Les 1T: Wat is ethiek en waarom moet je daar mee bezig zijn?
Leren kritisch kijken/ blik
Wat is de link tussen recht en ethiek?
Recht heeft hetzelfde doel als ethiek => goede samenleving
Ze versterken elkaar!
Ga je ethiek veel nodig hebben?
Ja. Elke beslissing die je neemt is ethisch. wat heeft dit als invloed op de maatschappij?
Ethiek zit zich in kleine en grote dingen, ook je stage => in welke sector je wilt gaan werken. Ethische
keuzes en vragen.
“The goal of all learning has to be a better human being”
= ethiek komt je opleiding ten goede. Het is belangrijk om hierover te leren.
Ethiek zit op je vel, het is wie je bent als mens/ identiteit/ waarden en normen => het gaat over je
transformeren en aan je eigen bouwen.
Integriteit: kernwoord
We bouwen heel de cursus rond dit woord
= in je dagelijks functioneren als mens
= in je professionele rol
= bij morele kwesties
= ten opzichte van verschillende levensbeschouwingen
Hoe vul je integriteit in, welke associaties maak je?
- Betrouwbaar zijn
- Eerlijk
- Verantwoordelijkheid opnemen als professional
1. Wat heb je nodig van denkgereedschappen voor ethiek?
Dat is niet tastbaar, het zit in het hoofd => analyses maken/ hoe gaan we iets interpreteren/ hoe gaan
we de concepten laten uitwerken/ iets triggeren.
Alles wat op je weg komt dan toch goed te kunnen analyseren en verdedigen als het zover komt.
Met behulp van die denkgereedschappen kunnen mensen effectiever:
- Integriteitsvraagstukken benoemen
- Integriteitsvraagstukken analyseren
- Het perspectief verbreden
- Gecompliceerde verbanden ontrafelen
- Zoeken naar een oplossing
- Met anderen over integriteitsvraagstukken communiceren
Aandacht richters = wijze hoe wij naar de werkelijkheid kijken:
Ethiek begint bij een correcte manier:
1. kijken/ zien
Voorbeelden:
Welke lijn is langer?
Beide even lang door de ingedraaide haakjes. De hoekjes
beïnvloeden hoe je ziet en afhankelijk van hoe je de hoekjes zet,
gaat het je een ander perspectief geven.
Zie je een jonge of een oude vrouw?
We zien spontaan iets, heel veel mensen zien iets anders. Moeilijk om
anders te kijken/ je hersenen te dwingen iets anders te zien. Je denkt dan
dat dit enige manier is. Bewust zijn => allemaal een bril ophebben vanuit
onze eigen wereld, perceptie, referentiekader,… Moeilijk om die bril af te
zetten.
Door welke bril kijk je? Wat zijn je waarden en normen? Wat vind je belangrijk? Waar wil je naartoe?
Wat is je ‘why’? Je moet beseffen dat je bril gekleurd is.
“We don’t see things as they are, we see them as we are” ~Anaïs Nin
* = zie verder werkcollege 2
,We zien niet altijd zuiver… Over brillen, kaders en frames:
- Als onze kijk van een eenvoudige lijn al niet helemaal helder is
Hoe moeilijk moet het zijn om helder te kijken naar complexe situaties?
- Parallel met de lijn. Afhankelijk hoe iets ingepakt wordt, gaan we het anders bekijken
- Hier is een grote rol weggelegd voor media makers en woordvoerders want zij reiken die
brillen en frames aan
Zien door de media bril:
Een journalistiek voorbeeld => 2 frames om de werkelijkheid te bekijken:
‘Media is iets gevaarlijks’ => Ja, makkelijk
een vertekend beeld geven. Voor de kijker
is niet altijd iets duidelijk.
Afhankelijk van hoe je iets weergeeft,
creëer je een ander beeld.
2. Spreken
We spreken niet altijd zuiver:
Vb. de rol van een woordvoerder
- Woorden veranderen je brein
o Moeilijkheden vs. uitdagingen
o Kritiek vs. feedback
o Zwarte vs. neger
- Woorden hebben kracht
- Woorden zijn een filter
o ‘Omkoping en corruptie’ worden ‘transactiekosten en fooi’
Vb. Kinderen in Oekraïne weggehaald van ouders en naar Rusland gebracht om hen de ‘juiste’
waarden en normen te leren. => “crime against humanity”, maar Rusland doet zich voor als held van
de situatie.
Hoe het in beeld brengen en de woordkeuze?
- Beeld
o Ze krijgen cadeaus
- Woordkeuze
o Rusland zegt “wij geven toekomst aan de kinderen/ een warme thuis, we hebben ze
gered van de oorlog”
o Dit is deportatie (dit is wat we deden met de joden in de 2 de wereldoorlog, alleen niet
naar een concentratiekamp)
* = zie verder werkcollege 3
, o Rusland verbergt dit niet!
Simpele woordkeuze, andere
betekenis! Wikken en wegen
van woorden.
3. Handelen
Doel van de cursus ethiek. Aan de hand van denkgereedschappen komen tot een antwoord dat:
- Breder: meer waarden proberen te realiseren, rekening houden met meer belangen
- Dieper: meer rekening houden met verleden en gevolgen, op korte en lange termijn
- Rijker: met meer perspectieven en alternatieven probeert rekening te houden
- Beter verdedigbaar: beter bestand tegen kritiek om doordat het goed onderbouwd is
2. Wat is ethiek:
Zedenkunde (actuele besluiten tussen goed en kwaad)?:
- Geheel feitelijke actuele gewoonten
- Hoort eigenlijk in de wereld van de sociologie
- Spreekt zich niet uit over goed of kwaad
Vb. openbare zeden in het westen anders dan in het midden oosten
Conclusie: Ethiek is GEEN zedenkunde
Moraal?:
- Latijnse ‘mores’ => zeden, gewoonten
- Subject voelt zich verplicht om zijn handelen af te stemmen op het geheel van waarden en
normen
- Verschil tussen waarden en normen
- Waardensysteem zit op de achtergrond (waarden en
normen)
- Gebaseerd op levensbeschouwing of ideologie
Conclusie: Moraal wordt al meer door elkaar geslagen met ethiek
Waarde:
* = zie verder werkcollege 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nunaluyckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.69. You're not tied to anything after your purchase.