over de rechten en plichten
van de mensen, individuen/groepen helpen om sterker te worden en meer controle krijgen op hun
situatie en omgeving (ze informeren over hun rechten en de wetten).
1
Inleiding tot het recht module 1: Recht en sociaal werk
,Dit kan op 2 manieren zijn:
Productgericht: concrete toepassingen van het recht
Procesgericht: cliënten versterken in hun probleemoplossende vaardigheden.
Kennis van het recht betekent dat je kennis hebt van wettelijke beginselen, mensenrechten,
grondrechten, juridische procedures, … Deze kennis moet je kunnen toepassen in de juiste context =
doing things right.
Het is zeer belangrijk dat je als sociaal werker juiste technische, juridische kennis nodig. Het is zeer
gevaarlijk als een sociaal werker verkeerde juridische informatie geeft.
Waarden en normen
Moreel ethisch georiënteerd
Kennis van het recht is niet voldoende binnen sociaal werk. De relatie tussen recht en sociaal werk
kent veel tegenstellingen. Soms komen de waarden en normen die je als sociaal werker hanteert niet
overeen met wat het recht zegt. Sociaal werkers moeten bewust zijn van ethische en morele
dimensies wanneer ze recht toepassen in de praktijk.
Een sociaal werker moet:
Zijn handelen vanuit een moreel-ethisch perspectief bekijken
Wanneer je beslissingen neemt en acties onderneemt, moet je nadenken over wat goed en juist is, niet alleen
wat volgens de wet is toegestaan. Je moet je afvragen wat ethisch verantwoord is.
Reflecteren
Nadenken over je eigen beslissingen en acties. Vraag jezelf af of wat je doet het beste is voor je cliënten.
Kritisch zijn
Niet klakkeloos handelen volgens regels of wetten, maar kritisch nadenkt en vraagtekens zet bij wat ethisch juist
is.
Recht kan 1 van de mogelijkheden zijn om ethisch professionele doelen te bereiken = doing right
things.
Mensenrechten en sociale rechtvaardigheid
Rechtengeoriënteerd
De principes van mensenrechten en sociale rechtvaardigheid vormen het uitgangspunt. Een sociaal
werker moet het recht en bijhorende regels afwegen tegenover de mensenrechten met als doel
zorgen voor sociale rechtvaardigheid. De wet kan hier een bron zijn omdat ze mensenrechten
veiligstelt = Rights thinking
Bv. In stad X zijn er lokale wetten die slapen in openbare ruimtes verbieden. De daklozen in X worden hier
weggejaagd en hebben geen legale plek om te overnachten gaat in strijd met de principes van de
mensenrechten: recht op leven, vrijheid, waardigheid, …
2
Inleiding tot het recht module 1: Recht en sociaal werk
,Figuur 2. Schematische voorstelling 3 perspectieven
Wat is recht?
Om samenleven geordend te laten verlopen, maken mensen onderling afspraken (regels) die voor
iedereen in de groep gelden (ook in kleinere contexten, bv. schoolverband). Ze spreken af wie in de
toekomst deze afspraken kan verbeteren, hoe deze kunnen worden uitgebreid, gewijzigd, afgeschaft,
… Er wordt ook bepaald welke instanties uitspraken doen bij conflicten.
Definitie
Het recht is een geheel van regels, opgesteld en opgelegd door de samenleving, waardoor de
belangen van de enkelingen die in de gemeenschap leven geordend worden, door middel van sociale
dwang.
Geheel van regels
Het recht is een pakket van regels met:
Geschreven en ongeschreven regels
Op basis van nationale en internationale wetteksten
Tal van rechtsbronnen
Rechten hebben hiërarchische volgorde
Opgesteld en opgelegd door de samenleving
Opgesteld door mensen die in een bepaalde context samenleven samenleving verandert
voortdurend
Wijzigende omstandigheden vragen andere regels aanpassing van het recht
Aanbrengen van deze aanpassingen door specifieke wetgevende organen
3
Inleiding tot het recht module 1: Recht en sociaal werk
, Aanpassingen / invoeren van nieuwe rechten gebeurt volgens wettelijke procedures
Regels opgesteld en opgelegd door maatschappij zelf (in België door verkozen
vertegenwoordigers) regels zijn dus weerspiegeling van de maatschappij
De regels zijn gebonden aan culturen, ideologieën, regimes, al dan niet religieus beïnvloed, …
Bv. Iran heeft een islamitisch regime, de wetten in Iran weerspiegelen de islamitische normen en waarden. Zo
zijn er bv. strenge kledingvoorschriften voor vrouwen, alcoholverbod, …
Recht is wijzigbaar (want maatschappij evolueert)
De belangen van de enkeling die in de maatschappij leeft worden geordend
Nood aan duidelijke regels en afspraken om vreedzaam met elkaar te kunnen leven
Maatschappelijk leven wordt geordend, waarbij elk lid moet weten welke rechten en plichten
ze hebben
Rechtszekerheid en objectiviteit = doel van de ordening
Recht streeft niet op de eerste plaats naar rechtvaardigheid
“Dura lex sed lex” = de wet is hard, maar het is de wet (de wet moet gehoorzaamd worden, hoe hard hij ook is)
Afdwingbaarheid van het recht
Recht moet afgedwongen kunnen worden (zodat de regels worden nageleefd)
Recht heeft pas betekenis als het kan worden afgedwongen
Samenleving spreekt af hoe recht wordt afgedwongen (bv. rechtbanken)
Afdwingbaarheid geldt voor iedereen
Afdwingen kan op verschillende manieren
Bv. Gevangenisstraf, schadevergoeding, werkstraf, …
Verschil tussen strafrecht en burgerlijk recht:
Burgerlijk recht gaat over conflicten tussen individuen/partijen met als doel het oplossen van
geschillen en toekennen van schadevergoedingen (nooit straffen)
Strafrecht: handhaven van de openbare orde en bestraffen van mensen die strafbare feiten hebben
gepleegd)
Verschillende soorten rechtsregels
Er zijn verschillende soorten rechtsregels en categorieën
Regels die het gedrag ordenen (subjectieve rechten)
Subjectieve rechten geven mensen bepaalde bevoegdheden
Regels en structuren die bijdragen tot handhaving (leggen zich toe op wie zich niet aan de
regels houdt)
Regels en structuren die bepalen hoe de regels en structuren kunnen
gewijzigd/afgeschaft/ingevoerd worden
Wat betekent dit voor sociaal werk?
4
Inleiding tot het recht module 1: Recht en sociaal werk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mpeeters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
47561 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now